Berichten

Gemeentehuis – nieuwbouwplan 2024

Tijdlijn

DatumGebeurtenis
2017 - 18 dec. raad akkoord met 1e plan (extra gebouw naast huidige gemeentehuis, geen sloop)
2018 - sept.rapport SMV - slopen gemeentehuis i.p.v. renoveren (conclusie gemeente)
2019 - 30 jan.burgemeester Sikkema geïnstalleerd
2019 - 6 juni rapport Syplon over energiebesparing en energielabels gemeentelijke kantoren
2019 - 8 juliraad akkoord met 2e plan (slopen/nieuwbouw)
2023 - sept. rapport rekenkamercommissie over nieuwbouwplan
2024 - 31 jan.beslissende raadsvergadering 3e plan (slopen/nieuwbouw)


Inleiding
Sinds de herindeling in 2010 wil de gemeente graag alle ambtenaren in één gebouw (gemeentehuis) onderbrengen. Nu werken zij nog in 3 verschillende gebouwen verspreid over de gemeente.

In 2017 ging de gemeenteraad akkoord met het 1e plan, maar het kon blijkbaar nog beter, want in 2019 volgde het 2e plan.

Maar de inzichten veranderden opnieuw waardoor de raad op 31 januari over een 3e plan mag beslissen.


A – Samenvatting nieuwbouwplannen van 2017 en 2019
Op deze website is uitgebreid aandacht besteed aan met name het plan uit 2019. Dat is inmiddels vier jaar geleden. Voor een goed begrip van de plannen volgt hier een samenvatting van 2017 en 2019.

A1 – 2017 – 1e plan
In december 2017 ging de gemeenteraad akkoord met het 1e plan.

Het belangrijkste onderdeel was de uitbreiding van het gemeentehuis d.m.v. een nieuwe vleugel naast de Hema. Er werd niets gesloopt. Ook zou de 1e verdieping van de Hema bij het gemeentehuis worden getrokken in de vorm van kantoorruimte. In ruil (verkoop) daarvoor mocht de Hema de voormalige Kijkshop gebruiken (sinds 2017 eigendom gemeente) waardoor alle winkelactiviteiten op de begane grond kunnen worden geconcentreerd. De nieuwe vleugel zou via een luchtbrug verbonden worden met het bestaande gemeentehuis. Geschatte kosten destijds ca 7 miljoen.


A2 – 2019 – 2e plan
Dat plan was veel radicaler. Belangrijkste verschil met plan 1 was dat het huidige gemeentehuis (de jaren 80 en 90 nieuwbouw) wordt afgebroken. Het historische deel aan de Langestraat blijft staan. Ook komen op de 1e verdieping van de Hema geen kantoorruimtes meer, maar wordt daar de nieuwe raadszaal gerealiseerd.

De achterliggende gedachte was, dat als alle ambtenaren in één nieuw, energiezuinig gebouw komen te werken en de overbodige gebouwen worden verkocht, er zoveel geld wordt bespaard, dat daarvoor bijna een nieuwe gemeentehuis kan worden gebouwd. Bijna dus en volgens het prijspijl van 2019. Er zou jaarlijks nog wel een extra bedrag nodig zijn van 120.000 euro.

De kosten werden geschat op ca 25 miljoen.


A3 – 2024 – 3e plan (nieuwste)
Maar de inzichten veranderden opnieuw waardoor de raad op 31 januari over een 3e plan mag beslissen.
Boven de Hema komt niet de nieuwe raadszaal, maar kantoorruimtes voor ambtenaren. Dat is dus terug naar de opzet van het 1e plan uit 2017.

Door aanpassingen in het ontwerp en gestegen bouwkosten is het ontwerp ca 6,3 miljoen duurder dan plan 2 wat de totale bouwkosten op ruim 31 miljoen brengt. De Hema betaalt haar nieuwe gevel overigens zelf en die kosten zijn niet bij de 31 miljoen inbegrepen.

Een andere wijziging betreft het energieverbruik. Het plan uit 2019 voorzag nog in een energieneutraal gebouw, maar dat is nu “bijna energieneutraal” geworden [bron: “Raadsvoorstel”].

