Gemeentehuis – nieuwbouwplan 2024

/6 Reacties/in /door

Tijdlijn

DatumGebeurtenis
2017 - 18 dec. raad akkoord met 1e plan (extra gebouw naast huidige gemeentehuis, geen sloop)
2018 - sept.rapport SMV - slopen gemeentehuis i.p.v. renoveren (conclusie gemeente)
2019 - 30 jan.burgemeester Sikkema geïnstalleerd
2019 - 6 juni rapport Syplon over energiebesparing en energielabels gemeentelijke kantoren
2019 - 8 juliraad akkoord met 2e plan (slopen/nieuwbouw)
2023 - sept. rapport rekenkamercommissie over nieuwbouwplan
2024 - 31 jan.beslissende raadsvergadering 3e plan (slopen/nieuwbouw)

Inleiding
Sinds de herindeling in 2010 wil de gemeente graag alle ambtenaren in één gebouw (gemeentehuis) onderbrengen. Nu werken zij nog in 3 verschillende gebouwen verspreid over de gemeente.

In 2017 ging de gemeenteraad akkoord met het 1e plan, maar het kon blijkbaar nog beter, want in 2019 volgde het 2e plan.

Maar de inzichten veranderden opnieuw waardoor de raad op 31 januari over een 3e plan mag beslissen.

A – Samenvatting nieuwbouwplannen van 2017 en 2019
Op deze website is uitgebreid aandacht besteed aan met name het plan uit 2019. Dat is inmiddels vier jaar geleden. Voor een goed begrip van de plannen volgt hier een samenvatting van 2017 en 2019.

A1 – 2017 – 1e plan
In december 2017 ging de gemeenteraad akkoord met het 1e plan.

Het belangrijkste onderdeel was de uitbreiding van het gemeentehuis d.m.v. een nieuwe vleugel naast de Hema. Er werd niets gesloopt. Ook zou de 1e verdieping van de Hema bij het gemeentehuis worden getrokken in de vorm van kantoorruimte. In ruil (verkoop) daarvoor mocht de Hema de voormalige Kijkshop gebruiken (sinds 2017 eigendom gemeente) waardoor alle winkelactiviteiten op de begane grond kunnen worden geconcentreerd. De nieuwe vleugel zou via een luchtbrug verbonden worden met het bestaande gemeentehuis. Geschatte kosten destijds ca 7 miljoen.

A2 – 2019 – 2e plan
Dat plan was veel radicaler. Belangrijkste verschil met plan 1 was dat het huidige gemeentehuis (de jaren 80 en 90 nieuwbouw) wordt afgebroken. Het historische deel aan de Langestraat blijft staan. Ook komen op de 1e verdieping van de Hema geen kantoorruimtes meer, maar wordt daar de nieuwe raadszaal gerealiseerd.

De achterliggende gedachte was, dat als alle ambtenaren in één nieuw, energiezuinig gebouw komen te werken en de overbodige gebouwen worden verkocht, er zoveel geld wordt bespaard, dat daarvoor bijna een nieuwe gemeentehuis kan worden gebouwd. Bijna dus en volgens het prijspijl van 2019. Er zou jaarlijks nog wel een extra bedrag nodig zijn van 120.000 euro.

De kosten werden geschat op ca 25 miljoen.

A3 – 2024 – 3e plan (nieuwste)
Maar de inzichten veranderden opnieuw waardoor de raad op 31 januari over een 3e plan mag beslissen.
Boven de Hema komt niet de nieuwe raadszaal, maar kantoorruimtes voor ambtenaren. Dat is dus terug naar de opzet van het 1e plan uit 2017.

Door aanpassingen in het ontwerp en gestegen bouwkosten is het ontwerp ca 6,3 miljoen duurder dan plan 2 wat de totale bouwkosten op ruim 31 miljoen brengt. De Hema betaalt haar nieuwe gevel overigens zelf en die kosten zijn niet bij de 31 miljoen inbegrepen.

Een andere wijziging betreft het energieverbruik. Het plan uit 2019 voorzag nog in een energieneutraal gebouw, maar dat is nu “bijna energieneutraal” geworden [bron: “Raadsvoorstel”].

Toelichting BOB:
Energieneutraal betekent dat het gebouw net zoveel energie opwekt, met bijvoorbeeld zonnepanelen, als dat het gebruikt. Zelf alle energie opwekken, heeft niks met energiezuinigheid te maken. Het geeft alleen aan waar je de energie vandaan haalt. Die kun je zelf opwekken (kost ook geld) of inkopen.

B – Het ontwerp
Het ontwerp van het nieuwe gemeentehuis is in handen van twee bedrijven.
Architectenbureau DP6 uit Delft zorgt voor de buitenkant (de stenen) en het Amsterdamse Zenber mag de binnenkant bedenken (interieur).

Of het wel of niet een mooi ontwerp is, blijft een persoonlijke zaak. Wat wel belangrijk is of het past in de omgeving. Die bestaat voornamelijk uit oude panden die gebouwd zijn in de bloeiperiode van de stad Winschoten.
De impressies van de nieuwbouw laten iets zien wat daar, voorzichtig uitgedrukt, niet bij past. Het gaat al mis met de grootte van het gebouw. Door de Hema te combineren met het gemeentehuis ontstaat een dominante kolos die alle aandacht naar zich toe trekt.

Het gebouw zelf oogt niet alleen groot, maar de enorme raampartijen versterken dat effect nog eens waardoor het nog groter lijkt. De bouwstijl is zeer modern en zou op een andere plek goed tot z’n recht komen, maar hier vloekt het met de omgeving.

Het is een klassieke architectenfout om niet de omgeving te willen zien en alleen oog te hebben voor het eigen ontwerp. De architect ziet dat echter heel anders.

Citaat 1:

“Het nieuwe gebouw is zorgvuldig ingebed in de historische stadsstructuur en voegt aantrekkelijke, kleinschalige openbare ruimtes toe aan het centrum van Winschoten, met bochten, hoogteverschillen en pleintjes.”

Citaat 2:

“Het Voorlopig Ontwerp laat een herkenbaar maar tijdloos nieuw gemeentehuis zien met een prominente rol voor het historische raadhuis uit 1896.”

[bron: website DP6]

Dat laatste is een merkwaardige opmerking. Het historische gebouw wordt al sinds jaar en dag gebruikt als werkkamer door de burgemeester en wethouders. Ook was het tot 2010 de raadszaal van de Winschoter gemeenteraad. Het historische raadhuis en de nieuwbouw worden met een lelijke (volgens de architect “elegante”) luchtbrug met elkaar verbonden.

In de nieuwe situatie zijn de werkkamers niet meer exclusief voor het college gereserveerd, maar mogen ambtenaren er ook werken. In de praktijk zullen B & W een vast kantoor hebben in de nieuwbouw. Dat werkt een stuk praktischer.

Wanneer oud en nieuw toch met elkaar verbonden moeten worden, is een ondergrondse verbinding een veel nettere oplossing. Zeker, dat is duurder, maar voorkomt zo’n lelijke puist aan de buitenkant.

C – Rekenkamercommissie onderzoek naar nieuwbouw
In de raadsvergadering van 30 juni 2022 hebben de fracties van GB, VCP en PVV een voorstel ingediend om de Oldambtster Rekenkamercommissie vooraf (en tijdens de bouw) rapporten te laten opstellen over het nieuwbouwplan.

Dat voorstel werd gesteund door een brede raadsmeerderheid. Tegen waren het CDA en de VVD.

Op 18 augustus 2023 was het eerste onderzoek klaar. Het is niet door de Rekenkamercommissie zelf gedaan, maar door het externe bureau Unravelling uit Arnhem. [Samenvatting hier]

In het onderzoek komen de bouwkosten geen enkele keer ter sprake. Of de plannen wel of niet zinvol zijn, is ook niet onderzocht. Er is uitsluitend gekeken naar de organisatorische opzet en hoe de plannen tot stand zijn gekomen. Dat is ook belangrijk, maar waar het om draait is toch vooral het realiteitsgehalte van het plan en de bouwkosten. Zonder die informatie is het uiteindelijk een grotendeels nutteloos rapport. [Verslag hier].

Blijft overigens opmerkelijk dat een ruime meerderheid van de gemeenteraad nu wel voor een onderzoek vooraf is. In 2019 tijdens de beslissende raadsvergadering over plan 2 kwam dat ook ter sprake, maar vond een raadsmeerderheid dat niet nodig. Gemeentebelangen, OldambtActief en VCP vonden juist van wel.

D1 – Hema en het nieuwe gemeentehuis 1 – historie

Tijdlijn

DatumGebeurtenis
2017 nov.Gemeente koopt o.a. voormalige Kijkshop
2017 dec.raad akkoord met 1e plan - o.a. ambtenarenkantoren op 1e verdieping Hema
2018 febr.Onderhandelingen Hema en gemeente over 1e verdieping na 1,5 jaar afgebroken
2019 8 juli- raad akkoord met plan 2 - sloop deel gemeentehuis en vervolgens nieuwbouw
- 1e verdieping Hema wordt raadszaal.
2022 april- Onderhandelingen gemeente en Hema wederom vastgelopen
– Geen raadszaal op de 1e verdieping, maar appartementen
2024 jan.gemeente en Hema weer "vrienden" - 3e plan - kantoren op de 1e verdieping

Een bijzondere constructie is de samenwerking van de gemeente met de Hema.
Daarom een klein stukje historie. Het pand van de Hema werd in 1975 gebouwd op de plek waar ooit hotel Dommering stond. De eigenaren van het pand waren het echtpaar mevrouw Hensens en meneer Theiken uit Veendam. Zijn runden al een Hema in Veendam. Bedrijfsleider van de Hema werd de jongste broer van mevrouw Hensens. Dat is de vader van de huidige eigenaar Richard Hensens. Hij (Richard) kocht het pand in 2004 van zijn tante. (Oom was in 1997 al overleden.)

Het achterste deel van het gebouw waar ooit de Kijkshop in zat, maakte geen deel uit van de koop. Dat deel is in 2005 verkocht aan de firma Gremie uit Emmen. Eigenaar was Gerard Mestemaker. Hij was in Winschoten actief in de vastgoedwereld en bouwde o.a. het voormalige ABN-gebouw aan het Schönfeldplein. Op deze site is al vaker over zijn activiteiten geschreven.

D2 – Hema en het nieuwe gemeentehuis 2 – nieuwbouw
Bij de nieuwbouwplannen van het gemeentehuis is de Hema van het begin af aan betrokken. Initiatiefnemer is de gemeente die wil voorkomen dat haar mooie, nieuwe gemeentehuis straks ontsiert wordt door het lelijke Hema gebouw wat er voor staat.
De gemeente omschrijft dat iets diplomatieker. Citaat:

“Voor de gebiedsontwikkeling rondom het bestaande gemeentehuis is niet alleen de realisatie van het gemeentehuis van belang maar zeker ook de aanpak van het pand van de HEMA. Dit pand staat op een zeer prominente beeldbepalende plek in het centrum van Winschoten en is om die reden dan ook meegenomen in de planontwikkeling.”

Bron: [raadsbrief 29-04-2022]

De gemeentelijke plannen sluiten goed aan op die van de Hema. De winkel wil graag alle activiteiten concentreren op de begane grond. Daarvoor zijn wel extra vierkante meters nodig. De voormalige Kijkshop grenst aan de Hema en is dan ook de ideale oplossing. Eigenaar is sinds 2017 de gemeente.

De 1e verdieping van de Hema die dan overbodig wordt, past juist goed in de plannen van de gemeente alhoewel deze nog wel eens veranderen. (kantoren, raadszaal)

In het nieuwste plan waar de raad op 31 januari over beslist, worden het toch weer ambtenarenkantoren.

D3 – Hema en het nieuwe gemeentehuis 3 – samenwerking met gemeente
Die onderhandelingen tussen de gemeente en Hema lopen niet altijd even soepel. In 2018 trok de gemeente na 1,5 jaar de stekker er uit. In 2022 gebeurde dat opnieuw waardoor een einde kwam aan de samenwerking. Het gevolg was dat er zelfs gesproken werd over appartementen op de 1e verdieping. Dat ging niet door, omdat het financieel niet haalbaar zou zijn !!
Nu, januari 2024, is de strijdbijl begraven en lijken beide partijen het eens te zijn over de grote lijnen.

Wat betreft de bouwkosten van de Hema-gevel schiet de gemeente het bedrag voor en stuurt zij de Hema een factuur. Het is te hopen dat daar duidelijke afspraken over worden gemaakt aangezien het een potentiële bron van meningsverschillen kan worden. Denk aan iets met “mijn stenen” en jullie “stenen”. Op het moment dat dit artikel online geplaatst werd, waren die afspraken er nog niet.

Wat betreft de 1e verdieping van de Hema en de Kijkshop (eigendom gemeente) worden beide ruimtes getaxeerd en de waardes onderling verrekend. Het gebouw is ondergebracht in een Vereniging van Eigenaren (Is al zo sinds de bouw in 1975 toen er twee aparte ruimtes ontstonden.) Deze waardeverrekening is net als afspraken over bovenstaande bouwkostenverdeling ook nog niet uitgevoerd.

Het blijft opmerkelijk dat de gemeente zo innig samenwerkt met een particulier bedrijf. Dat ze iets wil doen aan de foeilelijke, gedateerde buitenkant van de Hema is begrijpelijk. Er is sinds de opening in 1974 (precies 50 jaar geleden) niets aan veranderd, behalve twee grote ramen op de 1e verdieping voor het restaurant.
Gezien de af en toe moeizame relatie tussen beide partijen is maar de vraag of de integratie van de winkel in het nieuwe gemeentehuis de juiste weg is

Over een aantal jaren bereikt de eigenaar van de Hema de pensioenleeftijd. Mooie gelegenheid om de winkel nu alvast te verkopen. Ben er zeker van dat bijvoorbeeld vastgoedbedrijf Wima er iets heel fraais van kan maken.
Wima heeft bijvoorbeeld van de tegenover gelegen voormalige Wibra-gevel iets gemaakt wat wel past bij de omgeving.

E – Financiering nieuwbouwplan 2024
Aan het vorige plan uit 2019 hing een kostenplaatje van ruim 25 miljoen.

Dankzij het corona-gedoe was de geldmarkt tijdelijk ingestort waardoor de gemeente tegen zeer gunstige voorwaarden een lening kon afsluiten. Het werden er gelijk twee.
De eerste betreft een lening voor de nieuwbouw en aanpak omgeving van 22,5 miljoen af te lossen in 42 jaar tegen een negatieve rente van 0,015%. De gemeente ontvangt rente i.p.v. deze te betalen.

De tweede lening is bedoeld voor de inrichting van het gebouw. Het gaat hier om een bedrag van 1,5 miljoen, af te lossen in 18 jaar tegen een normale rente van 0,05%.

Extra uitleg over de beide leningen staat hier [jaarrekening 2019 (!),  pagina 117].
Er moet uiteraard wel elk jaar afgelost worden.

Maar beide bedragen opgeteld, is nog maar 24 miljoen. De rest van het bedrag, 1,1 miljoen, wordt betaald uit de lopende begroting.

Voor het nieuwbouwplan waar de raad 31 januari over beslist is een extra bedrag van 6,3 miljoen nodig. Dat wordt dan de 3e lening voor het project wat de totale kosten op 31,3 miljoen brengt.  De totale lasten van de gemeente (aflossing+rente) bedragen op jaarbasis ca 9 ton. Uitleg met tabel [hier].

In dit bedrag zijn de kosten van de Hema-gevel niet opgenomen. Deze worden eerst door de gemeente voorgeschoten waarna zij vervolgens een factuur naar de Hema stuurt.
Ondanks mijn vragen over deze bedragen wil de gemeente daar voorlopig niets over zeggen.

F – Parkeren achter het nieuwe gemeentehuis
Het huidige nieuwbouwplan heeft ingrijpende gevolgen voor het aantal parkeerplaatsen achter het gebouw.
In de huidige situatie zijn in totaal 256 parkeerplaatsen beschikbaar (achter de Hema en het gemeentehuis).
In de nieuwe situatie blijven daar maar 140 van over waarvan een deel wordt bezet door de auto’s van ambtenaren. Dat gaat zondermeer problemen geven. Uitwijken naar het Schönfeldplein is geen optie, want daar staat het ook bijna altijd vol.

Dat bijna de helft van de parkeerplaatsen verdwijnt en het aantal langparkeerders (ambtenaren) toeneemt, heeft nog niet eens met het nieuwe gemeentehuis te maken, maar met het verdwijnen van het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis. Daar worden straks huizen gebouwd, die oorspronkelijke achter het nieuwe gemeentehuis waren gepland.

In het oorspronkelijke plan uit 2019 was het de bedoeling om achter het nieuwe gemeentehuis zes kavels voor woningen (zogenaamde “stadsvilla’s’) te realiseren (parallel aan de Dokter D. Bosstraat). Die zijn komen te vervallen. Nu wordt het parkeerterrein (124 plaatsen) achter het huidige gemeentehuis opgeofferd voor woningbouw. Het verdwijnen van dat parkeerterrein maakte geen deel uit van raadsbesluit. Waarom de raad hier geen vragen over heeft gesteld, is mij een compleet raadsel.

Volgens de gemeente is het verdwijnen van deze parkeerplaatsen geen enkel probleem. Volgens haar eigen onderzoek zou dat prima opgevangen kunnen worden door het Hommesplein en bij de Tramwerkplaats (Harbour Jazz Club).
In december 2021 is op deze website een artikel geplaatst waarin gehakt werd gemaakt van het door de gemeente zelf gehouden parkeeronderzoek. [link artikel]

Onderstaande impressies laten het plan uit 2019 zien en de toekomstige plannen.

 

Dit is het voorstel (2e plan) waarmee de raad op 8 juli 2019 mee instemde. Bron: document BMR-SWI_24-06-2019 – 4 Poort van Winschoten raadsvoorstel

Hieronder staat de (bijna) huidige versie waar de raad over moet stemmen. Het gemeentehuis/Hema-gebouw ziet er ietsje anders uit, maar het gaat om het huizenblok achterin. Nu is het een parkeerplaats, maar straks komen daar dus huizen te staan. Het lijkt niet bepaald op de 6 vrijstaande stadsvilla’s die in bovenstaand schets zijn getekend.

