Sloop bibliotheek Modastraat

Sommige artikelen op deze website zijn geschreven uit boosheid. Meestal vanwege domme uitspraken/beslissingen van mensen zoals politici.
Onlangs was het weer raak. Ik verslikte me bijna in mijn ontbijt toen ik de krantenkop las over de mogelijke sloop van de oude bibliotheek (Johan Modastraat 5) naast het gemeentehuis. [DvhN – 25-07-2017]

Historie bibliotheek Modastraat
De bieb werd in 1977 gebouwd en mag zondermeer een markant gebouw worden genoemd. Dat geldt voor zowel binnen- als buitenkant. Je kunt er heerlijk ronddwalen en je verstoppen in de vele hoekjes die het pand telt. In de biebperiode was het een perfecte plek voor wie zich even met een boek of tijdschrift wilde terugtrekken. Wel zou het van binnen opgeknapt moeten worden. Het heeft van binnen veel schoon metselwerk wat inmiddels nogal gedateerd oogt. Ga bijvoorbeeld sommige muren verven en andere stucken.
Natuurlijk valt over smaak te twisten, maar Winschoten kent de laatste 50 jaar maar weinig architectonisch opvallende gebouwen. En als ze er zijn, worden ze afgebroken zoals de Klinker en de Muziekschool. Los van de kapitaalsvernietiging, is het historisch besef van mensen die zulke beslissingen nemen, dat van een pinda. Helaas liepen en lopen er veel van dergelijke mensen rond in Winschoten. Voor wie wil zien hoe mooi Winschoten er vroeger uitzag, is het genieten van de facebookpagina over de Visserdijk. Gaat inmiddels ook over andere delen van Winschoten. Een uitstekend initiatief van Addy “piano” Adams.

Bibliotheek in Cultuurhuis
De huidige bibliotheek is sinds 2015 ondergebracht in cultuurhuis de Klinker. Waarom is mij niet duidelijk. Het is te danken aan een initiatief van de PvdA. Het heeft geen enkel raakvlak met wat zich in de rest van het gebouw afspeelt. Het naastgelegen, voormalige kantongerechtsgebouw (nu gezondheidspost) was in mijn ogen een perfecte plek voor de bieb geweest. Alles gelijkvloers, dus ook goed bereikbaar voor mensen die slecht ter been zijn en moeders met kinderwagens. Nu moet je voor de jeugdafdeling naar de 1^e verdieping. De volwassenen afdeling bevindt zich aan beneden aan de rotondekant. Dat was een mooie plek voor een horecazaak geweest.

Bijdrage bouwkosten Cultuurhuis
Toen de plannen voor de bouw van het Cultuurhuis werden opgesteld, was lange tijd onzeker of de bieb ook mee zou verhuizen. Het gebouw was eigenlijk te groot als bibliotheek. Daarom werden al jarenlang  diverse ruimtes aan anderen verhuurd, zoals het Cultuurhistorisch Centrum Oldambt (CHC). In de eerste plannen van het Cultuurhuis werd er nog van uitgegaan, dat de verkoop van het bibliotheekgebouw zo’n 2,5 miljoen euro zou bijdragen aan de bouwkosten. Uiteindelijk is daar niets van terechtgekomen, omdat er geen koper voor te vinden was.
Na de verhuizing van de bieb in 2015 naar het Cultuurhuis is het CHC achtergebleven, terwijl de rest van het gebouw in beheer is bij anti-kraakbedrijf Carex. Die verhuurt ruimtes aan verschillende organisaties, waaronder moskee Alsahaba en jongerenwerk Jimmy’s.
Een andere gebruiker van het pand is stichting Oud Winschoten, die zich inzet voor behoud van het Winschoter erfgoed. Blijkbaar valt de bibliotheek daar niet onder.  Ipv zich in te zetten voor behoud van het gebouw zeurt men bij de gemeente nu al om een nieuw onderkomen. Het op schoot zitten bij de gemeente (pardon, samenwerken met de gemeente), is blijkbaar belangrijker dan zich inzetten voor het behoud van iets relatiefs oud. Over een paar jaar op een bijeenkomst murmelen bij oude foto’s over hoe mooi het vroeger was, is dan het enige wat nog rest.