Toelichting BOB:
Energieneutraal betekent dat het gebouw net zoveel energie opwekt, met bijvoorbeeld zonnepanelen, als dat het gebruikt. Zelf alle energie opwekken, heeft niks met energiezuinigheid te maken. Het geeft alleen aan waar je de energie vandaan haalt. Die kun je zelf opwekken (kost ook geld) of inkopen.


B – Het ontwerp
Het ontwerp van het nieuwe gemeentehuis is in handen van twee bedrijven.
Architectenbureau DP6 uit Delft zorgt voor de buitenkant (de stenen) en het Amsterdamse Zenber mag de binnenkant bedenken (interieur).

Of het wel of niet een mooi ontwerp is, blijft een persoonlijke zaak. Wat wel belangrijk is of het past in de omgeving. Die bestaat voornamelijk uit oude panden die gebouwd zijn in de bloeiperiode van de stad Winschoten.
De impressies van de nieuwbouw laten iets zien wat daar, voorzichtig uitgedrukt, niet bij past. Het gaat al mis met de grootte van het gebouw. Door de Hema te combineren met het gemeentehuis ontstaat een dominante kolos die alle aandacht naar zich toe trekt.

Het gebouw zelf oogt niet alleen groot, maar de enorme raampartijen versterken dat effect nog eens waardoor het nog groter lijkt. De bouwstijl is zeer modern en zou op een andere plek goed tot z’n recht komen, maar hier vloekt het met de omgeving.

Het is een klassieke architectenfout om niet de omgeving te willen zien en alleen oog te hebben voor het eigen ontwerp. De architect ziet dat echter heel anders.

Citaat 1:

“Het nieuwe gebouw is zorgvuldig ingebed in de historische stadsstructuur en voegt aantrekkelijke, kleinschalige openbare ruimtes toe aan het centrum van Winschoten, met bochten, hoogteverschillen en pleintjes.”

Citaat 2:

“Het Voorlopig Ontwerp laat een herkenbaar maar tijdloos nieuw gemeentehuis zien met een prominente rol voor het historische raadhuis uit 1896.”

[bron: website DP6]

Dat laatste is een merkwaardige opmerking. Het historische gebouw wordt al sinds jaar en dag gebruikt als werkkamer door de burgemeester en wethouders. Ook was het tot 2010 de raadszaal van de Winschoter gemeenteraad. Het historische raadhuis en de nieuwbouw worden met een lelijke (volgens de architect “elegante”) luchtbrug met elkaar verbonden.

In de nieuwe situatie zijn de werkkamers niet meer exclusief voor het college gereserveerd, maar mogen ambtenaren er ook werken. In de praktijk zullen B & W een vast kantoor hebben in de nieuwbouw. Dat werkt een stuk praktischer.

Wanneer oud en nieuw toch met elkaar verbonden moeten worden, is een ondergrondse verbinding een veel nettere oplossing. Zeker, dat is duurder, maar voorkomt zo’n lelijke puist aan de buitenkant.


C – Rekenkamercommissie onderzoek naar nieuwbouw
In de raadsvergadering van 30 juni 2022 hebben de fracties van GB, VCP en PVV een voorstel ingediend om de Oldambtster Rekenkamercommissie vooraf (en tijdens de bouw) rapporten te laten opstellen over het nieuwbouwplan.

Dat voorstel werd gesteund door een brede raadsmeerderheid. Tegen waren het CDA en de VVD.

Op 18 augustus 2023 was het eerste onderzoek klaar. Het is niet door de Rekenkamercommissie zelf gedaan, maar door het externe bureau Unravelling uit Arnhem. [Samenvatting hier]

In het onderzoek komen de bouwkosten geen enkele keer ter sprake. Of de plannen wel of niet zinvol zijn, is ook niet onderzocht. Er is uitsluitend gekeken naar de organisatorische opzet en hoe de plannen tot stand zijn gekomen. Dat is ook belangrijk, maar waar het om draait is toch vooral het realiteitsgehalte van het plan en de bouwkosten. Zonder die informatie is het uiteindelijk een grotendeels nutteloos rapport. [Verslag hier].