Wat betreft het verdwijnen van parkeerplaatsen is de oplossing eigenlijk vrij simpel. Laat het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis bestaan. Die paar extra huizen kunnen ook elders gebouw worden.

G – Stemming gemeenteraad 31 januari 2024
Toen het vorige plan in 2019 werd aangenomen, werd de gemeente bestuurd door een coalitie bestaande uit PvdA, PvhN, SP en VVD.
De stemverhouding was als volgt:

Voor:   18 stemmen (PvdA, PvhN, SP en VVD; oppositionele mee-stemmers: CDA, CU en D66)
Tegen:   6 stemmen (VCP, GB, OA)
Afwezig: 1 stem

In de huidige coalitie is de SP vervangen door Gemeentebelangen.
Wat het interessant maakt, is wat Gemeentebelangen gaat doen. In 2019 zat die partij in de oppositie en was fel tegen nieuwbouw. Nu maakt de partij deel uit van de coalitie. Fractievoorzitter Ger Klein, nu wethouder, praatte zich de blaren op de tong om op z’n minst het plan beter te laten onderzoeken.

Nu maakt GB deel uit van de coalitie. Wanneer GB niet akkoord gaat met het nieuwbouwplan valt mogelijk de coalitie. Wel akkoord gaan met wat voor argument dan ook, betekent dat de partij totaal ongeloofwaardig is. Dat heeft de VVD overigens ook al eens gedaan. [Uitleg hier] De coalitie om zoiets laten vallen, lijkt me overigens geen schande.

De huidige coalitie heeft een meerderheid van slechts 1 zetel.

H – Wat als de gemeenteraad niet akkoord gaat met het nieuwbouwplan?
Wanneer de raad niet akkoord met het nieuwbouwplan heeft dat volgens het college van B & W de volgende consequenties.
[bron: “Raadsvoorstel inzake Definitief Ontwerp en aanvullend krediet Poort van Winschoten”]

-1- 
Het is een gemiste kans om de kwaliteit van de binnenstad op die plek niet te verhogen. Het voorkomt mogelijke verpaupering en leegstand.
Naast investeringen in de openbare ruimte (infrastructuur, groen, parkeerplaatsen, sloop etc.) vindt een opwaardering plaats van het gebouw HEMA/Kijkshop (tevens sanering m2 winkelruimte).

Commentaar BOB:
Aan de Hema is afgezien van het restaurant op de 1e verdieping al 50 jaar niets gedaan. Het opknappen blijft hoe dan ook een zaak van de eigenaar en niet van de gemeente.
Wanneer de Hema de voormalige Kijkshop gaat gebruiken en daardoor de 1e verdieping mogelijk leeg komt te staan, zal dat niemand opvallen. Het is alleen in het belang van de eigenaar dat er iets met die ruimte gebeurt.

-2-
Er zal alsnog geïnvesteerd moeten worden in achterstallig onderhoud van de bestaande gemeentelijke kantoorgebouwen en het opwaarderen van deze gebouwen, zodat ze voldoen aan het verplichte energielabel C.

Commentaar BOB:
Het bedrijf Syplon heeft in 2019 in opdracht van de gemeente een rapport opgesteld over het energieverbruik en labels van de huidige kantoorgebouwen. [rapport hier] Het gemeentehuis huis heeft nu al label C. Daar hoef je dus niks voor te doen. Ook naar A is niet ingewikkeld. Om naar label A te gaan, zou beter geïsoleerde dakbedekking nodig zijn en zal er extra geïnvesteerd moeten worden in zonnepanelen. [details hier] Het voormalige gemeentehuis in Scheemda heeft D, maar kan simpel naar C. Ook naar A is niet onoverkomelijk. Zelfs Garst 1 en 7 en  Havenkade-West (raadszaal) zijn goed te doen.
Ik noem hier A voor de volledigheid, want dat label is per 2030 verplicht voor kantoorgebouwen. Hoe dan ook zal het investeringsbedrag aanzienlijk lager zijn dan complete nieuwbouw.

-3-
Met het niet onderbrengen van alle ambtenaren in één gebouw gaat een stukje potentiële levendigheid verloren.

Commentaar BOB:
Dat is een wel heel discutabel argument. Blijkbaar mag de levendigheid in Scheemda en aan de Garst wel verdwijnen. Maar wat is dan eigenlijk die levendigheid? Overdag zijn ambtenaren aan het werk in hun kantoor. De levendigheid speelt zich vooral in het gebouw zelf af. Daar merkt het centrum niets van.

Conclusie
Het blijft bijzonder dat in een geherindeelde gemeente een nieuw gemeentehuis hoge prioriteit heeft. Dat is te zien in onder andere Westerwolde en Westerkwartier.
De gemeente Midden-Groningen  heeft al een nieuw gemeentehuis (onderdeel van een multifunctioneel gebouw met theater en bibliotheek).

Een nieuw gemeentehuis lijkt vooral een status c.q. prestige-object van bestuurders. Wethouder meneer Wünker van de gemeente Oldambt heeft het zelfs over een gebouw waar zowel inwoners van Oldambt als de ambtenaren trots op kunnen zijn.
Tja, ik kan me niet voorstellen dat er veel burgers zijn die het ook maar iets boeit hoe een ambtenarenkantoor er uitziet. Er zijn een heleboel aanzienlijk belangrijkere zaken.
Wat in het plan ontbreekt, is het belang van de burgers bij een nieuw gemeentehuis. Aangezien de jaarlijkse exploitatielasten stijgen, betaalt de burger uiteindelijk meer.

De gemeenteraad neemt op 31 januari een besluit dat vergaande consequenties kan hebben voor de gemeentelijke begroting. Niet alleen nu, maar ook voor de komende 42 jaar.
De bouwkosten worden begroot op ruim 31 miljoen, maar het is niet duidelijk hoe groot de post onvoorzien is. Dat het namelijk binnen de begroting zal blijven, is totaal onrealistisch. Gezien de leeftijd van de meeste raadsleden zal het grootste deel niet meer meemaken hoe de kosten nog tientallen jaren op de begroting zullen blijven drukken.

Het is al vaker genoemd, maar de huidige Klinker is een berucht voorbeeld hoe het vooral niet moet. Alles wat fout kon gaan, ging ook fout. [BOB-artikel hier]. Inmiddels staat er een gebouw waarvan de exploitatielasten ruim 2x zo hoog zijn als de oude Klinker.

Los van de financiële kant zijn er nog andere argumenten waarom de raad niet akkoord zou moeten gaan met het plan.

-1-
De integratie van de Hema in het gemeentehuis laat een enorme kolos ontstaan,die vloekt met het historische karakter van Winschoten op die plek.

-2-
Samenwerking met een particulier bedrijf als de Hema is gevaarlijk. De onderhandelingen zijn al meerdere keren afgebroken. Je bent als gemeente geen baas meer over je eigen gebouw.

-3-
Het nieuwbouwplan laat bijna de helft van de huidige parkeerplaatsen verdwijnen, terwijl er juist extra plekken nodig zijn voor ambtenaren die in het nieuwe gemeentehuis komen te werken. Dat gaat ten koste van de bezoekers van de winkels.

-4-
De nieuwbouwplannen komen allemaal uit de koker van de direct belanghebbenden, namelijk de ambtenaren van de gemeente. De argumenten die bij het raadsbesluit in 2019 werden gebruikt, worden nu ook weer door de gemeente gebruikt.
Op deze site is met talloze documenten aangetoond, dat die sloop- en nieuwbouwplannen met foute argumenten, verdraaiing van feiten en zelfs leugens aan de raad gepresenteerd werden. [Link artikel “sloop en nieuwbouw – gegoochel met cijfers (juli 2019)]

-5-
Een punt wat nu nog niet speelt, is een mogelijke herindeling. Het is niet de vraag of er een herindeling komt, maar wanneer. Om nu minstens 31 miljoen euro in een nieuw gebouw te steken waarvan je niet weet wat er op termijn mee gaat gebeuren, getuigt niet van een lange termijn visie.

 

Wat dan wel?
Mogelijke alternatieve oplossingen:
1 – Niks doen alleen oude gebouwen opwaarderen.
2 – Plan uit 2017 uitvoeren (extra vleugel aan bestaande gebouw, dus zonder Hema).
3 – Gezien de plannen met oude SintLucas ziekenhuis waar o.a. winkels zouden moeten komen, is het misschien interessant om de Aldi en Jumbo daar naar toe te verhuizen. Het huidige Aldi/Jumbo gebouw is vrij nieuw. Zou je met een relatief geringe verbouwinvestering een mooi gemeentehuis van kunnen maken.

De verstandigste oplossing in mijn ogen is om alles zo veel mogelijk bij het oude te laten of eventueel alleen het 1e plan uit 2017 uit te voeren. (Dus niets slopen, alleen aanpassen naar energielabel A (vanaf 2030 verplicht). En de raadszaal blijft waar die is aan de Havenkade.)
Dan blijft de zaak financieel overzichtelijk i.p.v. van het aangaan van een lening voor nieuwbouw die altijd financieel uit de klauwen loopt.

Links eerdere BOB-artikelen over gemeentehuis
Op deze website zijn meerdere artikelen over de verschillende nieuwbouwplannen geplaatst.

– Gemeentehuis nieuwbouw 2019 5 juli [gegoochel met cijfers ]

– Gemeentehuis nieuwbouw 2019 13 sept [raadsbesluit – deel 1+2 de verantwoordelijken]

– Gemeentehuis nieuwbouw 2021 20 dec.  [parkeerproblemen – nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg]

 

 

 

Zwembad en sporthal “De Hardenberg” Finsterwolde

/4 Reacties/in /door

Tijdlijn

DatumGebeurtenis
1965opening openluchtzwembad De Hardenberg in Finsterwolde
1976overdekt zwembad geopend
1985openluchtbad gesloten en een aantal jaren later gesloopt.
2000raad Reiderland akkoord met Hardenbergplan
2002plan sluiting zwembad - protest boze burgers - geen sluiting
2003- opening MFC Hardenberg incl. sporthal, school, bibliotheek etc.
- beheer MFC geprivatiseerd d.m.v. 10-jarig contract met Hardenberg BV
2010gemeente Oldambt ontstaan uit herindeling met Reiderland, Scheemda en Winschoten
2011publicatie sportnota gemeente Oldambt
2012- geen verlenging beheercontract Hardenberg BV.
- Gemeente Oldambt eigenaar complete complex MFC De Hardenberg
2014- gemeenteraad wil 2 ton bezuinigen op zwembaden
- Publicatie rapport Huis van de Sport (febr. 2014) - Bezuiniging zwembaden
- Publicatie rapport bureau Coresta (mei 2014) - privatisering zwembaden
2020publicatie rapport Antea - clustering sportaccommodaties
2022gemeenteraad stemt voor sluiting Hardenberg (28 sept.)
2023oprichting stichting MFC De Hardenberg (3 jan.)

Vooraf (geplaatst 26 mei 2024)
In eerste instantie zou dit BOB-artikel uit twee delen bestaan. Het klinkt wat onlogisch, maar het tweede deel is als eerste gepubliceerd, omdat daar de actuele situatie vanaf 2010 in behandeld wordt en de gemeenteraad enkele weken na publicatie van het BOB-artikel over de toekomst van de Hardenberg moest beslissen.
Daarna zou het eerste deel over de historie tot 2010 worden geschreven en geplaatst. Wegens tijdgebrek is nu besloten om deel één niet meer te (schrijven en) publiceren.
Alle verwijzingen in het oorspronkelijke artikel naar deel 1 of 2 zijn dan ook verwijderd.

Inleiding
Dit artikel behandelt de periode vanaf 2010 tot nu. De grens is bij dat jaar gelegd, omdat destijds de gemeente Oldambt is ontstaan uit een herindeling met de gemeenten Reiderland, Scheemda en Winschoten. Dat was het begin van de situatie zoals die nu is. (Op het moment van schrijven althans.)

A – Sluiting Hardenberg sportcomplex
De gemeente Oldambt is al een aantal jaren bezig om de kosten van sportvoorzieningen te verlagen. De afgelopen jaren ging het om relatief kleine bedragen (€ 31.000 in 2020, € 120.000 in 2021), maar in 2023 moet er € 500.000 worden bezuinigd.

Slachtoffer daarvan is het sportcomplex De Hardenberg in Finsterwolde wat mogelijk moet sluiten. Het bestaat uit een overdekt zwembad, sporthal en sportcafé. Juist die combinatie maakt het tot een uniek complex. Iets wat in de bezuinigingsrapporten, die de afgelopen jaren zijn verschenen, nog wel eens is vergeten. De Hardenberg wordt vooral gebruikt door de inwoners van Finsterwolde en Beerta. Met de sluiting verdwijnen alle overdekte sportfaciliteiten in beide dorpen.

Inmiddels is door een groepje inwoners van beide dorpen een stichting opgericht, die gaat proberen het complex te exploiteren (www.mfcdehardenberg.nl).

Het besluit van de gemeenteraad tot verkoop of sluiting (aangenomen met 12 stemmen voor, 10 tegen, 3 raadsleden waren afwezig) is op allerlei punten discutabel. Dit BOB-artikel laat zien dat het is gebaseerd op onjuiste en niet goed onderbouwde argumenten.

B – Uitgaven sportvoorzieningen 2010-2020
In 2010 gaf de gemeente Oldambt ca 2,8 miljoen euro uit aan sportvoorzieningen. Tien jaar later was dat bedrag opgelopen tot ca 3,5 miljoen. Dat vond de gemeente te veel. Maar rekening houdend met inflatie (17%, CBS) zijn de uitgaven (25%) eigenlijk amper gestegen. (De begroting van de gemeente bedroeg in 2010 140 miljoen euro en in 2020 159 miljoen. Een stijging van 14%.)

Desondanks heeft de gemeenteraad besloten om verdeeld over drie jaar in totaal 650.000 euro te bezuinigen. Daarmee zijn de uitgaven dus bijna terug op het niveau van 10 jaar geleden.

C1 – Argumenten om te sluiten (volgens de gemeente)
Als onderbouwing voor de sluiting wordt onderstaande tabel met 6 opties gebruikt.

Tabel 1 – bezuinigingsopties (bron: document ” Bijlage A Financiële duiding frictiekosten”)

Uitleg over deze tabel is te vinden in het document “Vragen en Antwoorden raad – Bezuiniging 2023”.

De door de gemeente gekozen optie 5 is het Hardenberg complex (rood omkaderd). De sluiting zou een besparing opleveren van € 525.000. Dat is toevallig net het bedrag wat de gemeente wil bezuinigen. Het is gebaseerd op de exploitatiekosten.

Nadere analyse door BOB laat zien dat de getallen in de tabel deels niet kloppen. Exploitatiekosten bestaan uit beheer + onderhoudskosten. Vreemd genoeg zijn de onderhoudskosten niet bij alle opties meegerekend!

Bij de beide zwembaden en de sporthal in Winschoten is het wel gebeurd, maar bij de andere 3 sporthallen niet. Dat geeft een vertekend beeld. Wel zorgt het weglaten van de onderhoudskosten van de sporthallen er voor dat de gewenste bezuiniging van € 500.000 met de sluiting van de Hardenberg vrij aardig wordt benaderd. Een beetje onder het motto “wat kunnen wij toch goed rekenen”.
De werkelijke besparing op het Hardenberg complex is daardoor veel groter dan die € 525.000, namelijk € 640.000. Voor het geheel maakt dat niet uit. Het laat alleen de onvolledigheid van de gemeente zien.

Het college van B & W stelde de gemeenteraad voor om op “basis van analyse” te kiezen voor scenario 5: sluiting van sporthal en zwembad De Hardenberg per 1 januari 2023.

Het college van B & W gaf de volgende toelichting op hun “analyse”. Blauw is mijn commentaar.

  • Optie 1 sluiting van (alleen) de Watertoren.
    Hiermee is er geen zwem/waterpolo wedstrijdsport in de gemeente Oldambt meer mogelijk. Capaciteit Watertoren is groter dan De Hardenberg.
  • Optie 2 uitgewerkt als alternatief (sluiting beide zwembaden Watertoren en Hardenberg)

Dat is een complete onzin optie. Optie 1, sluiting Watertoren, wordt al als onwenselijk gezien. Om daar de Hardenberg aan toe te voegen, slaat nergens op. Dan bezuinig je het dubbele dan wat nodig wordt geacht.

  • Optie 3 Het sluiten van Sporthal Winschoten en Zwembad de Hardenberg.
    De sporthal in Winschoten is de grootste en meest gebruikte sporthal in Oldambt. De overige sporthallen hebben onvoldoende capaciteit om dat op te vangen. Bovendien een belangrijk onderdeel van het bewegingsonderwijs voortgezet onderwijs.

Ook een onzin optie. Het sluiten van de meest bezochte lokatie in de grootste plaats doe je niet.

  • Optie 4 Sluiting Sporthal De Rietkraag en Zwembad de Hardenberg.
    De Rietkraag is nieuwer en heeft een fors (495.000 euro) lagere boekwaarde. Beheerovereenkomst met Stichting de Tinten kan ook niet zonder meer per 1-1-2023 worden opgezegd.

Wederom een onzin optie. De combinatie is onlogisch, omdat met sluiting van de Rietkraag de gezamenlijke school in Oostwold/Midwolda geen sporthal meer heeft.
Daarnaast zijn de cijfers van de Rietkraag niet compleet. De post onderhoud is weggelaten. In 2019 bedroeg die post maar liefst € 240.000. Bijzonder voor een gebouw uit 2011. Opgeteld bedragen de totale exploitatiekosten van de Rietkraag al bijna € 500.000. (bron: rapport Antea 2019)

  • Optie 5 het huidige voorstel (sluiting sporthal en zwembad De Hardenberg)
  • Optie 6 – Sluiting Sporthal Stikkerlaan en De Rietkraag.
    Hiermee blijven alleen de sporthallen De Hardenberg en Eextahal bestaan en dat is (naast eerder genoemde overwegingen) onvoldoende capaciteit om de sluiting van deze hallen op te vangen.

Alweer een onzin optie. De sporthal in Winschoten is de grootste en meest gebruikte sporthal in Oldambt.

