Gratis parkeren – Gemeente naait ondernemers oor aan
Inleiding
Dit artikel is eigenlijk een aanvulling op het artikel “De bange middenstand”.
Tijdens de research voor dat stuk doken namelijk nog wat interessante cijfertjes op die ik u niet wil onthouden.
Sinds 1 januari 2015 is parkeren weer gratis, althans voor de automobilisten.
De inkomsten uit parkeren worden namelijk gebruikt om de gemeentekas te spekken. Door betaald parkeren af te schaffen, ontstaat er echter een gat in de gemeentelijke begroting. Dat moet nu door de winkeliers, supermarkten en pandeigenaren in het centrum worden opgebracht.
Opbrengst parkeergeld
Onderstaande tabel (tabel 1) laat zien hoeveel geld de gemeente de laatste 4 jaren netto heeft overgehouden aan betaald parkeren. Duidelijk is te zien dat de opbrengsten flink zijn teruggelopen. Parkeergarage ’t Rond zit hier overigens niet bij in. Dat is een apart verhaal. Komt verderop aan de orde.
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| netto | € 362.000 | € 335.000 | € 286.000 | € 155.000 |
Tabel 1 - Netto opbrengst parkeren jaren 2011-2014
Wanneer we de netto opbrengsten uitsplitsen naar herkomst (tabel 2), is het opmerkelijk dat het grootste deel van het geld wordt binnengehaald door boetes. Die hebben in ambtelijk jargon de prachtige naam “naheffing”. De gemeente had 3 parkeerwachters in dienst die samen per jaar zo’n € 150.000 kosten. De cijfers laten zien dat zij voornamelijk bezig waren hun eigen salaris via boetes terug te verdienen. Alleen in 2014 moest er dik geld bij. Of ze ook een bonus ontvingen voor het aantal boetes is niet bekend. Denk het eerlijk gezegd niet. Het is natuurlijk wel zo dat van hun aanwezigheid een preventieve werking uitgaat.
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| Parkeergelden | €157.000 | € 155.000 | € 134.000 | € 56.000 |
| Opbrengst boetes | € 205.000 | € 180.000 | € 152.000 | € 99.000 |
| -------------- | -------------- | -------------- | -------------- | |
| Netto | € 362.000 | € 335.000 | € 286.000 | € 155.000 |
Tabel 2 - Netto opbrengst parkeren uitgesplitst naar parkeergeld en boetes
Parkeergarage ’t Rond
De parkeergarage is een vreemde eend in de bijt als het gaat om parkeervoorzieningen. De gemeente is eigenaar, maar het beheer is in handen van het landelijke bedrijf Interparking. En die beheerskosten zijn zeer hoog. Op jaarbasis zo’n € 128.000. Daar komen nog allerlei andere vaste kosten bij, zoals onderhoud, verzekering en bijdrage aan VVE. Al met al een totaal bedrag van € 41.000. Voor 2014 bedroegen de totale kosten dan ook zo’n € 169.000. Dat is jaarlijks een redelijk constant bedrag. Als we dan kijken naar de bruto opbrengsten van de parkeergarage in tabel 3, is duidelijk te zien dat de garage al jarenlang fors verlies lijdt.
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| Parkeergarage bruto | € 117.000 | € 112.000 | € 112.000 | € 100.000 |
Tabel 3 - Bruto opbrengst parkeergarage 't Rond jaren 2011-2014
Bovenstaande cijfers van de parkeergarage worden in de gemeentelijke jaarrekening niet apart vermeld. Daar staan wel de bruto-opbrengsten van straatparkeren/vergunningen inclusief boetes, maar de bruto opbrengst van ’t Rond wordt niet meegenomen. Het alleen vermelden van de bruto opbrengst is echter weinig zinvol als niet ook de kosten worden vermeld, zodat uiteindelijk duidelijk is wat je als gemeente netto overhoudt. Voor de volledigheid van dit artikel staan alle gegevens samengevat in tabel 4. Opmerkelijk genoeg is de gemeente niet consequent, want in de post “Kosten” zitten wel alle kosten van de parkeergarage verwerkt.