Blijft overigens opmerkelijk dat een ruime meerderheid van de gemeenteraad nu wel voor een onderzoek vooraf is. In 2019 tijdens de beslissende raadsvergadering over plan 2 kwam dat ook ter sprake, maar vond een raadsmeerderheid dat niet nodig. Gemeentebelangen, OldambtActief en VCP vonden juist van wel.


D1 – Hema en het nieuwe gemeentehuis 1 – historie

Tijdlijn

DatumGebeurtenis
2017 nov.Gemeente koopt o.a. voormalige Kijkshop
2017 dec.raad akkoord met 1e plan - o.a. ambtenarenkantoren op 1e verdieping Hema
2018 febr.Onderhandelingen Hema en gemeente over 1e verdieping na 1,5 jaar afgebroken
2019 8 juli- raad akkoord met plan 2 - sloop deel gemeentehuis en vervolgens nieuwbouw
- 1e verdieping Hema wordt raadszaal.
2022 april- Onderhandelingen gemeente en Hema wederom vastgelopen
– Geen raadszaal op de 1e verdieping, maar appartementen
2024 jan.gemeente en Hema weer "vrienden" - 3e plan - kantoren op de 1e verdieping

Een bijzondere constructie is de samenwerking van de gemeente met de Hema.
Daarom een klein stukje historie. Het pand van de Hema werd in 1975 gebouwd op de plek waar ooit hotel Dommering stond. De eigenaren van het pand waren het echtpaar mevrouw Hensens en meneer Theiken uit Veendam. Zijn runden al een Hema in Veendam. Bedrijfsleider van de Hema werd de jongste broer van mevrouw Hensens. Dat is de vader van de huidige eigenaar Richard Hensens. Hij (Richard) kocht het pand in 2004 van zijn tante. (Oom was in 1997 al overleden.)

Het achterste deel van het gebouw waar ooit de Kijkshop in zat, maakte geen deel uit van de koop. Dat deel is in 2005 verkocht aan de firma Gremie uit Emmen. Eigenaar was Gerard Mestemaker. Hij was in Winschoten actief in de vastgoedwereld en bouwde o.a. het voormalige ABN-gebouw aan het Schönfeldplein. Op deze site is al vaker over zijn activiteiten geschreven.


D2 – Hema en het nieuwe gemeentehuis 2 – nieuwbouw
Bij de nieuwbouwplannen van het gemeentehuis is de Hema van het begin af aan betrokken. Initiatiefnemer is de gemeente die wil voorkomen dat haar mooie, nieuwe gemeentehuis straks ontsiert wordt door het lelijke Hema gebouw wat er voor staat.
De gemeente omschrijft dat iets diplomatieker. Citaat:

“Voor de gebiedsontwikkeling rondom het bestaande gemeentehuis is niet alleen de realisatie van het gemeentehuis van belang maar zeker ook de aanpak van het pand van de HEMA. Dit pand staat op een zeer prominente beeldbepalende plek in het centrum van Winschoten en is om die reden dan ook meegenomen in de planontwikkeling.”

Bron: [raadsbrief 29-04-2022]

De gemeentelijke plannen sluiten goed aan op die van de Hema. De winkel wil graag alle activiteiten concentreren op de begane grond. Daarvoor zijn wel extra vierkante meters nodig. De voormalige Kijkshop grenst aan de Hema en is dan ook de ideale oplossing. Eigenaar is sinds 2017 de gemeente.

De 1e verdieping van de Hema die dan overbodig wordt, past juist goed in de plannen van de gemeente alhoewel deze nog wel eens veranderen. (kantoren, raadszaal)

In het nieuwste plan waar de raad op 31 januari over beslist, worden het toch weer ambtenarenkantoren.


D3 – Hema en het nieuwe gemeentehuis 3 – samenwerking met gemeente
Die onderhandelingen tussen de gemeente en Hema lopen niet altijd even soepel. In 2018 trok de gemeente na 1,5 jaar de stekker er uit. In 2022 gebeurde dat opnieuw waardoor een einde kwam aan de samenwerking. Het gevolg was dat er zelfs gesproken werd over appartementen op de 1e verdieping. Dat ging niet door, omdat het financieel niet haalbaar zou zijn !!
Nu, januari 2024, is de strijdbijl begraven en lijken beide partijen het eens te zijn over de grote lijnen.