 

Bovenstaande scenario’s zijn uitgebreid toegelicht in besloten bijeenkomsten voor raadsleden op 31 augustus 2021 en 29 juni 2022. Wanneer je als gemeenteraad twee keer serieus over deze zogenaamde opties praat tijdens besloten bijeenkomsten, dan heb je werkelijk geen idee waarmee bezig te zijn. Het zijn er bijgesleepte argumenten om te suggereren dat er zogenaamd wat te kiezen valt, maar dat is totaal niet het geval. Het is alleen maar sturen naar de gewenste uitkomst.

Dat werd nog eens bevestigd door een uitspraak van burgemeester Sikkema tijdens de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie op 10 januari 2023. Volgens haar was bij sluiting van de Hardenberg bezuiniging leidend en niet de leefbaarheid.
(bron: DvhN 03-03-2023)

C2 – Ander argument om te sluiten
Naast bovenstaande “argumenten” werd nog een reden aangevoerd.
Op 29 juni 2022 (DvhN) beweerde wethouder Erich Wünker (VVD) het volgende:

“De betreffende gebouwen zijn ook tamelijk verouderd.”

Dat is een merkwaardig argument gezien de historie van het complex. Het overdekte zwembad De Hardenberg is in 1976 geopend en meerdere keren gerenoveerd.

  • In 2003 verbouwd en uitgebreid met sporthal en sportcafé.
  • In 2009 heeft de exploitant Hardenberg BV een extra investering gedaan in het zwembad. Namelijk vervanging/onderhoud van de beweegbare bodem, zwembadwaterverwarming en dak afzuigventilatie.
  • In 2018 is door gemeente Oldambt ruim 300.000 euro geïnvesteerd in herstel van betonrot, zijn tegels en leidingwerk vervangen en is het aandrijfgedeelte van de beweegbare bodem vernieuwd. De argumenten om dat te doen, waren als volgt:
    “MFC De Hardenberg is in de huidige vorm ontstaan in 2003 toen aan het zwembad de overige ruimten werden toegevoegd. Het reguliere onderhoud wordt conform planning uitgevoerd, de kosten zijn opgenomen in de gemeentelijke begroting. Het complex als geheel is in goede bouwkundige staat en de economische levensduur is nog circa 30 jaren. Bij normaal gebruik is de technische levensduur zelfs nog langer.
    (    bron: raadsvoorstel renovatie 19-02-2018)

Om een 5 jaar geleden gerenoveerd zwembad en nog geen 20 jaar oude sporthal verouderd te noemen, is wel een boude uitspraak.
Het raadsvoorstel werd destijds unaniem aangenomen. Het ironische is wel dat meneer Wünker die toen als raadslid ook voorstemde, nu als verantwoordelijke wethouder de sluiting van de Hardenberg moet afhandelen.

D – Gemeenteraad stemuitslag voorstel sluiting (28 september 2022)
Van de 25 raadsleden waren 3 niet aanwezig. Het voorstel tot sluiting van de Hardenberg werd met 2 stemmen verschil aangenomen. De drie afwezigen hadden dus het verschil kunnen maken.
Er kunnen goede redenen zijn voor afwezigheid, zoals ziekte, maar het kan ook een manier zijn om weg te lopen voor verantwoordelijkheid of er niet op willen worden aangesproken. Daarom zou een aantal “reserve” raadsleden niet verkeerd zijn. Wettelijk kan dat niet, maar het is één van de vele weeffouten in het Nederlandse, democratisch systeem.

Voor: 12
GBO (Albert Kuiper, Henk van der Laan, Grietje Musch, Chris de Raaf)
PvdA (Hilbert Flokstra, Fred Greven, Lucas Bolt, Monique Eijpe)
PvhN (Mark Kalse, Janet de Wal-Vieregge)
VVD (Mandy Meertens)
CDA (Tim van Bostelen)

Tegen: 10
VCP (Jan Kenter, Gea Geerdes, Engel Modderman)
SP (Harma Nobbe, Johannes Wesselink)
CDA (Simeon Naaijer)
D66 (Henriette Davelaar)
GL (Aart Langbroek)
OA (Nico Postmus)
PVV (Henk Venema)

Afwezig: 3
Sander Leuning (VVD), Anneke Suurling (PvhN) en Gertjan Bolt (CU).

Wat werd er nu precies besloten?
Het zwembad sluit op 1 juli 2023. De sporthal blijft open tot 1 juli 2024.

Voor de goede orde. Het bestaande, goed onderhouden zwembad en sporthal (20 jaar oud) zou mogelijk moeten worden afgebroken met als gevolg dat er een aantal jaren geen enkele overdekte sportfaciliteit meer is.
Het raadsbesluit is echter niet helder. De punten 5 en 6 roepen verwarring op.
Citaat raadsbesluit punt 5 en 6 (complete raadsbesluit hier – doorscrollen naar pagina 4):

5. Samen met betrokkenen en belanghebbenden te werken aan een duurzame en toekomstbestendige Omni-sportlocatie voor heel Oldambt. Deze Omni-sportlocatie dient in ieder geval, ter vervanging van huidige verouderde sportvoorzieningen, een nieuw overdekt zwembad en een nieuwe sporthal te bevatten. Dit vast te leggen in een ambitiedocument Sportvoorzieningen, dat uiterlijk 1 juli 2023 door de raad wordt vastgesteld.
Het zwembad De Watertoren te sluiten nadat een nieuw overdekt zwembad is gerealiseerd. Na het besluit over sluiting van sporthal en zwembad De Hardenberg op de kortst mogelijke termijn te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de sporthal en het zwembad open te houden door partijen anders dan de gemeente.

6. Een krediet van 200.000 euro beschikbaar te stellen voor het uitwerken van het geboden perspectief. Het bedrag te dekken door een incidentele onttrekking van 200.000 euro aan de reserve cofinanciering investeringen.

Als ik dit goed lees, wordt er over twee verschillende zaken gesproken.
1 – De bouw van een omni-sportcomplex met minimaal een zwembad en sporthal.
Het gaat hierbij om vervanging van onder andere zwembad de Watertoren en de sporthal aan de Stikkerlaan. (Wordt ook bevestigd door het document “Startnotitie participatietraject sportvoorzieningen”, pagina 2.) Beide gebouwen staan in Winschoten. Het is een illusie om te denken dat dit buiten Winschoten gaat gebeuren.

2 – Sluiting van MFC De Hardenberg waarbij onderzocht gaat worden of het complex open kan blijven als het door een andere organisatie wordt geëxploiteerd dan de gemeente.

Bij punt 6 wordt gesproken over “uitwerken van het geboden perspectief”, maar welk perspectief is dat dan? De bouw van een omni-sportcomplex en/of het openhouden van de Hardenberg door een andere partij dan de gemeente? Voor dat laatste heb je toch geen 2 ton nodig? Geef dat dan gelijk aan de nieuwe exploitant.

Al met al is dit een verwarrend raadsbesluit waar je alle kanten mee op kunt.

E – Exploitatie
Het achterhalen van exploitatiecijfers van de Hardenberg was erg lastig. Het complex is als gevolg van herindelingen in de loop der jaren door verschillende gemeenten beheerd. (Beerta en Finsterwolde, Reiderland en nu Oldambt).
Daarnaast is de exploitatie ook nog eens 10 jaar geprivatiseerd geweest (2003-2012). Vanaf 2013 nam de gemeente Oldambt de exploitatie voor haar rekening. In de volgende paragrafen wordt daar uitgebreid op ingegaan.

E1 – Exploitatie – Historie MFC De Hardenberg
Het overdekte zwembad werd in 1976 gebouwd.
Na ellenlange discussies besloot de gemeenteraad van Reiderland in 2000 het zwembad te renoveren en uit te breiden met een sporthal. Beide gebouwen werden via een sportcafé met elkaar verbonden.

Daarnaast werd op hetzelfde terrein nog een nieuw gebouw neergezet waarin de Finsterwolder lagere school, bibliotheek en kinderopvang werden ondergebracht.
Het complex werd Multi Functioneel Centrum (MFC) De Hardenberg genoemd en in 2003 geopend.

Het beheer was door de voormalige gemeente Reiderland uitbesteed aan het particuliere bedrijf de Hardenberg BV. Een vorm van privatisering dus. Deze BV was speciaal opgericht voor het beheer en onderhoud van het MFC. Het was een samenwerkingsverband van de bedrijven InvraPlus, Oranjewoud en Geveke. (De laatste twee hadden overigens ook het complex gebouwd.)

Het was een bijzonder beheercontract, want Reiderland had het zogenaamde economische eigendom (gebruik en beheer gebouwen) verkocht aan de BV. De gemeente bleef wel juridisch eigenaar van de gebouwen.

E2 – Exploitatie – Einde privatisering exploitatie MFC De Hardenberg
Het 10-jarig contract met de BV liep tot eind 2012. In eerste instantie was het de bedoeling om het contract te verlengen, maar uiteindelijk pakte het toch anders uit, want de gemeente besloot het economisch eigendom van het hele MFC (Zwembad/sporthal en schoolcomplex) terug te kopen en zelf de exploitatie in handen te nemen. Vanaf 1 januari 2013 was de gemeente Oldambt eigenaar van het hele complex. (Raadsbesluit 28 november 2012.)

Verantwoordelijke wethouder Bard Boon (toen nog GroenLinks, vanaf 2014 PvhN) gaf daarvoor de volgende reden op:

“We hebben volgend jaar (2014) een discussie over de toekomst van de zwembaden. Dan is het eerlijk om daar ook het zwembad in De Hardenberg bij te betrekken.”

(bron: DvhN 2012 okt 17)

E3 – Exploitatie – Kosten sporthal en zwembad vanaf 2013
De exploitatiecijfers van het complete MFC, dus sporthal, zwembad, sportcafé, school, bibliotheek en kinderopvang bedroegen in 2012 € 426.000. Dat was het laatste jaar dat de BV de exploitatie deed.

Nadat de gemeente vanaf 1 januari 2013 weer volledig eigenaar was van het totale MFC, werden voor een goed overzicht van de kosten sporthal+zwembad+sportcafé losgekoppeld van school, bibliotheek en kinderopvang. Aangezien er voor de verschillende onderdelen geen aparte exploitatiecijfers waren, heeft de gemeente deze zelf bepaald. Voor zwembad en sporthal leidde dat tot tabel 2.

De tabel leest misschien wat lastig, maar een grafiek maakt het allemaal een stuk duidelijker. Zie grafiek 1.

 

Tabel 2 – totale kosten onderhoud+exploitatie van sporthal en zwembad per gebouw en opgeteld – (Bron: administratie gemeente Oldambt)

 

Het is wel opvallend dat na opsplitsing van het MFC alleen al de kosten van sporthal+zwembad in 2013 bijna € 380.000 bedroegen.

Grafiek 1 – Sporthal en zwembad jaarlijkse kosten onderhoud + exploitatie 2013-2019

Met de kosten van zwembad en sporthal is iets geks aan de hand.
De gele lijn laat de totale kosten zien van sporthal en zwembad samen. Dat is helder. Wat echter zeer bijzonder is, zijn de afzonderlijke kosten van zwembad en sporthal. Dat zijn de blauwe en groene lijn. Als de één stijgt, daalt de ander. Dat is wel heel merkwaardig. De verschillen worden vrijwel uitsluitend veroorzaakt door de exploitatiekosten. Onderhoud vertoont geen bijzondere sprongen. [grafiek onderhoud sporthal en zwembad hier]. Navraag bij de gemeente over de oorzaak leverde de volgende verklaring op: 

“De bouwkosten van De Hardenberg zijn destijds door de gemeente Reiderland als één investeringsbedrag in de administratie verantwoord. Om de kapitaallasten hiervan over de verschillende onderdelen te verdelen, is een verdeelsleutel gehanteerd.
De personeelskosten zijn in de eerste jaren na de overname door Oldambt ook op basis van een verdeelsleutel verdeeld. Wat hierbij meespeelt, is de gecombineerde functie van horeca sporthal en zwembad/kassa zwembad. Waarop de verdeelsleutels gebaseerd waren, is niet meer te achterhalen.”

Dat is wel heel bijzonder. Hoe kun je nou schuiven met kapitaalslasten (afschrijving ed) tussen twee gebouwen? Die liggen gewoon vast. Schuiven met personeelskosten is ook merkwaardig. Gaat een badmeester dingen in de sporthal doen en vice versa?
Dit merkwaardige geschuif leidt er toe, dat er geen goed beeld is van de kosten van zwembad en sporthal. Als er geen goed beeld is, lijkt het me erg lastig om correcte besluiten te nemen.

E4 – Exploitatie – sporthallen en zwembaden in Oldambt
De exploitatiekosten van zwembaden en sporthallen in de gemeente Oldambt verschillen nogal. Zie tabel 3 hieronder. Verrassend genoeg heeft het niets met de leeftijd van de gebouwen te maken.
De nieuwste sporthal (2011) staat in Oostwold. Van nieuwe gebouwen wordt vaak gezegd, dat deze goedkoper zouden zijn, maar zowel onderhouds- als exploitatiekosten zijn bespottelijk hoog. Ruim 200.000 euro meer dan de Finsterwolder Sporthal! De bezetting verschilt niet veel. Hardenberg 55%, Rietkraag 59%. Het voorzieningsgebied is ook grotendeels gelijk, namelijk 2 dorpen. (Oostwold/Midwolda en Beerta/Finsterwolde).

Tabel 3 – Exploitatiecijfers sporthallen 2019 – (Bron: rapport Antea, pagina 6)

 

Tabel 4 – Exploitatiecijfers zwembaden 2019 – (Bron: rapport Antea, pagina 6)

Puur naar de kosten gekeken, zou Oostwold moeten sluiten. Dan hoeft alleen een sporthal te worden gesloten i.p.v. een sporthal+zwembad. Maar dat zou volgens dezelfde ridicule methode zijn die nu ook wordt gehanteerd bij de Hardenberg.

Extra informatie

Omwille van de leesbaarheid is een aantal paragrafen op een aparte pagina gezet.

1 – Sportnota 2011
In de sportnota staan een aantal interessante opmerkingen over de zwembaden in de gemeente. [klik hier]

2 – Bezuinigingrapporten
Het artikel gaat uitgebreid in op twee rapporten uit 2014, namelijk die van Het huis voor de Sport (bezuinigingen) en  bureau Coresta (privatisering zwembaden). [klik hier]

3 – Omnisportcomplex
De gemeente wil graag inzetten op meerdere omnisportcomplexen. Dit artikel geeft kort aan waarom dat niet zo’n goed plan is. [klik hier]

4 – Financiering sportclubs voor 2010
Een omni-sportcomplex wordt door gemeenten vaak gezien als de oplossing voor krakkemikkige sportonderkomens en armlastige verenigingen. Maar de manier waarop sportclubs voor de herindeling in 2010 gesubsidieerd werden, was zo gek nog niet. Hoe zat dat? [klik hier]

Conclusie
Het blijft een vreemd idee om de uitgaven voor sport terug te willen brengen naar het niveau van 10 jaar geleden. Helemaal omdat bewegen juist goed is en de gemeente daar meent beleid op te moeten maken.

Dat sporthal en zwembad de Hardenberg hiervoor moeten worden opgeofferd, is gezien de consequenties voor de leefbaarheid onbegrijpelijk. Ja er zijn meerdere pogingen gedaan om de kosten terug te brengen, maar dat waren vooral papieren oplossingen in de vorm van het inhuren van weer een onderzoeksbureau. Rapporten waar vervolgens niks mee werd gedaan.
Waarom geen praktische oplossingen om de kosten terug te brengen, zoals zonnepanelen op het dak of het verwarmen van het water met grond-warmtepompen?

Ook is er een mogelijkheid om te besparen op de aflossing en afschrijving van de gebouwen. Aan zwembad de Watertoren en MFC De Hardenberg (totale complex, incl. school) hangt een lening van 4,5 miljoen euro. Het opnieuw afsluiten van deze lening zou tot een flinke besparing kunnen leiden. (Bron: rapport bureau Coresta pagina 5+6.)
Het is nooit gebeurd, omdat als de gemeente geld leent, dat niet gekoppeld is aan een project, maar bedoelt voor meerdere projecten tegelijk. Een lening is dus niet gekoppeld aan bijvoorbeeld een zwembad en kan daarom niet opnieuw worden afgesloten met als doel lagere rentekosten voor het zwembad.
Het lijkt me echter sterk, dat daar geen oplossing voor te bedenken is.

Echte, zakelijke argumenten om de Hardenberg te sluiten heb ik niet kunnen vinden. De uitkomst lag al min of meer vast na het ontstaan van de gemeente Oldambt in 2010. Het credo was simpel. We vinden, dat we te veel geld uitgeven aan sportvoorzieningen en kiezen daarbij de gemakkelijkste weg, namelijk sluiting van een sportcomplex.

Dat werd nog eens bevestigd door een uitspraak van burgemeester Sikkema tijdens de gemeentelijke nieuwjaarsreceptie op 10 januari 2023. Volgens haar was bij sluiting van de Hardenberg bezuiniging leidend en niet de leefbaarheid. (bron: DvhN_03-03-2023)
Dat is een uitermate trieste opmerking. Dan begrijp je niet hoe een lokale gemeenschap functioneert en ben je daar blijkbaar ook niet in geinteresseerd zoals een raadsmeerderheid duidelijk heeft laten zien.

In de gemeente Oldambt (39.000 inwoners) lijkt alles om Winschoten te draaien waar minder dan de helft van de gemeentelijke bevolking woont (ca 18.000). Dat het gemeentelijk beleid de leefbaarheid in de omliggende dorpen om zeep helpt, schijnt niet tot de verantwoordelijke politici door te dringen. Wederom is de kloof burger-overheid weer een stukje breder geworden.

Verantwoording
BOB bestaat sinds 2014. Het schrijven van sommige artikelen kost veel tijd, zeker als het om financiële zaken gaat. Ieder punt en komma moet te verantwoorden zijn, omdat BOB anders niet serieus te nemen is.
Het verhaal over de Hardenberg leek overzichtelijk, maar werd gaandeweg steeds complexer. Er is zeer uitgebreide communicatie met de gemeente geweest. De eerste vragen zijn al in augustus 2022 gesteld en ook keurig beantwoord. Daarna liep de correspondentie door tot maart 2023.
Ondanks dat de Hardenberg een politiek gevoelig onderwerp is, werden toch alle vragen beantwoord. Ik heb mijn uiterste best gedaan om alle cijfers boven tafel te krijgen en op de juiste manier te interpreteren. Helaas heb ik toch het gevoel dat het niet allemaal goed gelukt is. Met name de exploitatie is nog steeds niet helemaal helder. Dat zou een mooie klus zijn voor een rekenkamer.