Kosten huisvesting en ambtenaren
In 2010 zijn de gemeenten Winschoten, Scheemda en Reiderland in het kader van een herindeling samengevoegd. De gemeenteraad vond het destijds belangrijk dat alle ambtenaren in 1 gebouw zouden werken. Nu werken zij in verschillenden gebouwen verspreid over de gemeente. Dat kan soms wat onhandig zijn, maar met moderne communicatiemiddelen zijn veel problemen op te lossen.
Voorlopig wordt vastgehouden aan een groot gemeentekantoor voor alle ambtenaren die dan in de grootste kern zou moeten staan. Dat is dus Winschoten. Maar alle medewerkers van de 3 voormalige gemeenten passen niet in het bestaande gemeentehuis. Zelfs niet nu eindelijk het CBR vertrokken is. (Nooit begrepen wat een dergelijke semi-commerciële organisatie in het gemeentehuis te zoeken had.)

Oldambt telt ca 38.000 inwoners. Bij de gemeente waren in 2016 gemiddeld 320 personen werkzaam.

Het meest voor de hand liggend is daarin flink snoeien. Dat bespaart een hoop m2 en geld. Economisch gezien heeft het gros van de ambtenaren geen toegevoegde waarde. Sterker nog, ze kosten vooral geld en traineren met hun regels burgers en bedrijven.
Helaas gaat zoiets niet gebeuren, dus moeten er andere oplossingen worden bedacht.

Winschoten – Garst 1 – dependance gemeentehuis

Scheemda – Brugstraat 2 – dependance gemeentehuis

Een aantal ambtenaren werkt nu in het voormalige gemeenthuis van Scheemda. In Winschoten werkt een deel op de Garst. Wat is er op tegen om ze daar te laten zitten? Eén van de klachten van burgers bij een herindeling is dat alles geconcentreerd wordt in de grootste plaats. Hoe klein misschien ook, maar de aanwezigheid van een groep mensen werkzaam in een buitenplaats zorgt toch voor een stukje bedrijvigheid. Ook voorkomt het dat een gebouw leegstaat en misschien verpaupert. Nu wordt het gebouw onderhouden en dat is uiteindelijk goed voor het aanzicht van de omgeving. Daarnaast moeten de mensen voorzien worden van een natje en droogje, ze maken in de pauze een wandeling en doen bij de lokale supermarkt inkopen, want men is toch al in de buurt. Kortom, hoe bescheiden misschien ook, het geeft wat reuring en je laat als politiek zien, dat een kleine kern ook meetelt.

Kosten huisvesting+salarissen ambtelijk apparaat
Wij zijn wij als Oldambtster belastingbetalers nu kwijt aan salarissen, bureaus, koffieautomaten en een dak waaronder alles kan staan en iedereen zijn werk doet?

Loopbrug tussen gemeentehuis en Hema
Wanneer het gemeentehuis te klein is, ligt het voor de hand, om te onderzoeken of het mogelijk is om in de naastgelegen bibliotheek het gemeentelijk personeel onder te brengen. Dat schijnt echter niet zo eenvoudig te zijn. Mensen met een raket naar de maan sturen is geen enkel probleem, maar volgens “deskundigen” is het vanwege hoogteverschillen niet mogelijk om beide gebouwen met bijvoorbeeld een loopbrug of tunnel te verbinden. (Is mij althans ooit door een gemeenteambtenaar vertelt.)

Inmiddels zijn weer nieuwe argumenten bedacht waarom het ongeschikt zou zijn als ambtenarenkantoor. Het gebouw is te oud, de indeling is onhandig en de exploitatiekosten zijn te hoog. Ook zouden zijn de kosten van onderhoud te hoog zijn.

Het zijn allemaal kulargumenten. Onlangs zijn de kamers van de burgemeester en de wethouders in het oude deel van het stadhuis (Langestraatkant, bouwjaar 1896) voor meer dan een ton opgeknapt. Daar heeft niemand over gemekkerd en dat is ook terecht. Het is onderdeel van de Winschoter historie. De bibliotheek is weliswaar amper 40 jaar oud, maar hoort daar zeker ook bij.

Te pas en te onpas worden adviesbureaus ingeschakeld, maar blijkbaar is dat hier niet nodig. Dat geeft wel te denken.

Maar hoe stoppen we nu alle ambtenaren in het gemeentehuis? Gelukkig hebben de plannenmakers van de gemeente een aantal geniale oplossingen bedacht.
De voorkeursvariant (nr 4, verderop meer info) van met name wethouder Broekhuizen, is slopen van de bibliotheek. Dat ziet er als volgt uit.
We breken de op nog geen 10m afstand van het gemeentehuis staande bibliotheek af (eigendom gemeente) en brengen de ambtenaren onder op de bovenverdieping van de Hema die zeker 100m verderop staat. Vervolgens verbinden we beide gebouwen met een loopbrug, een soort mini blauwe loper, en klaar is kees. Weliswaar moeten er nogal wat bouwkundige aanpassing aan het Hema-gebouw worden uitgevoerd, zoals ramen, maar dat komt vast wel goed. De Hema-eigenaar is al vele jaren van plan om het zwaar gedateerde gebouw te moderniseren en misschien is dit het moment om dat plan eens door te zetten.