Wat betreft de bouwkosten van de Hema-gevel schiet de gemeente het bedrag voor en stuurt zij de Hema een factuur. Het is te hopen dat daar duidelijke afspraken over worden gemaakt aangezien het een potentiële bron van meningsverschillen kan worden. Denk aan iets met “mijn stenen” en jullie “stenen”. Op het moment dat dit artikel online geplaatst werd, waren die afspraken er nog niet.

Wat betreft de 1e verdieping van de Hema en de Kijkshop (eigendom gemeente) worden beide ruimtes getaxeerd en de waardes onderling verrekend. Het gebouw is ondergebracht in een Vereniging van Eigenaren (Is al zo sinds de bouw in 1975 toen er twee aparte ruimtes ontstonden.) Deze waardeverrekening is net als afspraken over bovenstaande bouwkostenverdeling ook nog niet uitgevoerd.

Het blijft opmerkelijk dat de gemeente zo innig samenwerkt met een particulier bedrijf. Dat ze iets wil doen aan de foeilelijke, gedateerde buitenkant van de Hema is begrijpelijk. Er is sinds de opening in 1974 (precies 50 jaar geleden) niets aan veranderd, behalve twee grote ramen op de 1e verdieping voor het restaurant.
Gezien de af en toe moeizame relatie tussen beide partijen is maar de vraag of de integratie van de winkel in het nieuwe gemeentehuis de juiste weg is

Over een aantal jaren bereikt de eigenaar van de Hema de pensioenleeftijd. Mooie gelegenheid om de winkel nu alvast te verkopen. Ben er zeker van dat bijvoorbeeld vastgoedbedrijf Wima er iets heel fraais van kan maken.
Wima heeft bijvoorbeeld van de tegenover gelegen voormalige Wibra-gevel iets gemaakt wat wel past bij de omgeving.


E – Financiering nieuwbouwplan 2024
Aan het vorige plan uit 2019 hing een kostenplaatje van ruim 25 miljoen.

Dankzij het corona-gedoe was de geldmarkt tijdelijk ingestort waardoor de gemeente tegen zeer gunstige voorwaarden een lening kon afsluiten. Het werden er gelijk twee.
De eerste betreft een lening voor de nieuwbouw en aanpak omgeving van 22,5 miljoen af te lossen in 42 jaar tegen een negatieve rente van 0,015%. De gemeente ontvangt rente i.p.v. deze te betalen.

De tweede lening is bedoeld voor de inrichting van het gebouw. Het gaat hier om een bedrag van 1,5 miljoen, af te lossen in 18 jaar tegen een normale rente van 0,05%.

Extra uitleg over de beide leningen staat hier [jaarrekening 2019 (!),  pagina 117].
Er moet uiteraard wel elk jaar afgelost worden.

Maar beide bedragen opgeteld, is nog maar 24 miljoen. De rest van het bedrag, 1,1 miljoen, wordt betaald uit de lopende begroting.

Voor het nieuwbouwplan waar de raad 31 januari over beslist is een extra bedrag van 6,3 miljoen nodig. Dat wordt dan de 3e lening voor het project wat de totale kosten op 31,3 miljoen brengt.  De totale lasten van de gemeente (aflossing+rente) bedragen op jaarbasis ca 9 ton. Uitleg met tabel [hier].

In dit bedrag zijn de kosten van de Hema-gevel niet opgenomen. Deze worden eerst door de gemeente voorgeschoten waarna zij vervolgens een factuur naar de Hema stuurt.
Ondanks mijn vragen over deze bedragen wil de gemeente daar voorlopig niets over zeggen.


F – Parkeren achter het nieuwe gemeentehuis
Het huidige nieuwbouwplan heeft ingrijpende gevolgen voor het aantal parkeerplaatsen achter het gebouw.
In de huidige situatie zijn in totaal 256 parkeerplaatsen beschikbaar (achter de Hema en het gemeentehuis).
In de nieuwe situatie blijven daar maar 140 van over waarvan een deel wordt bezet door de auto’s van ambtenaren. Dat gaat zondermeer problemen geven. Uitwijken naar het Schönfeldplein is geen optie, want daar staat het ook bijna altijd vol.