Wat betreft de cijfers is de bovengrens bij 2019 gelegd. Het rapport van Antea over clustering sportaccommodaties staat vol met interessante cijfers waarbij 2019 als referentiejaar is gebruikt. Het is een officieel door de gemeente goedgekeurd rapport. Dat de cijfers in de jaren daarna wat zijn veranderd, maakt voor de grote lijn niet zoveel uit.

Voor het schrijven van dit artikel zijn heel veel documenten gebruikt. Het gaat om talloze rapporten en ambtelijke stukken, maar ook kranteartikelen. Een deel van die informatie is in het artikel terug te vinden in de vorm van links.

Omwille van de overzichtelijkheid hier een beknopte opsomming van een aantal documenten.

– Sportnota 2011
– rapport bureau Coresta (mei 2014) – privatisering zwembaden
– rapport Antea (juli 2020) – clustering sportaccommodaties
– raadsvoorstel opzet omnisportcomplex (juli 2020)
– Nota gemeentelijke visie op sportvoorzieningen (januari 2022)
– Startnotitie participatietraject sportvoorzieningen (november 2022)
– Vragen en antwoorden over de sluiting n.a.v. raadsvragen  (september 2022)

 

 

Garantstelling sociale woningbouw – brief aan raadsleden 9-9-2021

/0 Reacties/in /door

Op 20 september 2021 is de gemeenteraad akkoord gegaan met het verlengen van een overeenkomst met de Stichting Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
Het WSW is een landelijke organisatie die geen geld uitleent, maar borg staat voor een lening die een woningcorporatie is aangegaan. Het zou leiden tot een lagere rente op de lening en een vangnet vormen wanneer de corporatie in de problemen zou komen. Dat kan een corporatie overal in Nederland zijn, dus niet speciaal in het Oldambt.

Het lijkt een onschuldig en sympathiek hamerslag-voorstel, maar nadat ik mij er in verdiepte, bleek dat de zaak toch wat genuanceerder lag. Het raadsvoorstel was vooral technisch van aard en niet compleet. Het heeft een hoog halleluja-gehalte.

Mijn opmerkingen zijn destijds in de vorm van een mailbrief naar de raadsleden gestuurd. Er was dus geen BOB-artikel. Bij nader inzien, is het misschien toch wel interessant om in ieder geval de brief + bijlagen op de BOB-site te plaatsen.

– brief aan raadsleden met kritische opmerkingen (9 september 2021)

– Artikel “Binnenlands Bestuur” over toezichthouder van de woningcorporaties

– NOS-nieuws 1 miljard voor waarborgfonds

– Jaarverslag gemeente Oldambt 2012, pagina 62

– Jaarverslag gemeente Oldambt 2020, pagina 173

 

 

 

 

 

 

 

Oldambt en democratie – de rekenkamer

/0 Reacties/in /door

Inleiding
Het politieke bestuur in een gemeente is zodanig opgezet, dat de dagelijkse leiding in handen is van de burgemeester en wethouders (college van B & W). Daarnaast mag de gemeenteraad één keer in de maand over een beperkt aantal zaken beslissen, maar haar belangrijkste taak zou vooral het controleren van het college van B & W moeten zijn.

Deze opzet is in 2002 ingevoerd en wordt samen met diverse andere maatregelen dualisme genoemd.
Het is echter vooral een theoretisch model. In de praktijk gaan de coalitiepartijen, die de meerderheid hebben, vrijwel altijd akkoord met de voorstellen van hun eigen wethouders. Van controleren is geen sprake. Dat doet vooral de oppositie.

Rekenkamer
Gelukkig is er nog wel een ander controlerend orgaan, namelijk de rekenkamer. Dat is een onafhankelijke organisatie, die gevraagd of ongevraagd onderzoek doet naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde beleid. Het gaat hierbij om de vraag of het geld van de gemeente zinnig, zuinig en zorgvuldig is besteed.

Sinds 2006 is het wettelijk verplicht dat iedere gemeente een rekenkamer heeft. Tot voor kort had de gemeente Oldambt die nog steeds niet.
Wel werd incidenteel een externe rekenkamer ingeschakeld voor een onderzoek. Zo werd de Ommelander Rekenkamer (samenwerking Veendam, Hoogezand en Oldambt) gevraagd vooraf de plannen van de Klinkernieuwbouw te beoordelen. Het resultaat was een kritisch eindrapport waar een raadsmeerderheid zich echter niets van heeft aangetrokken. [Klinkerartikel hier].

Bij het nog te bouwen gemeentehuis vindt een raadsmeerderheid het niet eens nodig om de rekenkamer vooraf in te schakelen. Dat kan volgens sommige partijen altijd nog achteraf. [Gemeentehuis sloop/nieuwbouw. De verantwoordelijken, deel 1-2 ]

Ondanks deze duidelijke weerzin heeft de gemeenteraad op 28 februari 2022 alsnog een rekenkamer geïnstalleerd.
Maar helaas en niet verrassend is het een halfbakken rekenkamer geworden, die sinds 1 januari 2023 ook niet meer rechtsgeldig is. Daarover straks meer.

Rekenkamercommissie of rekenkamer?
Wat betreft de opzet konden gemeenten kiezen uit twee mogelijkheden.

  1. Een echte rekenkamer die volledig onafhankelijk is en waar dus ook geen politici in zitting mogen nemen.
  2. Een rekenkamercommissie waarbij de politiek zich op allerlei manieren met de opzet mag bemoeien.

Aangezien de landelijke overheid achteraf wel inzag, dat optie 2 toch niet zo’n goed idee was, gaat deze verdwijnen. Het wetsvoorstel lag sinds 2019 bij de Tweede Kamer, maar was door allerlei landelijke politieke perikelen als demissionair kabinet en verkiezingen nog niet aangenomen. Wel is een document opgesteld met voorbeelden hoe gemeenten kunnen inspelen op de komende wetswijziging. Dat is “Inspiratiedocument” genoemd en liefhebbers kunnen het [hier] lezen.

Oldambtster rekenkamer
Ondanks de aangekondigde wetswijziging heeft de gemeenteraad in februari 2022 toch gekozen voor een rekenkamercommissie. Op dat moment kon men niet weten dat de wet op 16 november 2022 zou worden aangenomen en per 1 januari 2023 zou ingaan. [Wetsbesluit hier] Betekent dat het hele circus van het opzetten van een rekenkamer nog eens moet worden overgedaan.

De belangrijkste reden om toch te kiezen voor een rekenkamercommissie is dat raadsleden zich maximaal kunnen bemoeien met de opzet en inhoud van het orgaan. De verschillen staan [hier].

Onafhankelijkheid rekenkamercommissie
In de rekenkamercommissie die Oldambt gekozen heeft, mogen ook raadsleden zitting nemen. Daar heeft men echter van afgezien. Niet omdat de raad vindt dat er sprake zou zijn van belangenverstrengeling, maar met het oog op de te verwachten wetswijziging die dat gaat verbieden!

De gemeenteraad wil echter hoe dan ook een vinger in de pap hebben. Vandaar dat in het Oldambtster rekenkamercommissie-reglement [document hier] een aantal bijzondere bepalingen staan, die het de gemeenteraad mogelijk maakt zich met een onderzoek te bemoeien. De drie belangrijkste bepalingen staan hieronder vermeld. Het in mijn ogen “gevaarlijkste” deel heb ik rood gekleurd.

Het belangrijkste beinvloedingsinstrument is de zogenaamde Raadsklankbordgroep.

Citaat 1 uit reglement:

Artikel 4 Raadsklankbordgroep

1. De raad wijst uit zijn midden een raadsklankbordgroep van vier raadsleden aan die namens de raad contacten onderhoudt met de rekenkamercommissie.
2. Tot de taken van de raadsklankbordgroep behoren in ieder geval:
a. het tenminste 3 keer per jaar voeren van overleg met de rekenkamercommissie om daarbij input te leveren voor, reflectie te geven op en advies te geven aan de rekenkamercommissie.
b. het, ingeval van vacatures, aanbevelen van kandidaten voor het lidmaatschap van de rekenkamercommissie.
3. Tot de in lid 2 onder a van dit artikel genoemde input behoort het namens de raad aandragen van suggesties voor onderzoek door de rekenkamercommissie.

Deze constructie laat zien dat onafhankelijkheid een wassen neus is.

Een ander belangrijk punt is de wijze waarop een onderzoek wordt uitgevoerd.
Citaat 2 uit reglement:

Artikel 10 Werkwijze

1. De rekenkamercommissie stelt een reglement van orde voor haar werkzaamheden en
vergaderingen vast. Het reglement wordt ter kennis gebracht van de raad.
2. De rekenkamercommissie stelt een onderzoeksprotocol vast en brengt dit ter kennis van de raad en het college van burgemeester en wethouders.
3. De rekenkamercommissie besteedt het onderzoek – met inachtneming van het beschikbare budget – uit aan externe bureaus.
4. De rekenkamercommissie brengt van ieder onderzoek een eindrapportage met conclusies en aanbevelingen uit aan de raad.
5. De rekenkamercommissie stelt voor haar activiteiten een jaarplan op en maakt tevens een jaarverslag. Deze worden met de raadsklankbordgroep besproken en aan de raad aangeboden.
6. De rekenkamercommissie vergadert in beslotenheid. De rapporten zijn openbaar.

De gemeenteraad heeft bepaald, dat vanwege de onafhankelijkheid een extern bureau moet worden ingehuurd. Maar waarom zou een onafhankelijke rekenkamercommissie een onafhankelijk bureau moeten inhuren voor het schrijven van een rapport? Dat is stapelen van onafhankelijkheid. Daarnaast kun je vraagtekens stellen bij de onafhankelijkheid van een extern bureau.

En wat te denken van de financiële kant aan de zaak? Het budget van de rekenkamercommissie is niet groot. Ca 40.000 euro (streefbedrag is 1 euro per inwoner). Het inhuren van een extern bureau bovenop de kosten van de commissie zelf, kost extra geld. Een groot onderzoek kost volgens de gemeente zeker Eu 25.000,-. Dat ben je wel heel snel door het budget heen en kunnen er maar weinig onderzoeken worden opgestart.

Misschien ben ik enigszins wantrouwig ingesteld, maar gezien de weerstand bij een deel van de Oldambtster politiek tegen een rekenkamer, is dit een perfect middel om het aantal onderzoeken te beperken.

Citaat 3 uit reglement:

Artikel 5 Ambtelijk secretaris

1. Er is een ambtelijk secretaris die belast is met de administratieve ondersteuning van de
rekenkamercommissie.
2. De secretaris wordt organisatorisch ondergebracht bij de griffie.
3. De secretaris legt verantwoording over zijn werkzaamheden af aan de rekenkamercommissie.

Niet iedereen weet misschien wat de griffie doet. Daarom [hier] een korte uitleg.

Op papier is de griffie onafhankelijk, maar de gemeenteraad benoemt de baas van de griffie, de griffier. De rekenkamercommissie kan soms onderzoek doen naar besluiten van diezelfde gemeenteraad. Dat de griffie vervolgens voor beide partijen werkt, lijkt me strijdig met de onafhankelijkheid.

Ook onderzoekt de rekenkamercommissie besluiten van het college van burgemeester en wethouders. Diezelfde burgemeester is daarnaast voorzitter van de gemeenteraad. In die hoedanigheid wordt de burgemeester ondersteunt door de griffie. Ook hier is geen sprake van onafhankelijkheid.

Leden rekenkamercommissie
De rekenkamercommissie die op 28 februari 2022 is geïnstalleerd, bestaat uit drie personen, namelijk mevrouw Ilse de Haan en de heren Thijs de Zee en Elias de Haan (voorzitter).

Het lidmaatschap is overigens geen fulltime baan. De leden doen het werk erbij naast hun gewone baan.

Voorzitter Elias de Haan was in de jaren 90 wethouder namens D66 in Hoogezand-Sappemeer. Hij heeft vervolgens in zijn carrière diverse rekenkamerfuncties bekleedt (Almelo, Bedum, Hoogeveen, Oostzaan) en was jarenlang bestuurslid van de vereniging van rekenkamers en rekenkamercommissies.
Daarnaast is hij werkzaam bij STiBaBo. Dat is een adviesbureau voor overheden en non-profitorganisaties. Ook runt hij nog een eigen adviesbureau, dat zo’n beetje hetzelfde doet.

Ilse de Haan is in het dagelijkse leven onder andere werkzaam als plaatsvervangend raadsgriffier in de gemeente Westerkwartier. Net als Elias de Haan heeft zij ook een adviesbureau en wel voor provincies en gemeenten.

Het derde lid, Thijs de Zee, is werkzaam als trainee raadsgriffier (werken en opleiding volgen) bij de gemeente Westerkwartier. Daar werkt ook de hierboven genoemde Ilse de Haan. Ben benieuwd of hun bureaus naast elkaar staan.

Wanneer je een eigen adviesbureau voor overheden hebt, zoals de beide De Hanen, is het rekenkamerlidmaatschap natuurlijk een geweldige manier om bij een gemeente in beeld te komen voor de grotere klussen. (Als het lidmaatschap is afgelopen.)

Het woord “rekenkamer” suggereert, dat het vooral onderzoek doet naar de financiële kant van besluiten en projecten. Dan zou een financiële achtergrond bij minstens één van de leden toch wel gewenst zijn. Helaas is dat niet het geval.
De beide De Hanen hebben een opleiding bestuurskunde gevolgd en De Zee heeft op universitair niveau Duits en internationale betrekkingen gestudeerd.

Het zijn alle drie professionele vergadertijgers, zoals we die tegenwoordig bijna uitsluitend onder politici en in de ambtelijke wereld aantreffen. Altijd handig als je onder elkaar dezelfde taal spreekt.

Conclusie
Op deze website zijn al eerder vraagtekens geplaatst bij het democratische gehalte van de gemeente Oldambt. Het gaat om de artikelen [“Hoe democratisch is Oldambt?”] en [“Oldambt en Democratie – de gemeentesecretaris“].
De foute opzet van de rekenkamer sluit hier naadloos op aan. Dat de wetswijziging van 1 januari 2023 de gemeente tot de orde roept, maakt dit artikel zeker niet overbodig, maar het geeft juist een aardige inkijk in de denkwereld van de Oldambtster politiek.

De keuze voor een rekenkamercommissie in plaats van een onafhankelijke rekenkamer is gezien de wetswijziging al ronduit kortzichtig (eufemisme), maar het reglement is zondermeer boosaardig.
Dat een gemeenteraad het controleren van haar eigen controleur normaal vindt, is vanuit democratisch oogpunt gezien een beschamende vertoning.

De door de Oldambtster politiek gekozen opzet is al ernstig genoeg, maar dat de leden van de rekenkamercommissie zich kunnen vinden in een reglement dat hun allerlei beperkingen oplegt, is werkelijk diep triest. Het roept twijfels op over hun integriteit en het uiteindelijk resultaat van hun onderzoeken.

Dat twee leden (Ilse de Haan en Thijs de Zee) in het dagelijkse leven collega’s zijn bij dezelfde gemeente (Westerkwartier) is voor de onafhankelijk van de commissie ook al geen positief punt.

Daarnaast hebben twee van de commissieleden (Ilse en Elias de Haan) een eigen adviesbureau. Financieel gezien levert het lidmaatschap niet veel op. Is dit een manier op een voet tussen de deur te krijgen bij een gemeente voor toekomstige, grotere adviesklussen?

Als de leden van de rekenkamercommissie een klein beetje eergevoel in hun lijf hebben, stappen zij zo snel mogelijk op.

De Oldambtster werkgroep bestaande uit de raadsleden Tim van Bostelen (CDA), Ger Klein (Gemeentebelangen) en Harold de Groot (VVD) en griffier Jelte van der Meer hebben de gemeente Oldambt een slechte dienst bewezen met hun voorstel voor de opzet en leden van de huidige rekenkamercommissie.

Nu de wetswijziging die de opzet van de Oldambtster rekenkamercommissie verbiedt per 1 januari 2023 van kracht is geworden, heeft de gemeente 1 jaar de tijd om alsnog een echte rekenkamer op te zetten. De foute versie is uiteindelijk verspilling van geld en mankracht. Misschien wel een mooi onderwerp voor een onderzoek van de rekenkamer.

Hoe dan wel?
Een doeltreffende oplossing is het instellen van een echte, onafhankelijke rekenkamer die voor meerdere gemeenten werkt. Door de budgetten van de verschillende gemeenten samen te voegen, ontstaat er financieel zoveel ruimte dat de leden van de rekenkamer een fulltime baan kan worden aangeboden.

Dat gebeurt al in Rotterdam waar wordt samengewerkt met de gemeenten Barendrecht, Lansingerland, Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel en Albrandswaard.
Ook de gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren zijn een samenwerkingsverband aangegaan.

Naschrift 10 februari 2023
Per 2 februari 2023 maakt mevrouw Ilse de Haan geen deel meer uit van de Oldambtster rekenkamercommissie.
Zij heeft een nieuwe baan aanvaard bij BAN personeelsdiensten in Assen, die zich volgens haar lastig laat combineren met het werk voor de Rekenkamercommissie

Naschrift 23 juli 2023
Per 12 juli 2023 is mevrouw Claudia Heijnen benoemd tot opvolgster van bovengenoemde Ilse de Haan. Zij is sinds januari 2022 werkzaam als coördinator “Financial Control” bij de gemeente Assen. Waarom een Nederlandse gemeente een dergelijke malle Engelstalige functie-omschrijving gebruikt, ontgaat mij. Komt er in ieder geval op neer, dat zij de uitgaven en inkomsten van verschillende afdelingen in de gaten moet houden.
T.o.v. de andere twee leden van de Rekenkamercommissie heeft zij wel een financiële opleiding. Wat dat aangaat, lijkt zij een vakbekwame dame en een aanwinst voor de commissie. Maar, eigenlijk is zij dermate overgekwalificeerd voor de functie, dat ik mij afvraag waarom zij daar in zitting heeft genomen.