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| Bruto opbrengst incl. boetes (zoals vermeld in jaarverslag gemeente) | € 1.058.000 | € 933.000 | € 888.000 | € 820.000 |
| parkeergarage bruto | € 117.000 | € 112.000 | € 112.000 | €100.000 |
| Kosten | € 813.000 | € 710.000 | € 714.000 | € 765.000 |
| -------------- | -------------- | -------------- | -------------- | |
| Netto | € 362.000 | € 335.000 | € 286.000 | € 155.000 |
Tabel 4 - Netto opbrengst parkeren jaren 2011-2014
Er was wel wat doorvragen voor nodig bij het ambtenarenkorps om alle informatie boven water te halen.
Waarom is de gemeente nu wel voor afschaffen betaald parkeren?
Jarenlang was de gemeente mordicus tegen gratis parkeren, maar de laatste 2 jaren is sprake van een omslag. Waarom?
Wel, hieronder nogmaals tabel 1, die laat zien dat al een aantal jaren de netto parkeeropbrengsten flink teruglopen. Dat is vervelend, want dan kun je als gemeente minder geld uitgeven.
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| netto | € 362.000 | € 335.000 | € 286.000 | € 155.000 |
Tabel 1 - Netto opbrengst parkeren jaren 2011-2014
Daarom bedacht men op het Gemeentehuis een slimme truc. We schaffen betaald parkeren af, want daar zeuren de middenstanders al jaren om en laten hen ter compensatie de gemiste parkeerinkomsten betalen. Zo sla je 2 vliegen in 1 klap. Je maakt burger en middenstand blij door betaald parkeren af te schaffen en de gemeente heeft een aantal jaren een vaste inkomstenbron.
Betaald parkeren kan echter niet zo maar worden stopgezet. Er zijn meerjarenafspraken gemaakt over bijv de huur van het parkeerterrein achter het oude gebouw van de Winschoter Courant en wat te doen met de parkeerwachters. Uiteindelijk is de volgende verdeling gemaakt. De gemeente draagt de kosten van de afbouw en de ondernemers vergoeden de gemiste netto parkeeropbrengsten
- Jaarlijks gemiste netto parkeeropbrengst – € 205.000 (periode 2015-2019)
- Jaarlijks doorlopende kosten gemeente – € 177.000 (periode 2015-2019)
Zoals tabel 1 laat zien, is dat niet realistisch oftewel de ondernemers betalen veel te veel. Dat wordt niet alleen veroorzaakt doordat de netto parkeeropbrengst te hoog is ingeschat, maar de ondernemers ook opdraaien voor de zogenaamde afschrijvingskosten van het parkeerterrein rond de Klinker. Die bedragen maar liefst € 105.000 per jaar. Dat is een merkwaardige kostenpost die wat meer aandacht verdient.
Parkeerplaats Klinker
Deze kostenpost heet in ambtelijke termen “kapitaallast”. Om de aanlegkosten te dekken, zou het parkeerterrein 30 jaar lang € 105.000 moeten opbrengen. Uiteraard is dit onzin. Het zou niet best zijn als een dergelijk terrein zoveel geld zou kosten.
Het gaat hier in werkelijkheid dan ook om de medefinanciering van de bouw van de Klinker. Deze zit uiterst krakkemikkig in elkaar. De opbrengsten van parkeren (inclusief nooit gerealiseerde parkeergarage) hadden voor ca € 3,8 miljoen moeten bijdragen aan de bouwkosten van de Klinker. In haar onnozelheid heeft de gemeenteraad op 20-10-2010 dat zo beslist. [Klik hier voor dat document].
Die begroting zal trouwens de komende jaren nog meer problemen gaan opleveren, zoals de geschatte opbrengst van de oude bibliotheek die niet realistisch is. Maar dit is niet de juiste plek om daar uitgebreid op in te gaan. De sloop van de oude Klinker en huidige nieuwbouw is één van de meest trieste beslissingen van de Winschoter/Oldambtster gemeenteraad in de afgelopen jaren.
De omschrijving “kapitaallast” is op zich helemaal correct, maar het is niet fair om niet aan te geven waar het geld werkelijk voor bedoeld is.
Akkoord Handel & Nijverheid
Het vorige bestuur van horeca- en middenstandsvereniging Handel & Nijverheid vond het wel een goed plan en maakte eind 2014 met de gemeente de afspraak dat de ondernemers in het Winschoter centrum tot en met 2019 jaarlijks de volgende bedragen betalen.