Dat bijna de helft van de parkeerplaatsen verdwijnt en het aantal langparkeerders (ambtenaren) toeneemt, heeft nog niet eens met het nieuwe gemeentehuis te maken, maar met het verdwijnen van het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis. Daar worden straks huizen gebouwd, die oorspronkelijke achter het nieuwe gemeentehuis waren gepland.

In het oorspronkelijke plan uit 2019 was het de bedoeling om achter het nieuwe gemeentehuis zes kavels voor woningen (zogenaamde “stadsvilla’s’) te realiseren (parallel aan de Dokter D. Bosstraat). Die zijn komen te vervallen. Nu wordt het parkeerterrein (124 plaatsen) achter het huidige gemeentehuis opgeofferd voor woningbouw. Het verdwijnen van dat parkeerterrein maakte geen deel uit van raadsbesluit. Waarom de raad hier geen vragen over heeft gesteld, is mij een compleet raadsel.

Volgens de gemeente is het verdwijnen van deze parkeerplaatsen geen enkel probleem. Volgens haar eigen onderzoek zou dat prima opgevangen kunnen worden door het Hommesplein en bij de Tramwerkplaats (Harbour Jazz Club).
In december 2021 is op deze website een artikel geplaatst waarin gehakt werd gemaakt van het door de gemeente zelf gehouden parkeeronderzoek. [link artikel]

Onderstaande impressies laten het plan uit 2019 zien en de toekomstige plannen.

 

Dit is het voorstel (2e plan) waarmee de raad op 8 juli 2019 mee instemde. Bron: document BMR-SWI_24-06-2019 – 4 Poort van Winschoten raadsvoorstel

Hieronder staat de (bijna) huidige versie waar de raad over moet stemmen. Het gemeentehuis/Hema-gebouw ziet er ietsje anders uit, maar het gaat om het huizenblok achterin. Nu is het een parkeerplaats, maar straks komen daar dus huizen te staan. Het lijkt niet bepaald op de 6 vrijstaande stadsvilla’s die in bovenstaand schets zijn getekend.

Wat betreft het verdwijnen van parkeerplaatsen is de oplossing eigenlijk vrij simpel. Laat het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis bestaan. Die paar extra huizen kunnen ook elders gebouw worden.


G – Stemming gemeenteraad 31 januari 2024
Toen het vorige plan in 2019 werd aangenomen, werd de gemeente bestuurd door een coalitie bestaande uit PvdA, PvhN, SP en VVD.
De stemverhouding was als volgt:

Voor:   18 stemmen (PvdA, PvhN, SP en VVD; oppositionele mee-stemmers: CDA, CU en D66)
Tegen:   6 stemmen (VCP, GB, OA)
Afwezig: 1 stem

In de huidige coalitie is de SP vervangen door Gemeentebelangen.
Wat het interessant maakt, is wat Gemeentebelangen gaat doen. In 2019 zat die partij in de oppositie en was fel tegen nieuwbouw. Nu maakt de partij deel uit van de coalitie. Fractievoorzitter Ger Klein, nu wethouder, praatte zich de blaren op de tong om op z’n minst het plan beter te laten onderzoeken.

Nu maakt GB deel uit van de coalitie. Wanneer GB niet akkoord gaat met het nieuwbouwplan valt mogelijk de coalitie. Wel akkoord gaan met wat voor argument dan ook, betekent dat de partij totaal ongeloofwaardig is. Dat heeft de VVD overigens ook al eens gedaan. [Uitleg hier] De coalitie om zoiets laten vallen, lijkt me overigens geen schande.

De huidige coalitie heeft een meerderheid van slechts 1 zetel.


H – Wat als de gemeenteraad niet akkoord gaat met het nieuwbouwplan?
Wanneer de raad niet akkoord met het nieuwbouwplan heeft dat volgens het college van B & W de volgende consequenties.
[bron: “Raadsvoorstel inzake Definitief Ontwerp en aanvullend krediet Poort van Winschoten”]

-1- 
Het is een gemiste kans om de kwaliteit van de binnenstad op die plek niet te verhogen. Het voorkomt mogelijke verpaupering en leegstand.
Naast investeringen in de openbare ruimte (infrastructuur, groen, parkeerplaatsen, sloop etc.) vindt een opwaardering plaats van het gebouw HEMA/Kijkshop (tevens sanering m2 winkelruimte).