 

Nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg

/0 Reacties/in /door

Op 8 juli 2019 nam de Oldambtster gemeenteraad het besluit om het gemeentehuis aan de Johan Modastraat in Winschoten grotendeels te slopen en te vervangen door een nieuw gebouw. Het historische deel blijft staan, maar de aanbouw uit de jaren 80 en 90 wordt gesloopt. Van de raadsleden stemden 18 voor, 6 tegen en 1 was afwezig. Op deze website is daar meerdere keren over geschreven. [“nieuw gemeentehuis – gegoochel met cijfers”] en [“gemeentehuis – sloop en nieuwbouw – de verantwoordelijken deel-1” ]

Impressie 1 – Nieuwbouw gemeentehuis. Versie maart 2021, vijver is optie.

Het nieuwe gemeentehuis komt niet deels op de plek van het huidige te staan, zoals oorspronkelijk de bedoeling was [impressie oorspronkelijke versie hier], maar achter en naast de Hema. (Wat nu parkeerterrein is.) Zie impressie 1.
Alvorens er gebouwd mag worden, moet onder andere het bestemmingsplan worden aangepast.

Aanpassing bestemmingsplan
In de wereld van de overheid zijn bestemmingsplannen heilig. Daarin staat gedetailleerd omschreven wat in een wijk of straat wel en niet is toegestaan. Bijvoorbeeld alleen winkels of juist helemaal geen winkels. Gelukkig kunnen er uitzonderingen worden gemaakt. Kleine uitzonderingen mogen door de gemeenteraad of het college van burgemeester en wethouders worden toegestaan. Voor grote wijzigingen moet een procedure worden opgestart, die maanden kan duren. Burgers en bedrijven hebben hierbij de mogelijkheid een bezwaarschrift in te dienen.

Illustratie 1 laat zien om welk gebied het gaat. Volgens het huidige bestemmingsplan mag daar niet zomaar een nieuw gemeentehuis of woningen worden gebouwd. Voor alle duidelijkheid, het gearceerde terrein omvat niet alleen het gemeentehuis, maar ook parkeerplaatsen en groen.

illustratie 1 – werkingsgebied nieuw bestemmingsplan t.b.v. nieuwbouw gemeentehuis

Beschikbare parkeerplaatsen na nieuwbouw
Nu is achter het gemeentehuis en de Hema samen ruimte voor maximaal 256 auto’s. Dat is allemaal openbaar terrein. Naast het huidige gemeentehuis achter een groot hek, is echter ook nog een parkeerterrein voor enkele tientallen auto’s uitsluitend voor gemeentewerkers. Als het nieuwe gemeentehuis klaar is, kunnen achter het gebouw ca 120-140 auto’s geparkeerd worden. Bijna de helft dus.

Vanwege de samenvoeging van 3 locaties komen er in het nieuwe gemeentehuis in totaal 240 werkplekken. Lang niet iedereen zal met de auto komen, maar dringen wordt het zeker. Helemaal als het slecht weer is. Voor het winkelend publiek blijven er zo niet veel parkeerplekken over. Bij de gemeente weet men dat ook wel, vandaar dat in het toelichtingsverhaal bij de nieuwbouwplannen [link document ruimtelijke plannen] het volgende wordt gezegd.

Citaat:

“Voor dagen dat de bezettingsgraad in het gemeentehuis hoog is, zal het personeel elders moeten parkeren.”

Waar “elders” is, wordt niet aangegeven.

Onderzoek naar parkeerplaatsen (parkeerdruk )
Opdrachtgevers moeten bij een nieuwbouwproject heel veel informatie naar de gemeente toe aanleveren, waaronder het aantal beschikbare parkeerplaatsen. In dit geval moet de gemeente Oldambt die informatie aan zichzelf leveren. Objectiviteit doet blijkbaar niet ter zake, want de gemeente meent dat zij zo’n onderzoek prima zelf kan uitvoeren. De uitkomst staat hieronder (tabel 1).

LocatieDonderdag 16-9Zaterdag 18-9Dinsdag 21-9Zaterdag 25-9Capaciteit
Achter gemeentehuis57516169124
Achter Hema112132110154132
Hommesplein37172012104
Schonfeldplein5572427172
Tramwerkplaats0026133
Liefkenshoek166186154183186
Poststraat425451108
't Rond669361157200
-------------------------------------------------------
Totaal (absoluut)4975764547031059
(als percentage)47%54%43%66%

Tabel 1 - Parkeeronderzoek gemeente Oldambt (periode september 2021, tijdstip 14.00 uur)

Dit is om meerdere reden een curieuze tabel.

Een aantal parkeerterreinen in de tabel is gezien de bezetting voor het centrum niet van belang. De Tramwerkplaats is duidelijk te ver weg. Geldt ook voor het Hommesplein. De auto’s die er wel staan, zijn waarschijnlijk van het personeel van het Dollard College.

Volgens de gemeente zijn beide parkeerplaatsen echter uitermate geschikt voor het winkelend publiek. Zou betekenen dat ambtenaren achter het gemeentehuis parkeren en het winkelend publiek ca 600m (vanaf de Tramwerkplaats naar Hema) of 500m (Hommesplein naar Hema) moet lopen om het centrum te bereiken.

Zeker de oudere bezoekers zullen en kunnen die afstand niet eens lopen. Het zal uiteindelijk leiden tot minder omzet voor de winkels.

Gegoochel met cijfers
Qua bezetting is de functie van de lege parkeerterreinen Tramwerkplaats, Hommesplein en Poststraat te verwaarlozen. Maar bij het bepalen van de procentuele bezetting van alle parkeerplaatsen samen hebben deze wel degelijk een grote invloed. Ze zorgen er voor, dat het lijkt alsof de bezetting achter de Hema en naast het gemeentehuis minder groot is. Zie tabel 1 hierboven. Dat heet creatief omgaan met cijfers. In gewoon Nederlands “manipulatie”. Iets wat al vaker is gebeurd met de plannen voor het nieuwe gemeentehuis.

Invloed bijna halvering parkeerplaatsen
Als alleen naar de parkeerplaatsen naast en achter de Hema/gemeentehuis gekeken wordt, ontstaat de volgende tabel.

LocatieDonderdag 16-9Zaterdag 18-9Dinsdag 21-9Zaterdag 25-9Capaciteit
Achter gemeentehuis57516169124
Achter Hema112132110154132
-------------------------------------------------------
Totaal (absoluut)169183171223256
(als percentage)66%71%67%87%

Tabel 2 - Parkeeronderzoek gemeente Oldambt - gestripte versie tabel 1

Dat zijn heel andere cijfers dan in tabel 1. En dan is de drukste doordeweekse dag, de vrijdag, door de gemeente niet eens meegenomen, omdat er dan minder ambtenaren aanwezig zouden zijn.

In de nieuwe situatie zijn straks maar 140 parkeerplaatsen meer beschikbaar. Wanneer je die 140 loslaat op de huidige bezetting, zie tabel 2, kom je al flink wat parkeerplaatsen tekort. In de toekomst komen daar ook nog eens de auto’s van de ambtenaren bij. (langparkeerders). Dat gaat duidelijk problemen geven. Uitwijken naar het Schönfeldplein is geen optie, want die staat ook bijna altijd vol.

Oorzaak verdwijnen parkeerplekken
Dat bijna de helft van de parkeerplaatsen verdwijnt en het aantal langparkeerders (ambtenaren) toeneemt, heeft nog niet eens met het nieuwe gemeentehuis te maken, maar met het verdwijnen van het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis. Daar worden straks huizen (stadsvilla’s) gebouwd, die in het oorspronkelijke plan achter het nieuwe gemeentehuis waren gepland.

Het merkwaardige is dat na de sloop van het gemeentehuis op die plek een plein ontstaat. Onderstaande impressie laat het allemaal zien.

Impressie 2 – nieuwbouw gemeentehuis (nov 2021)

Het opvallende is, dat het plan waarmee de raad in 2019 akkoord is gegaan, nu wezenlijk afwijkt. Het was de bedoeling om achter het nieuwe gemeentehuis een aantal huizen te bouwen (parallel aan de Dokter D. Bosstraat). Nu wordt echter het parkeerterrein (124 plaatsen) achter het huidige gemeentehuis opgeofferd voor die woningen. Dat het parkeerterrein verdwijnt, maakte geen deel uit van raadsbesluit. Dat de raad dit pikt, is mij een compleet raadsel. Het laat nog eens zien, dat de ambtenaren samen met de wethouders vrolijk hun gang kunnen gaan.

Hoe nieuwbouw stoppen?
In eerdere artikelen op deze website is aangegeven dat het nut van de nieuwbouw en financiële onderbouwing (vooral de zogenaamde besparing) een aaneenschakeling is van halve waarheden en ronduit leugens.  [“nieuw gemeentehuis – gegoochel met cijfers”] en [“gemeentehuis – sloop en nieuwbouw – de verantwoordelijken deel-1” ] Een meerderheid van de gemeenteraad interesseert dat blijkbaar totaal niet. Het is ronduit beschamend en triest dat zij niet staan voor de belangen van de Oldambtster bevolking. Daaronder valt echt geen nieuw “ambtenarenpaleisje”.

In 2019 werden de kosten, inclusief inrichting, op 25 miljoen geschat. Volgens onderstaande planning zal de bouw eind 2022 starten.

illustratie 2 – planning nieuwbouw gemeentehuis

Het ingehuurde architectenbureau DP6 uit Delft beweerde onlangs met droge ogen dat het gebouw nog steeds voor dat bedrag gebouwd kan worden. Tja, creatieve mensen hebben vaak andere prioriteiten dan financiële experts.

U en ik weten allemaal dat de kosten door “onverwachte” omstandigheden fors overschreden zullen worden. Met als gevolg extra belastingen. De gemeenteraad heeft niks geleerd van het Klinkerdrama. Niet alleen met het nieuwe gemeentehuis, maar ook met andere onderwerpen laat een dergelijke raad duidelijk zien, dat haar functie grotendeels nutteloos is en geen enkele waarde heeft voor de inwoners van de gemeente.
Betekent dat de burgers zelf moeten proberen het nieuwbouwplan te stoppen.

Methodes
Het kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld rechtszaken. Dat is een directe, maar wat duurdere methode. Gelukkig zijn er ook goedkopere oplossingen waarbij het doel is om de bouw zodanig te vertragen, dat de nieuwbouw moet worden afgeblazen wegens te hoog opgelopen bouwkosten.

De gemeente moet voor diverse stappen een vergunning aanvragen (bij zichzelf) of een wijzigingsvoorstel indienen. Het aanpassen van het bestemmingsplan, zoals in dit artikel beschreven, is de eerste stap naar nieuwbouw. Als eerste vraagt de gemeente naar de zienswijze (mening) van betrokkenen over deze wijziging.
Het ligt voor de hand, dat de middenstand een zienswijze indient vanwege het verdwijnen van parkeerplaatsen, maar gewone burgers mogen dat ook doen.

Tot en met 5 januari 2022 kan in dit geval een zienswijze (mening) worden ingediend bij het college van B & W. Dat kan via e-mail (info@gemeente-oldambt.nl) of door een brief te sturen naar Postbus 175, 9670 AD Winschoten.

Mocht die datum te krap zijn, dat kan een pro-forma brief naar de gemeente worden gestuurd met daarin uw persoonlijke gegevens en het kenmerk van het besluit (NL.IMRO.1895.02BP3007-0301). Vervolgens heeft u nog 14 dagen om alsnog een zienswijze in te dienen.

Het indienen van een echt bezwaarschrift komt pas als alle ingediende zienswijzen aan de kant worden gegooid. Dat gaat gebeuren, maar daar kan tegen in beroep worden gegaan. Maar dat zien we over een paar maanden wel.

Verkiezingen 2022
Volgend jaar maart worden gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Het is interessant om te zien of met een gerichte mediacampagne van boze burgers de bouw van het gemeentehuis gestopt kan worden. Mits goed gevoerd, zal een dergelijke campagne in ieder geval een ontwrichtende invloed hebben op de vorming van een nieuwe coalitie.

 

Opmerking: een deel van de tekst is afkomstig van het BOB-artikel “Versterking binnenstad 2022 – visieloze gemeente en middenstand” 

Versterking binnenstad 2022 – visieloze gemeente en middenstand (aangepast)

/0 Reacties/in /door

Opmerking: De originele versie van dit artikel staat hier. Dit is een ingekorte versie waar het grootste deel over parkeren en nieuwe gemeentehuis uitgehaald is en ondergebracht in een nieuw artikel [nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg].

 

Inleiding
Op deze site is al vaker geschreven over de binnenstad en het belang van de middenstand voor het centrum van Winschoten [Versterking Binnenstad – De leugen van 26 miljoen].

Wat steeds weer terugkeert, is de gebrekkige samenwerking tussen de verschillende partijen. Als de middenstanders onderling geen ruzie maken, doet men het wel met de gemeente. Uiteindelijk zijn er alleen maar verliezers. Gelukkig is er nu wel weer één middenstandsvereniging (City Club Winschoten) in plaats van twee. Jammer overigens van die nietszeggende naam.

Nieuwe detailhandelsvisie rapport
In juni dit jaar zou de gemeenteraad beslissen over een nieuwe detailhandelsvisie waarin staat omschreven hoe de gemeente de toekomst van het winkelcentrum ziet.
Voor het opstellen heeft de gemeente het gerenommeerde adviesbureau “Broekhuis, Rijs en de Gier” ingehuurd. Dat bedrijf heeft vaker voor de gemeente gewerkt en op deze site is ook meerdere keren uit een ander rapport geciteerd, omdat er verstandige dingen in staan. De detailhandelsvisie is opgesteld in overleg met opdrachtgever gemeente Oldambt. Dat is niet onlogisch, omdat die immers al bepaalde ideeën heeft hoe het verder moet met de winkels in Winschoten. Dat moet dan wel onderbouwd worden met cijfers en argumenten. Het rapport was in januari 2021 klaar [Staat hier].

Helaas had de gemeente de direct belanghebbenden, de middenstanders, niet om hun visie gevraagd. Het gevolg was een mediabombardement met stevige argumenten van boze middenstandsvoormannen. Een aantal politieke partijen en verantwoordelijke wethouder Erich Wünker (VVD) schrokken daar zo van, dat het voorstel werd teruggetrokken.
De wethouder beloofde in het najaar met een nieuwe versie te komen. Die is nu klaar en daar gaat de gemeenteraad op 13 december over beslissen. In deze versie (uitgave november) is flink geschrapt. Vrijwel alle “pijnpunten” zoals de middenstandsclub die zag, zijn er uitgehaald.
Iedereen blij dus. Nou nee, want dan was dit een overbodig verhaal en zou u nu klaar zijn met lezen.

Belangrijkste bezwaren middenstand tegen de oude versie
De grootste bezwaren van de middenstanders tegen de detailhandelsvisie van januari waren de volgende punten:

  • De looproute vanaf het Oldambtplein naar de Langestraat en het zuidelijke deel van de Torenstraat wordt niet langer gezien als kernwinkelgebied, maar als aanlooproute. Daardoor is het geen exclusief winkelgebied meer, maar kan in die straten een mix ontstaan van winkels, horeca, kantoren en wonen op de begane grond.
    De middenstandsclub is bang dat daardoor gaten in de winkelstraat vallen waardoor de eenheid weg is.

Tja, door de forse leegstand zijn die gaten er al vele jaren en dat wordt alleen maar erger. Juist een mix van allerlei soorten bedrijvigheid en wonen kan er voor zorgen dat er geen dode etalages ontstaan.

  • Het opzetten van een nieuwe winkelroute in de vorm van een Z waarbij ‘t Rond, de pleinen, de Langestraat en het ziekenhuisterrein op een logische manier op elkaar aansluiten.
    De middenstandsclub vindt dat maar niks en wil een route die door de gehele Langestraat + stukje Torenstraat loopt waarbij het publiek heen en terug loopt en dus 2x langs de winkels komt. Zoals het in een ver verleden was.

Klinkt mooi. Echter die route is er al 50 jaar, maar heeft blijkbaar zijn aantrekkingskracht verloren.

  • Het invoeren van een “uitsterfregeling voor straten” die niet tot het kernwinkelgebied horen, bijvoorbeeld de Venne. Betekent dat als een winkel stopt en er ontstaat leegstand, dan vervalt na een bepaalde tijd de bestemming detailhandel.

 

Het lijkt er op dat de middenstandsclub vooral alles bij het oude wil laten in de hoop dat het weer wordt als vroeger. Helaas is vroeger voorbij. Winschoten is geen eiland, maar heeft net als andere middelgrote winkelcentra zoals Veendam en Hoogezand te maken met afnemende bezoekersaantallen.

Wat is de visie van de middenstandsclub dan wel?
Naast de drie bovengenoemde punten werd in een interview aangegeven wat er nog meer zou moeten gebeuren.

  1. (rolstoelvriendelijke) openbare toiletten,
  2. een bewaakte fietsenstalling
  3. een stadsgarderobe
  4. voldoende parkeerplaatsen op loopafstand
  5. gezellige terrassen in de Langestraat
  6. allerlei unieke winkelconcepten.

Dat is eerlijk gezegd geen visie, maar gaat meer over concrete zaken waarvan de meeste snel gerealiseerd kunnen worden. De openbare toiletten en bewaakte fietsenstalling waren er ooit, maar zijn door de gemeente geschrapt als bezuiniging en wegens gebrek aan belangstelling. Misschien terug met veel wegwijsborden, kostendekkende tarieven (dus geen 30 eurocent) en financieren met geld uit de BIZ-pot (vervanging reclamebelasting)?
Parkeerplaatsen op loopafstand zijn zondermeer zeer belangrijk, maar is op het moment geen punt van discussie. Wel dreigt er een probleem vanwege de bouw van het nieuwe gemeentehuis. Daar wordt verderop in dit artikel uitgebreid aandacht aan besteed. Net als een idee voor een terras.
Over winkelconcepten gaat de gemeente gelukkig niet. Dat is een zaak van ondernemers die daar brood in zien.