- ondernemers binnenstad: € 150.000
- supermarkten en vastgoedeigenaren tenminste € 75.000 + minimaal € 25.000 eenmalig.
De gemeente draagt € 151.000 bij uit de pot voor het opknappen van het centrum (Actieprogramma opknappen binnenstad). Dat geld heeft de gemeente van de Provincie gekregen en kost haar dus niks. Het is een slimme zet, want iedereen draagt z’n steentje bij, behalve de gemeente.
Hoe wordt de bijdrage ondernemers geïnd?
Ondernemers betalen al een aantal jaren een zogenaamde reclamebelasting. Deze wordt gebruikt om meer bezoekers naar de binnenstad te lokken m.b.v. promotie, activiteiten en evenementen.
Om de parkeerbijdrage van de ondernemers te innen, wordt de reclamebelasting-verordening aangepast waardoor beide in 1x kunnen worden geïnd. Dat moet voor 1 januari 2016 rond zijn. De nieuwe bijdrage bestaat uit een vast bedrag van € 250 en een deel dat afhankelijk is van de OZB-waarde en lokatie van het pand. Namelijk € 3,10 per 1000 Euro WOZ-waarde (kleine cirkel) of € 1,55 (grote cirkel). Rond het centrum zijn hiertoe 2 denkbeeldige cirkels getrokken. De kleine cirkel is het gebied waarbinnen de ondernemers al jaren de reclamebelasting betaalden en de bedrijven daarbuiten zijn nu ook de klos. [ Klik hier voor kaart tariefgebieden Reclamebelasting (LET OP: groot bestand, laden kan even duren).]
Resultaat na 3 maanden gratis parkeren
Natuurlijk is de gemeente nieuwsgierig of gratis parkeren tot verhoging van de omzet heeft geleid. Uit een onderzoek van Gertjan van ’t Land (“Resultaten parkeerenquête Winschoten maart 2015”) wat de eerste 3 maanden evalueert, blijkt dat tegen te vallen.
Gevraagd werd hoe de ondernemers hun omzet inschatten. Zijn dus nog niet de werkelijke getallen. Hier de cijfers (te vinden op pagina 12).
- 33% – omzet gestegen
- 50% – omzet blijft gelijk
- 17% – omzet gedaald
Ondernemers betalen nu de parkeerkosten i.p.v. de klanten in de hoop op een stijging van de omzet (dat is iets anders dan winst). Bovenstaande cijfers laten zien, dat de praktijk in Winschoten toch anders is. Betekent dat je als ondernemer meer kosten maakt, maar minder verdient. Dat brengt dus niks. Het is dus helaas zo als ik in eerder stuk (“De bange middenstand”) al schreef. Wanneer je als laatste gemeente betaald parkeren afschaft, gaat de omzet niet met “wel 10% procent omhoog” zo als in diverse publicaties wordt beweerd. Al kan het zijn, dat het publiek misschien nog moet wennen aan de nieuwe situatie.
Malle ideeën
Het afschaffen van betaald parkeren leidt tot minder inkomsten voor de gemeente. Om dat op te vangen, werden allerlei ideeën bedacht. Deze zijn te vinden in het rapport “Gratis Parkeren” van Gertjan van ’t Land. Eén was het verhogen van de OZB. De achterliggende gedachte was dat u als autobezitter (ongeacht dure of goedkope wagen) in het Oldambt een voordeel van wel € 30 tot € 40 per jaar zou hebben van het afschaffen van betaald parkeren. Maar de opsteller van het rapport meent, dat in het kader van de zogenaamde armoedebestrijding beter de OZB kan worden verhoogd. Iemand met een “dikke” auto woont vast in een groot huis en kan het dus beter betalen. Gelukkig heeft de politiek dat idee (voorlopig?) laten varen.
=========================================================================================================
Aanvullende informatie
Om tot dit artikel te komen, heb ik allerlei documenten doorgeworsteld, tabellen opgezet in Excel en ambtenaren met vragen bestookt. Niet alles is hierboven verwerkt, omdat het tot een onleesbare brij aan informatie leidt. En het is al weer een lang stuk geworden. Misschien moet ik de uitdrukking “schrijven is schrappen” wat meer ter harte nemen. Voor de liefhebbers echter hieronder nog wat extra informatie en tabellen.