Commentaar BOB:
Aan de Hema is afgezien van het restaurant op de 1e verdieping al 50 jaar niets gedaan. Het opknappen blijft hoe dan ook een zaak van de eigenaar en niet van de gemeente.
Wanneer de Hema de voormalige Kijkshop gaat gebruiken en daardoor de 1e verdieping mogelijk leeg komt te staan, zal dat niemand opvallen. Het is alleen in het belang van de eigenaar dat er iets met die ruimte gebeurt.

-2-
Er zal alsnog geïnvesteerd moeten worden in achterstallig onderhoud van de bestaande gemeentelijke kantoorgebouwen en het opwaarderen van deze gebouwen, zodat ze voldoen aan het verplichte energielabel C.

Commentaar BOB:
Het bedrijf Syplon heeft in 2019 in opdracht van de gemeente een rapport opgesteld over het energieverbruik en labels van de huidige kantoorgebouwen. [rapport hier] Het gemeentehuis huis heeft nu al label C. Daar hoef je dus niks voor te doen. Ook naar A is niet ingewikkeld. Om naar label A te gaan, zou beter geïsoleerde dakbedekking nodig zijn en zal er extra geïnvesteerd moeten worden in zonnepanelen. [details hier] Het voormalige gemeentehuis in Scheemda heeft D, maar kan simpel naar C. Ook naar A is niet onoverkomelijk. Zelfs Garst 1 en 7 en  Havenkade-West (raadszaal) zijn goed te doen.
Ik noem hier A voor de volledigheid, want dat label is per 2030 verplicht voor kantoorgebouwen. Hoe dan ook zal het investeringsbedrag aanzienlijk lager zijn dan complete nieuwbouw.

-3-
Met het niet onderbrengen van alle ambtenaren in één gebouw gaat een stukje potentiële levendigheid verloren.

Commentaar BOB:
Dat is een wel heel discutabel argument. Blijkbaar mag de levendigheid in Scheemda en aan de Garst wel verdwijnen. Maar wat is dan eigenlijk die levendigheid? Overdag zijn ambtenaren aan het werk in hun kantoor. De levendigheid speelt zich vooral in het gebouw zelf af. Daar merkt het centrum niets van.


Conclusie
Het blijft bijzonder dat in een geherindeelde gemeente een nieuw gemeentehuis hoge prioriteit heeft. Dat is te zien in onder andere Westerwolde en Westerkwartier.
De gemeente Midden-Groningen  heeft al een nieuw gemeentehuis (onderdeel van een multifunctioneel gebouw met theater en bibliotheek).

Een nieuw gemeentehuis lijkt vooral een status c.q. prestige-object van bestuurders. Wethouder meneer Wünker van de gemeente Oldambt heeft het zelfs over een gebouw waar zowel inwoners van Oldambt als de ambtenaren trots op kunnen zijn.
Tja, ik kan me niet voorstellen dat er veel burgers zijn die het ook maar iets boeit hoe een ambtenarenkantoor er uitziet. Er zijn een heleboel aanzienlijk belangrijkere zaken.
Wat in het plan ontbreekt, is het belang van de burgers bij een nieuw gemeentehuis. Aangezien de jaarlijkse exploitatielasten stijgen, betaalt de burger uiteindelijk meer.

De gemeenteraad neemt op 31 januari een besluit dat vergaande consequenties kan hebben voor de gemeentelijke begroting. Niet alleen nu, maar ook voor de komende 42 jaar.
De bouwkosten worden begroot op ruim 31 miljoen, maar het is niet duidelijk hoe groot de post onvoorzien is. Dat het namelijk binnen de begroting zal blijven, is totaal onrealistisch. Gezien de leeftijd van de meeste raadsleden zal het grootste deel niet meer meemaken hoe de kosten nog tientallen jaren op de begroting zullen blijven drukken.