Ontwikkeling Sint Lucas ziekenhuisterrein en Langestraat
In de detailhandelsvisie wordt ook gekeken naar het leegstaande ziekenhuis aan de Stikkerlaan. De afgelopen jaren zijn er diverse plannen voor gemaakt. Het opvallendste was wel een outlet.
Nu is er sprake van winkels. In een eerder BOB-artikel is al eens voorgesteld om de Aldi/Jumbo te verplaatsen naar het Sint Lucas, zodat er een trekker kan ontstaan voor het noordelijke deel van de Langestraat (Moushörn). Maar dan moet er wel een doorsteek naar de Langestraat worden gecreëerd.
De gemeente ziet ook wel iets in winkels en heeft onlangs Langestraat 81 aangekocht (ooit Hallfords) met de bedoeling om het te slopen. Daardoor zou een doorgang kunnen ontstaan.
Goed beschouwd is echter het vestigen van winkels in het ziekenhuis een uiterst riskant plan. Onderstaande plattegrond laat zien waarom.

Bron: Broekhuis, Rijs en de Gier (aangepast door BOB)

Er is nu een niet-functionerende Z-route. Die loopt van de Aldi/Jumbo via de Langestraat naar ’t Rond. Er wandelen echter te weinig mensen van beide supermarkten naar het noordelijk deel van de Langestraat met als gevolg steeds meer leegstand.

Wanneer in het ziekenhuis winkels worden gevestigd, ontstaat een tweede Z-route. Die loopt van het ziekenhuis naar ’t Rond. Het risico is levensgroot aanwezig dat het winkelend publiek het korte stukje naar het noordelijke deel dan helemaal links laat liggen en kiest voor de afslag naar het langere deel richting Hema. In plaats van de boel te versterken, wordt het juist verzwakt. Daardoor sterft dat deel van de Langestraat nog sneller af.

Om van de doorsteek iets moois te maken zou het een brede gang moeten worden met etalages of zelfs winkels. In ieder geval geen dode wanden. Die ruimte is er met alleen de sloop van Hallfords niet. Nog meer slopen, bijvoorbeeld het voormalige Scheer & Foppen pand?

Al met al is er heel veel geld nodig om iets te ontwikkelen waarvan niet duidelijk is of het wat brengt. De vraag is hoe dat gefinancierd zou moeten worden. Alsjeblieft niet met belastinggeld. Als commerciële partijen er niets in zien, dat is dat het einde van het verhaal.
Ja, er is een pot met NPG-geld (Nationaal Programma Groningen) met 5 miljoen euro voor het verplaatsen en opheffen van winkels. Dat geld gebruiken (beter gezegd: verspillen) voor dit soort projecten is kolder.
Dat winkels verdwijnen is vooral jammer voor de eigenaar, maar niet bepaald een maatschappelijk probleem wat met belastinggeld zou moeten worden opgelost. Het winkelend publiek ligt er blijkbaar ook niet wakker van, anders zou het daar wil inkopen doen.

Dan zijn er nog andere ideeën over het verplaatsen van winkels en een supermarkt naar het ziekenhuisterrein, maar uiteindelijk drie supermarkten dicht bij elkaar is voor de spreiding over Winschoten erg ongelukkig en leidt alleen maar tot een verkeersinfarct op de Stikkerlaan. Niet doen dus.

Het uiteinde van de Langestraat is niet geholpen met deze plannen. Wat in de eerste versie van de detailhandelsvisie stond, namelijk een mix van winkels, kantoren, horeca en wonen (op de begane grond) lijkt mij de enige juiste oplossing. Dat kost relatief weinig belastinggeld, voorkomt dode etalages en zorgt voor een nette uitstraling.
Helaas is de wethouder gezwicht voor de druk van de middenstandsclub en een aantal politieke partijen met als gevolgd dat die passages uit de detailhandelsvisie zijn gehaald. Uiteindelijk is er op dat gebied een inhoudsloze visie overgebleven. Citaat uit de nieuwe detailhandelsvisie (pag. 55):

“De ontwikkeling van het gemeentehuis en de nieuwe Hema (Poort van Winschoten) biedt een impuls voor het gebied Langestraat/Schönfeldplein/Torenstraat. We menen dat deze kansen dusdanig substantieel zijn, dat de projecten met voorrang opgepakt moeten worden. Tegelijkertijd betekent dit dat het nu niet gepast zou zijn om in te grijpen in de functie van de uiteinden van het kernwinkelgebied, maar juist erop in te zetten de kansen te verzilveren en het kernwinkelgebied in de huidige omvang nu in stand te laten.”

Met name de laatste zin laat zien, dat er uiteindelijk weer niets gebeurt. Daarnaast het constante geneuzel over wat voor een geweldige aanwinst het nieuwe gemeentehuis wel niet zal zijn. Dat heeft geen enkele invloed op de uiteinden van de Langestraat en Torenstraat.
Waar het nieuwe gemeentehuis wel invloed op heeft, is parkeren.

Parkeren – ambtenaren als langparkeerders
Een belangrijk punt in de detailhandelsvisie wordt niet als zodanig genoemd, maar komt wel regelmatig aan de orde, namelijk parkeren. Een flink deel van het winkelend publiek komt met de auto. Goed bereikbare parkeerterreinen dicht bij de winkels zijn zeer belangrijk. Dat lijkt een open deur, maar wat er gaat gebeuren achter en naast de Hema is daarmee volledig in tegenspraak. De oorzaak is de nieuwbouw van het gemeentehuis en het verdwijnen van het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis.

Nu is achter het gemeentehuis en de Hema samen ruimte voor maximaal 256 auto’s. Als het nieuwe gemeentehuis klaar is slechts 140.

Een deel van die 140 parkeerplekken zal ook nog eens ingenomen worden door de extra ambtenaren die in het nieuwe gemeentehuis komen te werken vanwege de samenvoeging van 3 locaties. Voor het winkelend publiek blijft er zo niet veel parkeerruimte over.

Een uitgebreid artikel over de te verwachten parkeerproblemen staat hier [nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg].

Suggesties 1 – Geen winkels maar wat dan wel?
BOB-artikelen zijn vaak kritisch, maar bijna altijd worden ook suggesties aangedragen.
Wat betreft het ziekenhuis lijken winkels niet de juiste weg. Ook al zou alleen op de begane grond een aantal winkels worden gevestigd, dan is het de vraag wat te doen met de andere verdiepingen. En dan gaan het om heel veel vierkante meters.
Het is niet bepaald een nieuw idee, maar ombouwen tot woningruimte ligt het meest voor de hand. Daarbij zijn er meerdere opties. Het ziekenhuis is een oerdegelijk gebouw. Slopen kost een vermogen. Bouw het om tot wat luxere appartementen.
Alternatief is toch slopen en er woningen of appartementen neerzetten (zoals in Delfzijl).

Suggesties 2 – Extra horeca in de Langestraat
Het noordelijk deel van de Langestraat (Moushörn) kent bijna geen daghoreca. Twee stuks als ik goed geteld heb. Dat aantal is in bijvoorbeeld Leer (Duitsland) vele malen hoger. De bijhorende terrassen houden mensen vast en zorgen voor een stukje levendigheid.
De Langestraat is relatief smal waardoor een redelijk terras niet mogelijk is. Er is echter wel degelijk een mogelijkheid om zelfs een horecapleintje te creëren.

De vrijwel volledig afgebrande panden van voorheen Jan Emo Smid en Dixons zijn daar zeer geschikt voor. Deze worden opgeruimd en bestraat waardoor een pleintje ontstaat met veel groen en een grote boom in het midden. (Geschikte naam misschien het “JES-” of “Smid-pleintje”?)
Het heeft een breedte van ca 25m. Is behoorlijk diep met achter de overgebleven bebouwing zelfs een stuk tuin wat uitkomt op het ziekenhuisterrein. De beide beschadigde historische panden links (Floret Fashion) en rechts (Scooter) lijken nog in redelijke staat. In die panden zou daghoreca kunnen worden gevestigd. In de zijmuren kunnen schuifpuien worden geplaatst voor een directe verbinding met het pleintje. Qua zonneschijn is het ideaal want om 12 uur ’s middags ligt het pleintje maximaal in de zon.

Suggestie 3 – Alternatieve plek gemeentehuis
De Aldi/Jumbo staan niet alleen verkeerd-om, maar ook op een verkeerde plek.
Stel je bouwt op de Liefkenshoek, tussen het voormalige gebouw van de Winschoter Courant en ’t Rond, een complex met onderin de Aldi/Jumbo en op de 1e verdieping woningen. Het vervelende is echter, dat 2 belangrijke panden in handen zijn van vastgoedbedrijven. Het pand waar nu de Budgetfood in zit (ooit begon de Aldi daar in Winschoten) is in handen van een Nederlandse speculant, terwijl het verwaarloosde hoekpand naast het Rond eigendom is van een Nederlandse/Turkse firma die er heel veel geld voor heeft neergeteld. Daarnaast staat nog een goedkoop pandje dat van de gemeente is. Uiteraard zou die malle “sloot”, (stuk “stadsgracht”) gedempt worden. Voor die hoek van Winschoten zou het een geweldige oppepper zijn. Eigenlijk worden daarmee de fouten hersteld, die zijn gemaakt met het weghalen van de C1000.

De huidige panden van de Aldi/Jumbo zijn vrij nieuw (2013). Daar kan na een verbouwing het gemeentehuis in gevestigd worden met eventueel een stukje nieuwbouw richting de Blaauwlokatie. De Raadszaal kan blijven zitten aan de Havenkade.
Hiermee is ook gelijk het parkeerprobleem met de nieuwbouw van het gemeentehuis naast de Hema opgelost.

Samenwerken?
In de detailhandelsvisie wordt aangegeven wat en waar het mis is en mogelijkheden genoemd om de leegstand aan te pakken. De gemeente wil aan de ene kant visie tonen, maar werkt dat vervolgens tegen met haar eigen plannen, zoals het nieuw gemeentehuis.
Een deel van de oplossing is het vestigen van het nieuwe gemeentehuis in bijvoorbeeld ’t Rond. De leegstand daar wordt zo grotendeels opgelost en het is veel goedkoper dan nieuwbouw. Ook ontstaan er geen parkeerproblemen.

Wat betreft de nieuwe detailhandelsvisie is het een goede zaak, dat de argumenten van de middenstand worden meegenomen. Dat echter een groot deel van de gemeentelijke ideeën over hoe de leegstand aan te pakken onder druk van de middenstandsclub en politiek geschrapt is, is een slechte zaak. [Belangrijkste geschrapte delen staan hier.] Dat is vooral pappen en nathouden, maar getuigt niet bepaald van visie.

De middenstandsclub droomt van het verleden en houdt vernieuwing tegen. Ondernemen is echter niet alleen nu op de winkel passen, maar ook vooruitkijken. Een belangrijk toekomstig punt, namelijk het verlies van parkeerplaatsen op een cruciale plek (achter de Hema), hebben de middenstandsvoormannen blijkbaar over het hoofd gezien.

In de detailhandelsvisie wordt gesproken over samenwerking tussen de verschillende partijen. Citaat (pag. 57):

“Een goed functionerend centrum van Winschoten is in het belang van inwoners, de gemeente, ondernemers en de vastgoedeigenaren. Dit vereist een professionele aanpak vanuit alle partijen, bij voorkeur in een gezamenlijke overleg- en uitvoeringsstructuur en voldoende capaciteit om de verschillende investeringen, projecten en activiteiten gezamenlijk uit te voeren.”

Dat klinkt mooi, maar zoals dit artikel laat zien, zijn alle partijen vooral met zichzelf bezig.

Uiteindelijk is de nieuwe detailhandelsvisie  dan ook een visieloos document, omdat er geen problemen mee worden opgelost, maar vooruitgeschoven.

 

Oldambtster politiek draait door – reactie op ingezonden brief Albert Kuiper

/3 Reacties/in /door

Aanleiding voor dit artikel was een ingezonden brief in het Dagblad van het Noorden van 15 november 2021 van Albert Kuiper, kandidaat-raadslid namens Gemeentebelangen Oldambt.

Geachte heer Kuiper, beste Albert,

Via een opiniestuk in de krant [brief hier] meende u de houding van een deel van de Oldambtster politiek te moeten bekritiseren die niet wil meewerken aan bezuinigingen en lastenverzwaringen in de begroting voor het komende jaar. Ook het niet aandragen van alternatieven is u een doorn in het oog. Ik heb me zeer verbaasd over het stuk en wil daar graag als burger op reageren. Even voor alle duidelijkheid, ik verdedig niet de oppositie. Die is mondig genoeg om dat zelf te doen.

Voorgeschiedenis
Eerst terug naar 3 september 2019. Toen maakte de SP bekend niet langer deel te willen uitmaken van de coalitie bestaande uit PvdA, PvhN, SP en VVD, die vanaf 2018 de gemeente bestuurde. (Dat deden zij eigenlijk al vanaf 2014, maar in 2018 werd het CDA ingeruild voor de VVD.)
Betekende ook het stoppen van SP-wethouder, Kees Swagerman, die o.a. financiën in de portefeuille had.

Halte 7
Aangezien het niet mogelijk bleek de SP te vervangen, werd een “list” verzonnen, namelijk de oppositie mee laten “regeren” onder het mom van “zware tijden, dus samen de schouders er onder”. Dat tijdelijke samenwerkingsverband werd “Halte 7” genoemd. Het getal slaat op het aantal partijen dat meedoet. (PvdA, PvhN, VVD en oppositie CDA, CU, D66, GemeenteBelangen. De raadszaal heet “Halte Democratie”.)

Het is ongelofelijk dat een deel van de oppositie zich zo heeft laten inpakken. Als er genoeg geld is, hebben de coalitiepartijen geen boodschap aan de oppositie, maar als het slecht gaat, mag je wel komen opdraven. Hoe wil je dat eigenlijk verkopen aan de achterban bij de komende verkiezingen?
Voor de kiezer wordt het zo wel erg moeilijk om een keus te maken als het onderscheidend vermogen ontbreekt.

Dat GemeenteBelangen meedenkt, heeft natuurlijk ook te maken met de gemeenteraadsverkiezingen van 2022. Het opiniestuk lijkt haast een boodschap naar de coalitiepartijen in de zin van “kijk eens hoe goed wij ons best hebben gedaan om constructief samen te werken. Als potentiële coalitiepartner zijn we betrouwbaar.”

Als het niet meer mogelijk is om een coalitie te vormen, is in mijn ogen staatsrechtelijk gezien de enige juiste oplossing het houden van nieuwe verkiezingen. Dan kan iedere partij de kiezer recht in de ogen kijken. Dat het wettelijk niet kan, doet nu even niet ter zake.

Belangrijkste reden bezuinigingen
Dat meedenken over bezuinigingen (met een bespottelijk eufemisme “herstelplan” genoemd) klinkt mooi, maar gaat voorbij aan de belangrijkste oorzaak van het tekort aan geld, namelijk de jeugdzorg. Inmiddels hebben meerdere onderzoeken van diverse rekenkamers zoals van de gemeente Zaanstad en onderzoeksplatform Follow the Money aangetoond, dat het tekort vooral veroorzaakt wordt door de gebrekkige organisatie van gemeenten zelf. Ik heb dat in een BOB-artikel (2019 – Waar is Bard Boon?) al eens aangestipt.
Is daar iets mee gedaan? Nee. Heeft iemand van de “Halte 7”-club suggesties aangedragen? Nee.
De gemeente Midden-Groningen doet wel serieuze pogingen om de interne problemen aan te pakken en heeft op die manier al miljoenen bespaard onder leiding van nota bene een SP-wethouder.

Principes
Dat een deel van de oppositie (VCP, Factor2020, SP, Oldambt Actief) niet wil bezuinigen op voor hen onbespreekbare onderwerpen als WMO en Jeugdzorg, laat zien dat zij staan voor hun principes. Dat deze partijen de begroting voor 2022 daarom niet steunen, wil nog niet zeggen dat men met alternatieven moet komen. Met hun voorstellen wordt zelden iets gedaan, dus waarom daar dan veel tijd in steken. Gemakkelijk? Nee, betekent alleen dat de coalitie met andere voorstellen moet komen. Of de standpunten van deze oppositiepartijen verstandig zijn, is een ander verhaal.
Ik denk van niet. Daar waar de problemen zijn, moet je ze oplossen zoals hierboven al is aangegeven.

Slecht geheugen
Een algemeen probleem van politici is een selectief geheugen. Daar heeft u, meneer Kuiper, aan het begin van uw politieke carrière nu al last van.

Citaat: 
Maar als je je niet in de voorgestelde bezuinigingen en lastenverzwaringen kunt vinden dan heb je, vind ik, de plicht om met andere oplossingen te komen. Die bleven echter uit. Ja, de betreffende partijen wilden de sleutel bij de provincie of het rijk inleveren. Maar daar los je niks mee op. De regie en sturing op de financiën uit handen geven, levert je slechts een brevet van onvermogen op.

Blijkbaar bent u vergeten dat uw eigen partij al eens heeft voorgesteld een onderzoek in te stellen naar de gevolgen van de artikel 12-status voor Oldambt. (bron: DvhN 6 sept 2019)

Nog even over “Halte 7”
Aan het begin van dit artikel is het samenwerkingsverband “Halte 7” kort genoemd. Er is een document opgesteld [link hier], waarin staat beschreven wat de “Magnificent 7” allemaal gaan doen om de gemeente financieel gezond te maken. Gezien het ronkende taalgebruik lijkt de auteur dezelfde die ook het coalitieakkoord “Anders maken we samen” in 2018 heeft geschreven [link]. Het moet haast wel iemand zijn die in het dagelijkse leven ambtenaar is, want geen enkele burger gebruikt dergelijke woorden.
Het is mij volstrekt onduidelijk voor wie dergelijke documenten worden geschreven. Het grootste deel van de kiezers zal het niet lezen en zeker niet begrijpen. Degene die het wel snapt, zal het lachend aan de kant gooien vanwege de vele nietszeggende blabla. Een paar voorbeelden.

Citaat 1
” We zetten een heldere koers uit. Er is duurzaamheid in besluitvorming.”

De 2e zin logenstraft gelijk de eerste. Wat is in vredesnaam “duurzaamheid in besluitvorming”?

 

Citaat 2
“Het transformatieproces monitoren op integraliteit, aanpak, effecten van investeringen op de kwaliteit en financiën.”