Bestemming parkeergelden
De opbrengsten uit betaald parkeren worden vooral uitgeven aan algemene zaken, zoals de financiering van de nieuwe Klinker. Het reguleren van het verkeer is nooit het doel geweest. Tijdens een raadsvergadering in mei 2001 riep wethouder van financiën Ada Boerma (CDA) al dat de gemeente het geld nodig had voor algemene middelen.
Dat is nog steeds zo, gezien een opmerking in de gemeentelijke nota “Vrij parkeren” van Gertjan van ’t Land. Die nota was de basis om gratis parkeren in te voeren. Daar staat op pagina 66:
De gemeente bevestigt dat een deel van de inkomsten uit parkeren op dit moment gebruikt worden als algemene dekkingsmiddelen voor de gemeentelijke begroting. Hieruit worden bijvoorbeeld kosten betaald zoals het onderhoud van wegen, pleinen en plantsoenen, zwembad en sporthallen en de bibliotheek.
Nog wat extra tabellen
Om tot gratis parkeren te komen, heeft de gemeente verschillende rapporten laten opstellen, o.a. door Adviesbureau Broekhuis/Rijs. Dat bureau gebruikte voor de bruto parkeeropbrengsten cijfers van het CBS die echter niet kloppen. Tabel X1 laat de foute en juiste cijfers zien. Het bureau was daardoor iets te somber in haar rapportage.
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| Foute cijfers opbrengst | € 1.290.000 | € 1.048.000 | € 975.000 | geen cijfers |
| Verandering | -19% | -7% | ||
| werkelijke opbrengst | € 1.058.000 | € 933.000 | € 888.032 | € 920.000 |
| Verandering | -12% | -5% | +3,6% |
Tabel X1 - Onjuiste opbrengst parkeergeld volgens adviesbureau Broekhuis Rijs
De hoeveelheid uitgeschreven parkeerboetes is de afgelopen jaren flink teruggelopen. Te zien in tabel X2
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| Aantal boetes | 4379 | 3500 | 3037 | 2000 |
| Opbrengst | € 205.000 | € 189.000 | € 164.000 | € 99.000 |
Tabel X2 - Uitgeschreven boetes 2011-2014
De kosten van het parkeersysteem zijn hoog. Onderstaande tabel X3 is een overzicht van de geschatte kosten van 2014. De werkelijke kosten bedroegen € 765.00. Aardig goed ingeschat van het ambtelijk team dus. Daaronder tabel X4 die de totale opbrengsten (inclusief ’t Rond), alle kosten en uiteindelijke netto opbrengst laat zien.
| Omschrijving | Bedrag |
|---|---|
| Beheer van parkeergarage 't Rond door firma Interparking (gemeente is eigenaar) | € 128.000 |
| Vaste lasten van parkeergarage 't Rond, zoals onderhoud, bijdrage aan VVE | € 41.000 |
| Kosten van straatparkeren, zoals invorderingskosten, kosten politie regio Groningen, kosten Taxameter en Brinks geld transport. | €184.000 |
| parkeerpolitie, 3 personen | € 150.000 |
| Kapitaallast (afschrijving) parkeerplaats bij het de Klinker (Cultuurhuis) | € 105.000 |
| huur parkeerterrein naast oude Winschoter Courant gebouw (eindigt in 2019) | € 56.000 |
| diverse kapitaallasten die eindigen in 2017 | € 55.000 |
| Ambtelijke kosten zoals beleidsontwikkeling, overleg en vergunningverlening | € 62.000 |
| ----------------- | |
| Totaal | € 781.000 |
Tabel X3 - Kostenposten parkeergarage 't Rond
| Jaar | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 |
|---|---|---|---|---|
| Bruto opbrengst incl. 't Rond | € 1.175.000 | € 1.045.000 | € 1.000.000 | € 920.000 |
| Kosten | € 813.000 | € 710.000 | € 714.000 | € 765.000 |
| -------------- | -------------- | -------------- | -------------- | |
| Netto | € 362.000 | € 335.000 | € 286.000 | € 155.000 |