Het is al vaker genoemd, maar de huidige Klinker is een berucht voorbeeld hoe het vooral niet moet. Alles wat fout kon gaan, ging ook fout. [BOB-artikel hier]. Inmiddels staat er een gebouw waarvan de exploitatielasten ruim 2x zo hoog zijn als de oude Klinker.

Los van de financiële kant zijn er nog andere argumenten waarom de raad niet akkoord zou moeten gaan met het plan.

-1-
De integratie van de Hema in het gemeentehuis laat een enorme kolos ontstaan,die vloekt met het historische karakter van Winschoten op die plek.

-2-
Samenwerking met een particulier bedrijf als de Hema is gevaarlijk. De onderhandelingen zijn al meerdere keren afgebroken. Je bent als gemeente geen baas meer over je eigen gebouw.

-3-
Het nieuwbouwplan laat bijna de helft van de huidige parkeerplaatsen verdwijnen, terwijl er juist extra plekken nodig zijn voor ambtenaren die in het nieuwe gemeentehuis komen te werken. Dat gaat ten koste van de bezoekers van de winkels.

-4-
De nieuwbouwplannen komen allemaal uit de koker van de direct belanghebbenden, namelijk de ambtenaren van de gemeente. De argumenten die bij het raadsbesluit in 2019 werden gebruikt, worden nu ook weer door de gemeente gebruikt.
Op deze site is met talloze documenten aangetoond, dat die sloop- en nieuwbouwplannen met foute argumenten, verdraaiing van feiten en zelfs leugens aan de raad gepresenteerd werden. [Link artikel “sloop en nieuwbouw – gegoochel met cijfers (juli 2019)]

-5-
Een punt wat nu nog niet speelt, is een mogelijke herindeling. Het is niet de vraag of er een herindeling komt, maar wanneer. Om nu minstens 31 miljoen euro in een nieuw gebouw te steken waarvan je niet weet wat er op termijn mee gaat gebeuren, getuigt niet van een lange termijn visie.

 

Wat dan wel?
Mogelijke alternatieve oplossingen:
1 – Niks doen alleen oude gebouwen opwaarderen.
2 – Plan uit 2017 uitvoeren (extra vleugel aan bestaande gebouw, dus zonder Hema).
3 – Gezien de plannen met oude SintLucas ziekenhuis waar o.a. winkels zouden moeten komen, is het misschien interessant om de Aldi en Jumbo daar naar toe te verhuizen. Het huidige Aldi/Jumbo gebouw is vrij nieuw. Zou je met een relatief geringe verbouwinvestering een mooi gemeentehuis van kunnen maken.

De verstandigste oplossing in mijn ogen is om alles zo veel mogelijk bij het oude te laten of eventueel alleen het 1e plan uit 2017 uit te voeren. (Dus niets slopen, alleen aanpassen naar energielabel A (vanaf 2030 verplicht). En de raadszaal blijft waar die is aan de Havenkade.)
Dan blijft de zaak financieel overzichtelijk i.p.v. van het aangaan van een lening voor nieuwbouw die altijd financieel uit de klauwen loopt.


Links eerdere BOB-artikelen over gemeentehuis
Op deze website zijn meerdere artikelen over de verschillende nieuwbouwplannen geplaatst.

– Gemeentehuis nieuwbouw 2019 5 juli [gegoochel met cijfers ]

– Gemeentehuis nieuwbouw 2019 13 sept [raadsbesluit – deel 1+2 de verantwoordelijken]

– Gemeentehuis nieuwbouw 2021 20 dec.  [parkeerproblemen – nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg]

 

 

 

Nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg

Op 8 juli 2019 nam de Oldambtster gemeenteraad het besluit om het gemeentehuis aan de Johan Modastraat in Winschoten grotendeels te slopen en te vervangen door een nieuw gebouw. Het historische deel blijft staan, maar de aanbouw uit de jaren 80 en 90 wordt gesloopt. Van de raadsleden stemden 18 voor, 6 tegen en 1 was afwezig. Op deze website is daar meerdere keren over geschreven. [“nieuw gemeentehuis – gegoochel met cijfers”] en [“gemeentehuis – sloop en nieuwbouw – de verantwoordelijken deel-1” ]

Impressie 1 – Nieuwbouw gemeentehuis. Versie maart 2021, vijver is optie.