Waar gaat dit over?

 

Citaat 3
“Ontschotting in het sociaal domein en visie en sturing op een integrale aanpak van de ketenpartners (welzijn, zorg, onderwijs en arbeidsmarkt)”

Veel lezers zullen bij het lezen van dergelijke, lieve woorden vermoedelijk spontaan beginnen te huilen.

 

Geachte heer Kuiper en overige dames en heren politici. Dat u akkoord bent gegaan met een document waarin onder andere bovenstaande citaten staan, laat zien dat u werkelijk in een eigen bubbel leeft. Er wordt vaker geschreven dat de kloof tussen politiek en burger steeds groter wordt, maar dit is geen kloof meer. U bent ronduit wereldvreemd en een gevaar voor het welzijn van de burgers in de gemeente Oldambt.

Om u terug te krijgen in de normale wereld, zou ik dan ook willen voorstellen om u op te sluiten in uw eigen “vergaderhok” en de deur dicht te spijkeren. De kachel gaat uit en na een week kom ik wel eens informeren of u weer bij zinnen bent. Misschien willen de niet-“Halte 7” partijen wel zo vriendelijk en coöperatief zijn om u in die periode wat eten te brengen.

Versterking Binnenstad 2013-2017 – De leugen van 26 miljoen

/3 Reacties/in /door

Inleiding
Op 29 juni 2021 beslist de gemeenteraad over een nieuw plan om de kwakkelende middenstand te helpen. Kern van het verhaal is het compacter maken van het winkelcentrum. Komt er in de praktijk op neer dat winkels met belastinggeld worden verhuisd van niet goed lopende straten naar met name de Langestraat.

Het vorige plan liep van 2013-2017 en werd “Versterking Binnenstad” genoemd. De gemeente (lees: voormalige wethouder Laura Broekhuizen) heeft zich in die jaren voortdurend op de borst geslagen dat dankzij haar inspanningen de Winschoter binnenstad enorm opgeknapt zou zijn. Het programma kende 3 hoofdpunten:

– Vastgoed en gebiedsontwikkeling

– Openbare ruimte en aankleding

– Marketing en ondernemerschap.

In die periode zou een bedrag van 26 miljoen in allerlei projecten zijn geïnvesteerd. Tabel 1 laat het overzicht zien.

NrOnderwerpBedrag
1Reconstructie Oldambtplein e.o.2.400.000
2Reconstructie Venne, Liefkenshoek, Stationsgebied, Gassingel6.965.000
3Aankoop vastgoed5.900.000
4Stimuleringsverordening (opknappen/verhuizen winkels)700.000
5Aankleding openbare ruimte273.000
6Bewegwijzering50.000
7Marketing en communicatie298.210
8Kosten Infopunt67.470
9Aanleg Wifi binnenstad34.000
10Project Winschoten 24110.000
11Projectleiding extern80.000
12Programmaregie227.000
13Programmasecretariaat147.820
14Diverse investeringen van de gemeente4.700.000
---------------
Totaal (bedragen in miljoenen euro's)21.952.500

Tabel 1 - Overzicht investering 26 miljoen - (bron: mail gemeente 5-12-2017)

Maar de gemeente heeft het steeds over 26 miljoen. Hierboven staat “slechts” 21,9 miljoen. De rest van het bedrag, ruim 4 miljoen, is een schatting van de gemeente over wat bedrijven/pandeigenaren zouden hebben geïnvesteerd. De gemeente kan dat echter niet onderbouwen.
Het is dan ook niet realistisch. Volgens het in opdracht van de gemeente gehouden vitaliteitsonderzoek van GertJan van ’t Land in 2014 gaf slechts een kleine groep aan mee te willen werken aan de versterking van de binnenstad. [rapport, pagina 2, rood onderstreept].
De meeste posten in bovenstaande tabel spreken voor zich, maar wat is er nu concreet gedaan aan het versterken van het winkelbestand?

Versterken winkelbestand
Volgens onderzoeksbureau Broekhuis Rijs stond in 2012 ca 20% van het aantal vierkante meters (m2) winkelruimte in het Winschoter centrum leeg.
De gemeente hanteerde 2 methodes om dit probleem op te lossen.

A – Opkopen en slopen van panden

B – Gesubsidieerd verhuizen naar kerngebied en gevels verfraaien.

 

A – Opkopen en slopen van panden

De destijds verantwoordelijke wethouder (2014-2020), mevrouw Broekhuizen, leek geobsedeerd door het uit de markt halen van m2. Er is dan ook voor bijna 6 miljoen euro aan voornamelijk winkelpanden opgekocht.

Onderstaande tabel laat de wat grotere bedragen zien die zijn uitgegeven aan het ombouwen van winkels naar voornamelijk wonen of het domweg slopen van panden.

MaatregelenDoelKosten
Herontwikkeling Langestraat Noordverbetering aansluiting/gevels€ 175.000
Langestraat 117Opknappen gevel60.000
Blijhamsterstraat 5/5a en Torenstraat 29 transformatie verpaupering€ 300.000
Blijhamstersterstraat 4-6 (Flint)transformatie verpaupering€ 150.000
Torenstraat 5, 19, 23, 39 en 41 transformatie detailhandel/verpaupering€ 380.000
Torenstraat 32 aankoop+sloop          € 180.000
Torenstraat 33 (Chinees) in 2019 gesloopttransformatie horeca€ 30.000
Torenstraat 38 (Meubelhuis onder flat)transformatie detailhandel/verpaupering10.000
Marktplein 8ombouw pand€ 10.000
Venne 170aOpknappen gevel25.000
Venne C1000 + stukje parkeerterreintransformatie omgeving/detailhandel€ 2.200.000
Venne oude Aldi
transformatie omgeving/detailhandel520.000
panden Vissersdijk (naast 't Rond)transformatie omgeving/detailhandel1.500.000
Locatie Mestemaker (achter Hema)transformatie omgeving/detailhandel€ 20.000

Tabel 2 - Overzicht belangrijkste aankopen vastgoed + ombouwsubsidies (bron: mail gemeente 23-01-2018)

Het grootste deel van het bedrag is uitgegeven aan de sloop van de C1000 + omgeving en de voormalige Aldi aan de Venne.
In 2015 schreef BOB al dat een deel van de opgekochte panden is afgebroken, maar gelukkig niet alles. De gemeente betaalde een 0,5 miljoen voor het oude pand van de Aldi aan de Venne en verkocht het vervolgens voor 0,25 miljoen aan kerkgemeenschap Immanuël. Die club heeft dus een zwaar gesubsidieerd pand gekregen. [Link BOB-artikel hier]

 

B – Gesubsidieerd verhuizen en gevels verfraaien (Stimuleringsverordening)
Met de 700.0000 euro van de pot Stimuleringsverordening zijn slechts 2 winkels gesubsidieerd verhuisd . Het gaat om een interieurzaak aan het eind van de Torenstraat naar het begin en een toko van de Torenstraat naar ’t Rond. (Toko bestaat helaas niet meer.)
De rest van het subsidiegeld is vooral uitgeven aan het verfraaien van winkelgevels. In de meeste gevallen gaat het om bedragen tot z’n 10.000 euro. Een uitzondering is een (voormalige) fietsenzaak die het absurde bedrag van 60.000 euro kreeg.

Verkeerde prioriteiten
Een belangrijk onderdeel van het opknappen van de binnenstad had de versterking van het winkelbestand moeten zijn. Edoch, bijna de helft deel van het geld is opgegaan aan de vernieuwing van riolering en bestrating op de Venne, Liefkenshoek, Stationsgebied en Gassingel (7 miljoen).
Daarnaast is maar liefst 2,4 miljoen in de rotonde Oldambtplein gestoken. Dat is samen 9,4 miljoen alleen voor stenen en riool.

Gebrek aan visie
Het beleid van de gemeente was nogal zwalkend. In 2014 werd de voormalige Aldi omgebouwd tot kerk waarmee 2200m2 uit de markt werd gehaald. In die periode waren er ook plannen voor een meubelboulevard en bouwmarkt aan de Beertsterweg achter de Formido. Wethouder Broekhuizen zei daarover het volgende: “Als nu ook het meubelboulevardplan achter de Formido niet doorgaat, scheelt dat ook een hoop m2”.
Dat was kolder, want die m2 bestonden alleen maar als plan.

In 2017 was de wethouder blijkbaar van mening veranderd. In het Dagblad van 16 mei meldde zij vol trots, dat een ontwikkelaar belangstelling had, voor jawel, het terrein aan de Beertsterweg. Dat is een draai van 180 graden t.o.v. de ideeën uit 2014.
Ook de sloop van de C1000 was een ernstige vergissing. [BOB-artikel – sloop C1000].

Leegstand vooral probleem pandeigenaar
Dat zogenaamd uit de markt halen van m2 met geld van de belastingbetaler is in mijn ogen een vreemde zaak.
Ja, veel winkelpanden staan al jaren leeg en in de meeste zal nooit weer een winkel worden gevestigd. Dat is pech voor de pandeigenaar, maar de economie is een dynamisch ding. Ooit was de Blijhamsterstraat een belangrijke winkelstraat, maar dat is al decennia voorbij. Dat proces is nu in de Torenstraat ook volop aan de gang. Diverse winkelpanden krijgen een nieuwe functie door ze om te bouwen tot woonruimte. Daar zijn ook subsidies voor beschikbaar. Leegstand in de uiteinden van winkelstraten is niet anders. Daar waar geen loop is van publiek, heeft een winkel (meestal) ook geen bestaansrecht.

Conclusie
Wat dit artikel wil laten zien, is dat overheidsbeleid weinig invloed heeft op het winkelbestand. Het is vooral verkwisting van belastinggeld. Jazeker, er zijn winkels omgebouwd tot woningen, zoals in de Torenstraat. Dat de gemeente daarvoor een verbouwingssubsidie beschikbaar stelt, is leuk meegenomen, maar zal voor de pandeigenaar geen doorslaggevend argument zijn.
De miljoenen die zijn gebruikt voor aankoop en sloop van diverse panden laten pijnlijk zien, dat er geen sprake is van samenhangend beleid of een visie hoe het er daarna uit moet zien. Het blijft beperkt tot de zoveelste stadstuin zoals in de Torenstraat.
Waarom geen woningbouw? Zorg voor een mooie gevelwand. Zorg voor eenheid in bebouwing. Dat is toch niet zo moeilijk. Nu is het een gatenkaas.

Het winkelcentrum zelf (de middenstand) is van die miljoenen niks wijzer geworden. Dat is niet zo verwonderlijk, want de gemeente luistert niet naar de ondernemers. Bij de start van het “Binnenstad Beter” plan in 2013 hebben winkeliers massaal geprotesteerd. [Dagblad artikel – kritiek besteding miljoenen]. Bij de sloop van de C1000 in 2015 waren er niet alleen veel protesten, maar spanden boze ondernemers ook nog een kort geding aan tegen de gemeente. Die deed alsof ze luisterde, maar hield de actievoerders ronduit voor de gek [BOB-artikel sloop C1000 hier]. In 2017 kwam de gemeente met een nieuw bestemmingsplan voor het centrum. Dat leverde veel boze reacties op, maar de gemeente was doof [Dagblad artikel – kritiek bestemmingplan centrum] en [Dagblad artikel – brandbrief bezorgde ondernemers ].
Ben benieuwd of de middenstand nog enig vertrouwen in de gemeente heeft.

Binnenkort beslist de gemeenteraad over nieuw plan voor het opknappen van het winkelcentrum. Daar moeten wederom miljoenen voor op tafel komen. Gezien dit verhaal lijkt het vooral weggooien van belastinggeld.

Suggestie – Verhuizen Jumbo en Aldi naar oude Sint Lucas
Allerlei adviesbureaus  die de gemeente inhuurt, geven duidelijk aan hoe belangrijk een supermarkt voor een winkelgebied is. “Gewone” winkels verhuizen alleen is niet voldoende. Er moet een “trekker” dichtbij zijn. Het beleid van de gemeente Oldambt om van het Oldambtplein-gebied een sterke trekker te maken voor het noordelijk deel van de Langestraat d.m.v. het Cultuurhuis is een faliekante mislukking geworden.

De plek waar de Jumbo en Aldi zitten met die rare parkeerplaats aan de achterkant waarbij je om de Klinker heen moet rijden, is tamelijk onlogisch. Achteraf hadden de ingangen van de winkels aan de Stikkerlaan gesitueerd moeten worden met de parkeerplaats op de Blaauwlokatie.
Nog logischer zou zijn om beide supermarkten op de begane grond van het ziekenhuis een plek te geven (met eventueel in de kelder een parkeergarage). Dan heb je een trekker voor met name het noordelijke deel van de Langestraat. Is ook gelijk compensatie voor het verdwijnen van parkeerruimte vanwege de bouw van het nieuwe gemeentehuis. De rest van het oude ziekenhuis kan omgebouwd worden tot appartementen (niet voor jongeren).
Proberen Albert Heijn te laten verhuizen naar het ziekenhuis is een dom plan. Het Postilterrein waar AH nu zit, loopt als een tierelier. Daar moet je vooral van afblijven.

En jawel, in het nieuwe gemeenteplan voor het opknappen van het centrum wordt ook ’t Rond genoemd. Ik roep al jaren dat die plek uiterst geschikt is als gemeentehuis. Maar mijn stem is niet zo luid als die van anderen (hoi Cor Boerma). De aanpassing kost een fractie van de huidige nieuwbouw.
Op de A1-locatie (naast de Hema) kan dan eindelijk een mooie winkel of horecagelegenheid met terras worden gebouwd. Een gemeentekantoor heeft daar helemaal niks te zoeken.

Aanvulling
Na stevige kritiek van de middenstand en diverse politieke partijen is in de raadsvergadering van 29 juni 2021 besloten om de nieuwe detailhandelvisie door te schuiven naar het najaar en dan met een aangepaste versie te komen. 

Blijhamsterstraat 5 en 5a – restauratie of sloop

/0 Reacties/in /door

Inleiding
Op deze site is al meerdere keren geschreven over de curieuze wijze waarop de gemeente omgaat met vastgoed. Het gaat dan om bijvoorbeeld het jarenlang laten verpauperen van historische gebouwen als de voormalige Tramwerkplaats, Phaff-wijnfabriek en de panden Kok. Artikel staat [hier]

Andere gebouwen die amper 40 jaar oud waren, zoals de Muziekschool (1977-2010, 33 jaar), Klinker (1973-2009, 36 jaar) en bibliotheek (1977-2019, 42 jaar) werden gesloopt, omdat het geen “courante” gebouwen meer zouden zijn. Artikelen [Klinker hier] en [bibliotheek hier]

Inmiddels zijn de laatste maanden weer 2 panden regelmatig in het nieuws. Het gaat om Blijhamsterstraat 5 en 5a in Winschoten. Twee karakteristieke woon/winkelpanden gebouwd tussen ca 1880-1890. De vraag is: Wordt het slopen of restaureren van de voorgevel met daarachter nieuwbouw?

Meer dan alleen Blijhamsterstraat 5 en 5a
De ontwikkelingen rond deze twee panden kunnen echter niet los gezien worden van die van het naastgelegen appartementencomplex op de hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg. Zelfs de voormalige videotheek aan de Torenstraat 32/32a doet mee in dit drama.
Het gesodemieter is begonnen in 2002 met het in brand steken van het hoekpand Blijhamsterstraat/Carolieweg. Onderstaande tijdlijn is een beknopte samenvatting van de gebeurtenissen van de afgelopen 19 jaar.

Tijdlijn

DatumGebeurtenis
2002 - 6 mrt hoekpand Blijhamsterstraat/Carolieweg afgebrand. (Officiële huisnrs Blijhamsterstraat 3 en 3a.)
2004 - 17 mrt Winschoter bedrijf Second Vastgoed koopt Blijhamsterstraat 5 en 5a + hoekpand 3 en 3a.
2004 - 24 dec.plan voor appartementen/winkels gepresenteerd (in Dagblad)
op 5/5a 8 appartementen + bedrijfsruimte + parkeerkelder
op 3/3a 9 appartementen + bedrijfsruimte
2005appartementencomplex hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg klaar.
Ingangen aan de Torenstraat. Dat zijn de nieuwe adressen.
Adressen Blijhamsterstraat 3 en 3a opgeheven.
2011 - juli/dec Slochter firma Havos koopt Blijhamsterstraat 5/5a en appartementencomplex 3/3a voor Eu 490.000 van Deutsche Bank wegens niet nakomen financi?le verplichtingen van Second Vastgoed (dus niet wegens faillissement).
2013 - 22 jan.Second Vastgoed failliet verklaard
2015 - 10 febrcollege B & W besluit tot aankoop Torenstraat 32 (videotheek Hekman)
2015 - 13 febr gemeente koopt panden 5/5a van Havos voor 200.000 euro
2015 - 21 sept sloopvergunning Torenstraat 32 aangevraagd (gesloopt in 2015/2016)
2015/2016bedrijfsruimte onder appartementencomplex omgebouwd tot appartementen
2018 - dec. lijst met karakteristieke panden centrum klaar (incl Blijhamsterstraat 5/5a)
2019 - 26 mrtgemeente wil panden 5/5a binnen enkele weken slopen
2020 - 25 meisloop afgeblazen, college wist niet dat pand op lijst karakteristieke panden stond. architectenbureau Adema maakt renovatieplan
2020 - decHavos maakt bekend de gemeente voor de rechter te slepen om bergingen en wil sloop panden
2021 - 5 mrt gemeente meldt de plaatsing van 6 containers voor gevels
2021 - 9 mrtarchitect Adema boos op gemeente

Bouw appartementen na brand 2002
Ruim 2 jaar nadat het hoekpand Blijhamsterstraat/Carolieweg door brand verwoest werd, kocht het Winschoter bedrijf Second Vastgoed het inmiddels opgeruimde perceel + de panden Blijhamsterstraat 5 en 5a. Het was de bedoeling om er appartementen neer te zetten. Het plan omvatte zowel nieuwbouw als verbouw.

De bouw zou in fases plaatsvinden. Als eerste werd een appartementencomplex op de hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg gebouwd met op de begane grond bedrijfsruimte. In 2005 was het gebouw klaar en trokken de eerste huurders in de appartementen, maar de bedrijfsruimte bleef onverhuurd.