Het opmerkelijke is, dat de gemeente sinds 2016 eigenaar is van de Kijkshop. Die zit in hetzelfde gebouw als de Hema. Aangezien de Hema graag alles gelijkvloers wil hebben, kan dat prima door de Kijkshopruimte er bij te trekken. Het plan is dan om de 1^e verdieping te ruilen tegen de Kijkshop.

Groningen – loopbrug tussen oude en nieuwe stadhuis (foto RCE)

Een mooi voorbeeld hoe het vooral niet moet, was te vinden in de stad Groningen. Daar waren het oude en nieuwe Stadhuis op de Grote Markt d.m.v. een loopbrug met elkaar verbonden.

Toekomstplannen Hema-terrein
Het mogelijk slopen van de bibliotheek staat niet op zich, maar vormt onderdeel van een groter plan.
Het parkeerterrein achter en naast de Hema, de voormalige supermarkt De Boer en de Kijkshop zijn sinds 2016 in handen van de gemeente. Zij heeft het gekocht van projectontwikkelaar Mestemaker. Die heeft in het verleden voor het gebied talloze plannen ontwikkeld, maar daar is om diverse redenen nooit iets van terechtgekomen. Nu heeft de gemeente in principe de handen vrij om het terrein naar eigen inzicht te ontwikkelen.

In het verleden (2007, gemeente Oldambt bestond nog niet) zijn daar ook al wat schetsen van gemaakt. Afgaande op de woorden van wethouder Broekhuizen, lijkt zij deels terug te vallen op die ideeën. Die wil ik u zeker niet onthouden, omdat het een aardig inkijkje geeft in de gedachtewereld van de plannenmakers.
Destijds had men zelfs nog het plan om een straatje met extra winkels aan de achterkant van de Hema aan te leggen. Dankzij dat straatje en eventueel pleintje zou het gemeentehuis wat meer zichtbaar worden volgens de plannenmakers. Is maar de vraag hoe zinvol dat is. Dat gedeelte van het gemeentehuis is gewoon een kantoorgebouw. Is niet mooi of lelijk, maar puur functioneel. Je gaat er niet voor de lol naar toe, alleen voor een zakelijke reden als paspoort ophalen. Het zou ook prima op een bedrijventerrein kunnen staan.

Het meest bizarre idee wil ik toch even laten zien. Hierbij was sprake van een 12-verdiepingen tellende woontoren op de plek van de Hema. Iemand die zoiets bedenkt, heeft werkelijk geen enkel gevoel voor stedelijke bebouwing en toont een beschamend gebrek aan respect voor de historie van het Winschoter stadscentrum. Er was zelfs een bureau bij betrokken wat zich stedebouwkundig noemt (HKB Groningen).

Voorbeeld uit 2007 van invulling Hema-terrein

Nog een voorbeeld uit 2007 van invulling Hema-lokatie zelf

Plannen anno 2017

Wat de nieuwe plannen betreft, hebben wethouder mevrouw Broekhuizen en co 4 varianten bedacht.

1 – Alleen slopen supermarkt. Verder blijft alles zo als het is. Ook de bibliotheek blijft.

2 – Slopen supermarkt en bibliotheek.

3 – Als 2 + bouw nieuw winkel naast Hema en deels bouw kantoorruimte op huidige parkeerterrein achter winkels. Zie schets Dommeringplaats model A2.

Dommeringplaats model A2

4 – Idem als 3, maar minder kantoorruimte op huidige parkeerterrein. Wel wordt bovenverdieping Hema ingericht als kantoorruimte. Zie hieronder voor schets Dommeringplaats model A.

Dommeringplaats model A

De voorkeur van het college van B & W gaat uit naar variant 4. De gemeente noemt de schetsen trouwens Dommeringplaats. Dat is een mooie verwijzing naar Hotel Dommering die daar ooit gestaan heeft. Op die schetsen zijn de bibliotheek en voormalige supermarkt De Boer al gesloopt.
Aan de rechterkant (rood omkaderd) komen woningen te staan. Voor die woningen loopt een nieuwe weg langs, die de Modastraat met Schönfeldplein verbindt.
Achter de Hema wordt een dubbele rij bomen geplant. De eerder genoemde loopbrug die gemeentehuis en Hema verbindt loopt achter de bestaande winkels (Readshop, Jeansshop) langs.
Een ernstige misser in de plannen is het verdwijnen van parkeerplaatsen.

Verdwijnen parkeerplaatsen achter de Hema
Wanneer het terrein achter en naast de Hema grotendeels zou worden bebouwd, komen belangrijke parkeerplaatsen te vervallen. Voor snel een boodschapje doen, is dat terrein zeer belangrijk. Doordeweeks staat het aardig vol en op de zaterdag zelfs helemaal. Wanneer je als gemeente probeert een compact winkelcentrum te creëren, zul je ook moeten zorgen voor parkeerplaatsen in de nabijheid.

Hoe een aantrekkelijk en goed functionerend winkelgebied er uit moet zien, weten ze heel goed bij adviesbureau Broekhuis Rijs. De gemeente huurt dit gerenommeerde adviesbureau regelmatig in. In 2012 heeft het bedrijf een rapport [link hier] over het Winschoter winkelbestand opgesteld. Dat zeer leesbare en nog steeds grotendeels actuele rapport zegt over het Hema-terrein en omgeving (pag. 35) het volgende:

“Op de kop van het gebied is op het terrein naast de Hema onlangs (rapport is van 2012, GvdL) meer parkeergelegenheid gekomen; een sterk bronpunt (aanleverpunt bezoekers) aan deze zijde van het centrum is belangrijk voor het functioneren van het centrumgebied.”

En op pag 38:
“Naast een duidelijk kernwinkelgebied met trekkers op de juiste locaties zijn de bronpunten van wezenlijk belang voor het functioneren van het centrum. In de situatie van het gewenste compacte kernwinkelgebied is dat niet anders. Direct rondom het centrum dienen grotere parkeermogelijkheden aanwezig te zijn en in de rand daaromheen kan gratis worden geparkeerd.”

Het plan om parkeerruimte op te offeren voor woningbouw en kantoorruimte voor ambtenaren, is dus volledig fout.

Suggesties

Tot slot nog wat suggesties.

Suggestie 1 – Nieuwbouw naast de Hema

In het krantenartikel waarin over de mogelijke sloop van de bibliotheek werd geschreven, kwam ook de invulling van de ruimte (nu parkeerterrein) naast de Hema aan de orde. Ooit stond daar het gebouw van de NMB. Nu mompelde de wethouder iets over een gemeentewinkel. Daar zit toch niemand op te wachten. Verkoop dat stuk grond en zet er een horecazaak op, bijvoorbeeld een grand-cafe of brasserie. Het is een perfecte locatie en zeer geschikt voor een terras. Vrijwel de hele dag zon. De plek om te kijken en gezien te worden. Met het verdwijnen van Hotel de Nederlanden zit er op die centrumplek niks meer op horecagebied. (Een automatiek is toch een heel ander iets.)

Suggestie 2 – serre Hema

Als de Hema toch verbouwd wordt, bouw dan aan de zijkant (Schönfeldpleinkant) een serre die dienst doet als koffiebar. De doorgang tussen Hema en DA-drogist is nu sfeerloos breed. Daar kunnen best wat meters af. Maar zorg dan wel voor een echt mooi serre, zoals hieronder. Mevrouw BOB en ik hebben daar ooit koffie gedronken. (Daarna was ons geld op.)

Zeist – serre hotel Figi

Suggestie 3 – Alternatief ambtenarenkantoor

Als de ambtenaren toch in het Winschoter centrum moeten blijven, is het misschien een idee om het parkeerterrein achter het gemeentehuis te bebouwen. Het parkeerterrein blijft, maar de huisvesting begint op de 1^e verdieping. Het is een relatief goedkope bouwmethode, omdat je alleen een partij heipalen hoeft te slaan. Er komt geen kelder onder, want dat is duur. De nieuwbouw is eenvoudig met het bestaande gebouw te verbinden. Ook kan op die plek een stijlvollere entree naar het gemeentehuis worden gerealiseerd.
Ook het ’t Rond zou zeer geschikt zijn als gemeentehuis. Als winkelcentrum is het de zoveelste historische vergissing op die plek. Haal je ook gelijk een heleboel m2 winkelruimte uit de markt.