De panden 5/5a stonden al die jaren leeg in afwachting van fase twee, namelijk het verbouwen tot appartementen met daaronder een parkeerkelder. De uitgang van de kelder zou aan de achterkant, de Torenstraat uitkomen. Op die plek, nr 32, stond videotheek Hekman.
Wegens financiële problemen van Second Vastgoed liep het allemaal wat anders.

Havos koopt panden Blijhamsterstraat in 2011
Aangezien Second Vastgoed zijn schulden aan de bank niet kon aflossen, verkocht de bank o.a. de panden Blijhamsterstraat 5/5a en 3/3a (appartementencomplex) aan Havos. Vervolgens deed Havos vrijwel niets met 5/5a waardoor deze alleen maar verder verpauperden. (foto’s uit 2009 en 2014)

Situatie oktober 2009 (klik voor groot)

Situatie november 2014 (klik voor groot)

Gemeente koopt 5/5a in 2015
In de periode 2013-2017 liep bij de gemeente het project “Versterking Binnenstad”. Het project had onder andere als doel het opkopen/slopen van verpauperde panden in het Winschoter centrum.
In het kader van dat project kocht de gemeente in 2015 Blijhamsterstraat 5/5a voor Eu 200.000,- van Havos. In de koopakte stond een merkwaardige bepaling (optierecht) over het terugkopen van een stuk grond (96m2) waarop Havos twaalf bergingen zou plaatsen voor de bewoners van het appartementencomplex er naast (hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg). [rood omkaderd, pagina 4 – document klik hier]

Die bepaling is echter alleen uit te voeren als de panden zouden worden gesloopt. Dat was destijds dus ook al de intentie van de gemeente. In de koopakte wordt dat omschreven als “herontwikkeling van de panden aan de Blijhamsterstraat 5 en 5a en de daarbij behorende grond.”

Volgens de situatietekening die bij het koopcontract zat [document hieronder, helaas niet zo scherp], ontstaat na sloop een doorkijk van Blijhamsterstraat naar Torenstraat (gele deel) waarbij de bergingen aan de Blijhamsterstraatkant zouden worden geplaatst. Dat is het grote blauw gearceerd stuk. Komt overeen met ca 96m2.
Voor het aanzicht  van de straat is dat werkelijk een drama. (De blauwe pijlen zijn doorgangen.  Zo is er een ook doorgang getekend van Torenstraat naar de Blijhamsterstraat tussen de bergingen en het naastgelegen appartementencomplex in. De functie van de kleinere, blauwe vakken achter Hekman is niet duidelijk. Valt ook buiten het 5/5a gebied. )
Op de tekening is ook te zien dat Torenstraat 32, videotheek Hekman, al is verdwenen. Officieel was de gemeente toen nog geen eigenaar van het pand (pas op 14 juli 2015) en moest het nog gesloopt worden.

Situatieschets bijlage koopakte gemeente van Blijhamsterstraat 5/5a (klik voor groot)

Ik begrijp werkelijk niet wie namens de gemeente akkoord gaat met zulke bepalingen.

Na het sluiten van het koopcontract zal meneer Havos ongetwijfeld minstens 1 fles champagne hebben ontkurkt om deze voor hem lucratieve deal te vieren.
Ga maar na. Hij krijgt een forse zak geld voor 2 panden die al ernstig verpauperd waren en voor hem geen waarde meer hebben. Hoeft deze niet te slopen en heeft dus geen sloopkosten, en krijgt voor 1 euro een deel van het opgeschoonde terrein terug.

Torenstraat 32 – videotheek
De achterkant van Blijhamsterstraat 5/5a komt via 2 smalle stegen uit in de Torenstraat. Tussen de beide stegen in stond de voormalige videotheek Hekman. Zie foto.

Voormalige videotheek in 2014

Situatie 2020 – stadstuin

In het oorspronkelijke plan van Second Vastgoed zouden in 5/5a appartementen komen met daaronder een parkeerkelder. Om die goed bereikbaar te maken, lukt alleen als de videotheek gesloopt zou worden. Dat is in de periode dat het parkeerkelderverhaal speelde echter niet gebeurd.

Die aankoop/sloop van de videotheek was dan ook een vreemde beslissing. Blijhamsterstraat 5/5a zou gesloopt worden, dus een ingang voor een parkeerkelder was niet meer nodig. Het pand Torenstraat 32 was ook niet slecht, zie foto. Zou prima omgebouwd kunnen worden tot appartementen, zoals later met meer panden in de Torenstraat is gebeurd. Het werd echter gesloopt, omdat het als een rotte kies werd beschouwd. Wordt nu gebruikt als stadstuintje.

Opvallend genoeg nam de gemeente de beslissing tot koop/sloop drie dagen na het aankopen van Blijhamsterstraat 5/5a.  De koopsom van de videotheek bedroeg Eu 180.000,-.

Rol gemeente 1 – sloop of restauratie
Zoals uit het voorgaande al duidelijk werd, speelt de gemeente een vreemde rol in het geheel.

De gemeente beweert dat zij na de aankoop in 2015 wel degelijk heeft geprobeerd de panden te beschermen. Beide zouden wind- en waterdicht gemaakt zijn en palen aan de binnenkant geslagen om de constructie te verstevigen. Ook is de dakgoot aangepakt.

Dat is een raar verhaal. Toen de gemeente de panden in 2015 kocht, was het al de bedoeling om deze te slopen en er bergingen neer te zetten. Staat min of meer in het koopcontract [document klik hier]. Onderstaande foto’s laten ook zien dat er aan de buitenkant nooit iets constructiefs aan het pand is gebeurd. Al helemaal niet aan de dakgoot. Wie laat een gemeentelijke woordvoerder dergelijke onzin uitkramen?

Situatie november 2014 (klik voor groot)

Situatie juli 2019 (klik voor groot)

In maart 2019 vraagt de gemeente een sloopvergunning aan voor 5/5a. Weer gebeurt er ruim een jaar niets. In mei 2020 maakte de gemeente bekend, dat de sloop niet doorgaat. Met dank aan erfgoedvereniging Heemschut die het college van B & W erop attendeerde, dat beide panden op de gemeentelijke lijst met karakteristieke panden staan (DvhN 29-05-2020).
De gemeente had zelfs een architectenbureau (Adema) weten te vinden dat een renovatieplan zou gaan opstellen, zodat de panden weer geschikt zijn voor bewoning. Als het plan wordt goedgekeurd, mag het architectenbureau de panden zelfs kopen.
Het plan is nu, maart 2021, vrijwel klaar en er zijn al wat schetsen te zien geweest op de site van het Dagblad van het Noorden. Hier een voorbeeld.

Schets renovatieplan 2021 (bron: architectenbureau Adema – Dagblad vh Noorden)

 

Rol gemeente 2 – containers voor gevels
Voorafgaand aan het opstellen van het renovatieplan heeft het architectenbureau de panden van binnen opgeruimd en niet geconstateerd, dat er iets met de gevels aan de hand is. Nu, begin maart, heeft een bouwkundige vastgesteld dat de gevels van nrs 5/5a voorover zouden hellen. Daarop heeft de gemeente 6 grote containers voor de panden gezet.
Maar wie heeft die bouwkundige ingehuurd en waarom?
Is de gemeente bang voor een rechtszaak met Havos en stuurt zij alsnog aan op sloop?

Rol gemeente 3 – lijst met karakteristieke panden
Die lijst met karakteristieke panden is van december 2018. [Document staat hier] Waarom wist het college van B & W niet dat die panden daar op staan? De verantwoordelijke afdeling is Ruimtelijke Ordening (slopen en bouwen). Communiceert die niet met haar baas, wethouder Erich Wünker of heeft die z’n eigen agenda?

Rol gemeente 4 – ruzie met verkoper Havos
Inmiddels ruziet de voormalige verkoper, Havos, al jarenlang met de gemeente over de bouw van de bergingen. Die ruzie is zodanig hoog opgelopen, dat het Havos verboden is nog direct te mailen of bellen met de bij het project betrokken ambtenaren.

Havos heeft de gemeente voor de rechter gedaagd om een uitspraak af te dwingen over het slopen van 5/5a en de bouw van de bergingen op een deel van de dan vrijgekomen grond. Betekent dat de rechter een uitspraak zou moeten doen over wel of niet slopen. In het koopcontract met de gemeente staat echter niet met zoveel woorden omschreven dat de panden gesloopt moeten worden. Er wordt gesproken over “herontwikkeling”. Daar kun je alle kanten mee op. Als er niets gesloopt wordt, is het optierecht ook niet van toepassing.

Maar helaas voor de gemeente en de Oldambtster belastingbetalers staat in de koopakte ook nog bepaling 8 [rood omkaderd, pagina 5 – document klik hier].

8. Boeteclausule
Indien de optiegever het registergoed in strijd met het aan de optienemer verleende optierecht overdraagt, verbeurt zij een boete groot tien duizend euro (€ 10.000,00), onverminderd het recht van de optienemer op de vergoeding van de schade die hij dientengevolge lijdt.

Mogelijk heeft de gemeente deze bepaling pas onlangs ontdekt. Dat zou het zwalkende beleid van slopen – restaureren – slopen kunnen verklaren.  De zogenaamd voorover hellende gevels en plaatsing van containers lijken bedoeld om het pad voor sloop te effenen.

Hoe verder?
Het renovatieplan van architectenbureau Adema lijkt een geweldige mogelijkheid om de panden (gevels) van Blijhamsterstraat 5/a te behouden. Dat is winst voor vrijwel iedereen.

Blijft het probleem van de 12 bergingen. Is het wat om die op het terrein van de voormalige videotheek in de Torenstraat te plaatsen? Nu is daar een zogenaamde stadstuin. Uiteindelijk is dat niks anders dan een lelijk gat in de bebouwing. Wanneer de bergingen ook nog eens achter een mooie hoge heg worden geplaatst, ziet het er een stuk beter uit dan nu.

Nog fraaier is op die plek een pand met appartementen en op de begane grond of in de kelder bergingen. Uiteindelijk is het een win-win situatie voor iedereen, maar het meest voor de inwoners van Winschoten.

 

 

Wethouder Engelkens, Agro Dun Pekela en windmolens

/1 Reactie/in /door

In een eerder artikel [link] schreef ik daar waar zwakke politici regeren, sterke ambtenaren de macht grijpen. Een goed voorbeeld is de afdeling “Ruimtelijke Ordening” (bouwen en slopen). In de artikelen “Oldambt geeft vastgoed weg” en “Cultuurhuis “De Klinker” – bouw en exploitatie” kwam het functioneren van deze club al eens aan de orde.
In 26 jaar heeft die afdeling 9 wethouders versleten.

  • 1994 – 1996   Altjo Bruins (PvdA)
  • 1996 – 2000   Emme Groot (PvdA)
  • 2000 – 2006   Janine Roelfsema (PvdA)
  • 2006 – 2008   Harry Jansema (VVD)
  • 2008 – 2010   Hans Klopstra (PvdA)
  • 2010 – 2012   Bé Zwiers (PvdA)
  • 2012 – 2013   Hans Polman (PvdA)
  • 2014 – 2020   Laura Broekhuizen (PvdA)
  • 2020 – heden Gert Engelkens (PvdA)

Voor de politieke aansturing is dat een slechte zaak, alhoewel ze bijna steeds van dezelfde partij zijn. Betekent dat de ambtenaren een sterke positie hebben. Hun invloed reikt zo ver, dat zelfs de in Oude Pekela gevestigde firma Agro Dun er mee te maken heeft.

Het bedrijf houdt zich bezig met de teelt en verwerking van hennepvezels. Zij heeft op dit gebied een aantal mooie, innovatieve producten ontwikkeld, waaronder vezelisolatie voor hennephuizen [link]. Voor uitbreiding van die productie wil Agro Dun 1,5 miljoen investeren. Prima zaak voor de lokale werkgelegenheid dus. De gemeente Pekela snapt dat en is enthousiast, maar Oldambt doet moeilijk.

Het probleem zit ‘m in de gemeentegrens tussen Oldambt en Pekela. Het merkwaardige is dat die dwars door het terrein van de firma Dun loopt [plaatje hier]. De nieuw te bouwen hallen komen op het gebied van Oldambt te liggen. Die heeft jaren geleden in het bestemmingsplan de functie gewijzigd van “woon” naar “agrarisch”. Agro Dun werd daar niet van op de hoogte gebracht.

Het bedrijf loopt echter tegen ambtelijke onwil aan om het probleem op te lossen. Meerdere gesprekken met Oldambtster ambtenaren leverden in eerste instantie niets op. Dat was nog in de periode dat Laura Broekhuizen (PvdA) de verantwoordelijke wethouder was. Sinds 22 juni is partijgenoot Gert Engelkens haar opvolger.
Dat de gesprekken tussen ambtenaren en Dun niet lekker liepen, ziet Engelkens anders. Hij zegt dat Oldambt nooit een barrière heeft opgeworpen. “Onze insteek is altijd positief geweest. Dat er sprake zou zijn van een stroef verloop heeft hij zelf niet zo ervaren. ” [bron DvhN 21-09-2020]

Hier gaat Engelkens echter de mist in. Hij was niet bij de gesprekken aanwezig. Die zijn gevoerd door ambtenaren van de afdeling “Ruimtelijke Ordening”.
Dat ambtenaren een door hun zelf opgesteld bestemmingsplan belangrijker vinden dan werkgelegenheid, is een kwalijke zaak. De verantwoordelijke chef had direct naar de wethouder moeten stappen en vragen om dit zo snel mogelijk op te lossen. Helemaal omdat er sprake is van een gemeentegrens overschrijdende activiteit.
I.p.v. zijn ambtenaren de oren te wassen, gaat Engelkens hen juist verdedigen.

Inmiddels is er een gesprek geweest tussen Pekela (waarnemend burgemeester Jaap Kuin en wethouder Hennie Hemmes) en Oldambt (Gert Engelkens). Kuin verwacht dat het bestemmingsplan binnen een jaar wordt aangepast. Dat klinkt mooi, maar toch lijkt het alsof Oldambt de boel nog steeds zit te traineren. Het is namelijk altijd mogelijk om in een bestemmingsplan een uitzondering te maken m.b.v. de “artikel 19 procedure”. Dan kan het probleem in een paar maanden worden opgelost. Gemeente Oldambt doet dat echter niet. Engelkens gaat hier voor de 2e keer de mist in.

Een voorwaarde die Oldambt stelt, is dat Agro Dun moet aangeven waarom uitbreiding noodzakelijk is. Ook moet het bedrijf aangeven welke activiteiten het daar wil onderbrengen en wat de toekomstplannen zijn.
Dat is helemaal bizar. De gemeente Oldambt is nog niet eens in staat een begroting voor een jaar op te stellen en zich daar aan te houden, maar een ondernemer die zelf geld investeert moet aan ambtenaren verantwoording afleggen over zijn uitbreidingsplannen. Alsof het verlenen van een vergunning een gunst is.
Ambtenaren een particulier bedrijfsplan laten beoordelen is volstrekt bespottelijk. Engelkens faalt hier voor de 3e keer.

 

Windmolens
De gemeente Oldambt heeft in het verleden meermaals duidelijk aangegeven tegen grote windmolens te zijn. Toch heeft de Partij voor het Noorden (PvhN) op uitnodiging van energieproducent Vattenfall (voorheen Nuon) een paar uur met dit bedrijf gesproken over een locatie ten oosten van Blauwestad en Beerta (Ulsda).
Waarom je dan in gesprek gaat, is mij onduidelijk. Misschien omdat de verantwoordelijke wethouder voor energiezaken Bard Boon (ex-GroenLinks) lid is van die partij en Vattenfall zo een stok tussen de deur denkt te krijgen.
Bij Boon stroomt nog heel veel GroenLinks-bloed door de aderen en die partij is groot voorstander van windmolens. Vattenfall kent zijn pappenheimers.

Vervolgens heeft de PvhN tijdens een raadsvergadering gevraagd of wethouder Engelkens op de hoogte is van de plannen van Vattenfall. Een windmolen is een bouwwerk en valt onder zijn afdeling.
Blijkbaar was het een moeilijke vraag, want hij zou die vraag schriftelijk gaan beantwoorden. Daar gaat het echter weer mis.
Met verwijzing naar het gemeentelijk standpunt had Engelkens hier met de vuist op tafel moeten slaan en zeggen dat die Vattenfall-kl**tzakken hier niks te zoeken hebben. Maar bang om ook maar iets verkeerds te zeggen, gaat Engelkens eerst overleggen met het college van B & W en z’n ambtenaren.

Precies datgene waar ik bij zijn benoeming al bang voor was, lijkt uit te komen. Over 1,5 jaar zijn er nieuwe gemeenteraadsverkiezingen. In die tussentijd kan Engelkens zich amper inwerken, laat staan een stempel drukken op de afdeling. Betekent dat hij sterk afhankelijk is van zijn ambtenaren. Iets wat zijn vele voorgangers (partijgenoten) ook al waren.
Als persoon is Gert Engelkens een aardige vent. Voor het wethouderschap heeft hij in mijn ogen echter te weinig ballen. Zijn voorganger Laura Broekhuizen had die wel, maar trekt gezien haar kwaliteiten, steeds een te grote broek aan. Vermoedelijk heeft Engelkens niet in de gaten, dat het PvdA-politbureau hem op die plek gezet heeft om op de winkel te passen tot de volgende verkiezingen.

Dan nog een advies aan Agro Dun. Oldambt is een ondernemersvijandige gemeente [Vb. 1 – sloop C1000,  Vb.2 – Bosma Bedden en Kamps Haarden, Vb.3 – Maas verbouw zusterflat (met ambtenaren “Ruimtelijke Ordening” in de hoofdrol]. Misschien is het mogelijk om op het stuk grond aan de Pekela-kant te bouwen. Desnoods door er een stuk bij te kopen. M.b.v. van de gemeente Pekela verwacht ik dat de nieuwbouw er binnen een jaar staat.

Naschrift
Op 2 oktober 2024 is de gemeenteraad akkoord gegaan met de uitbreiding van Dun Agro. Document staat [hier].

Over Bopinie: dat is een kort, op persoonlijke titel geschreven opiniestuk.