Parkeerterrein achter gemeentehuis

Suggestie 4 – Toekomst bibliotheekgebouw

Ook al zou de bieb ongeschikt zijn als werkplek voor ambtenaren en is het moeilijk er een koper voor te vinden (is alles trouwens een kwestie van vraagprijs), dan is dat nog steeds geen reden om ‘m af te breken. Bij het minste of geringste wordt een adviesbureau ingehuurd, maar dat is bij mijn weten hier niet gebeurt.

Ja, wordt gezegd: “het gebouw is niet zo energiezuinig en het tocht er.” Het gebouw heeft als energielabel C. Dat is helemaal niet zo gek. Dat het er kan tochten is niet onlogisch. Het is van binnen een open gebouw. Als er ergens een buitendeur of raam wordt opengezet, ontstaat al gauw een luchtstroom door het hele gebouw. Denk maar eens aan een lange gang in een gebouw. De brandweer wil niet voor niks dat er brandvertragende deuren in zo’n gang worden geplaatst.

Wat een mogelijke toepassing zou kunnen zijn, is het gebouw verhuren als bedrijfsverzamelgebouw voor startende ondernemers. Dat verhuren moet dan gebeuren door een persoon die het hele gebouw zelf weer van de gemeente huurt. Alsjeblieft geen bemoeienis van de politiek of ambtenaren. En dan wel graag serieuze, commerciële bedrijven i.p.v. mensen die zichzelf als artistiek of kunstenaar zien en een ander de rekening laten betalen zoals in de voormalige LTS is gebeurd.

Het gebouw kun je opsplitsen in verschillenden verhuurbare segmenten. Deze delen kun je m.b.v. glazen wanden en deuren isoleren, zodat de tochtstromen ook grotendeels verdwijnen. Dankzij het glas houd je toch de openheid van het gebouw in tact. De gedachte is enigszins het Big Building idee zoals dat in de stad Groningen is gedaan met het voormalige Postsorteercentrum achter het hoofdstation. [link hier]

Mocht het gebouw veel ict-achtige bedrijven aantrekken, is de Big Beep een mooie naam. [uitleg: beep = Engelstalig voor korte piep, zoals bijvoorbeeld een computer/smartphone die maakt. Ook is beep de fonetische klank van bieb (bibliotheek)]. Het sluit ook aan op het idee van de gemeente om een internationaal onderwijsproject op te starten voor studenten (EDRiT). Die projectorganisatie zou prima in de Big Beep passen.
Qua organisatie is het niet de bedoeling dat de gemeente zich er mee bemoeit. Zij verhuurt alleen het gebouw aan een organisatie die haar eigen gang gaat

Slot
Zoals dit artikel laat zien, is het slopen van de bibliotheek en bebouwen van het parkeerterrein achter de Hema een slecht plan. Het is een vervolg op het zogenaamde actieprogramma Versterking Binnenstad. In het kader van dat plan is de afgelopen jaren maar liefst 26 miljoen euro in de binnenstad geïnvesteerd. Wanneer je kijkt hoe dat geld besteed is (slopen verkeerde gebouwen, zoals de C1000, waardoor winkels in dat gebied in de gevarenzone komen en mogelijk moeten sluiten, Oldambtplein gevaarlijkste rotonde van Winschoten), kun je rustig spreken van 1 van de grootste financiële debacles van de afgelopen jaren. Ik kom daar in een uitgebreid artikel nog op terug. Hier nog 1 voorbeeld waarom die 26 miljoen grotendeels verkeerd besteed is.

Voormalige videotheek Torenstraat – foto Google streetview

Het zogenaamd uit de markt halen van vierkante meters winkelruimte blijkt in de praktijk te ontaarden in verspilling van belastinggeld.
Een prachtig voorbeeld is de voormalige videotheek in de Torenstraat. Het pand is door de gemeente voor 180.000 euro aangekocht en gesloopt. Nu ligt er een braakliggend stuk grond en is het lelijke pand wat er achter stond volledig in het zicht. De eenheid in bebouwing is verbroken. Het aanzicht van de straat is weg met zo’n rare open plek tussen de huizen. (Schuin aan de overkant is net zo’n “gat” (toekomstige stadstuin). De enige die hier beter van is geworden, is de pandeigenaar. In de goede jaren heeft deze hier een prima boterham verdient, maar als het slecht gaat, mag de belastingbetaler er voor opdraaien. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. Kom dan met een herbouwplan voor bijvoorbeeld appartementen. Of had het bestaande pand omgebouwd. Is op andere plekken in de Torenstraat wel gebeurd.

Wordt vervolgd.