Het nieuwe gemeentehuis komt niet deels op de plek van het huidige te staan, zoals oorspronkelijk de bedoeling was [impressie oorspronkelijke versie hier], maar achter en naast de Hema. (Wat nu parkeerterrein is.) Zie impressie 1.
Alvorens er gebouwd mag worden, moet onder andere het bestemmingsplan worden aangepast.


Aanpassing bestemmingsplan
In de wereld van de overheid zijn bestemmingsplannen heilig. Daarin staat gedetailleerd omschreven wat in een wijk of straat wel en niet is toegestaan. Bijvoorbeeld alleen winkels of juist helemaal geen winkels. Gelukkig kunnen er uitzonderingen worden gemaakt. Kleine uitzonderingen mogen door de gemeenteraad of het college van burgemeester en wethouders worden toegestaan. Voor grote wijzigingen moet een procedure worden opgestart, die maanden kan duren. Burgers en bedrijven hebben hierbij de mogelijkheid een bezwaarschrift in te dienen.

Illustratie 1 laat zien om welk gebied het gaat. Volgens het huidige bestemmingsplan mag daar niet zomaar een nieuw gemeentehuis of woningen worden gebouwd. Voor alle duidelijkheid, het gearceerde terrein omvat niet alleen het gemeentehuis, maar ook parkeerplaatsen en groen.

illustratie 1 – werkingsgebied nieuw bestemmingsplan t.b.v. nieuwbouw gemeentehuis

Beschikbare parkeerplaatsen na nieuwbouw
Nu is achter het gemeentehuis en de Hema samen ruimte voor maximaal 256 auto’s. Dat is allemaal openbaar terrein. Naast het huidige gemeentehuis achter een groot hek, is echter ook nog een parkeerterrein voor enkele tientallen auto’s uitsluitend voor gemeentewerkers. Als het nieuwe gemeentehuis klaar is, kunnen achter het gebouw ca 120-140 auto’s geparkeerd worden. Bijna de helft dus.

Vanwege de samenvoeging van 3 locaties komen er in het nieuwe gemeentehuis in totaal 240 werkplekken. Lang niet iedereen zal met de auto komen, maar dringen wordt het zeker. Helemaal als het slecht weer is. Voor het winkelend publiek blijven er zo niet veel parkeerplekken over. Bij de gemeente weet men dat ook wel, vandaar dat in het toelichtingsverhaal bij de nieuwbouwplannen [link document ruimtelijke plannen] het volgende wordt gezegd.

Citaat:

“Voor dagen dat de bezettingsgraad in het gemeentehuis hoog is, zal het personeel elders moeten parkeren.”

Waar “elders” is, wordt niet aangegeven.


Onderzoek naar parkeerplaatsen (parkeerdruk )
Opdrachtgevers moeten bij een nieuwbouwproject heel veel informatie naar de gemeente toe aanleveren, waaronder het aantal beschikbare parkeerplaatsen. In dit geval moet de gemeente Oldambt die informatie aan zichzelf leveren. Objectiviteit doet blijkbaar niet ter zake, want de gemeente meent dat zij zo’n onderzoek prima zelf kan uitvoeren. De uitkomst staat hieronder (tabel 1).

LocatieDonderdag 16-9Zaterdag 18-9Dinsdag 21-9Zaterdag 25-9Capaciteit
Achter gemeentehuis57516169124
Achter Hema112132110154132
Hommesplein37172012104
Schonfeldplein5572427172
Tramwerkplaats0026133
Liefkenshoek166186154183186
Poststraat425451108
't Rond669361157200
-------------------------------------------------------
Totaal (absoluut)4975764547031059
(als percentage)47%54%43%66%

Tabel 1 - Parkeeronderzoek gemeente Oldambt (periode september 2021, tijdstip 14.00 uur)

Dit is om meerdere reden een curieuze tabel.

Een aantal parkeerterreinen in de tabel is gezien de bezetting voor het centrum niet van belang. De Tramwerkplaats is duidelijk te ver weg. Geldt ook voor het Hommesplein. De auto’s die er wel staan, zijn waarschijnlijk van het personeel van het Dollard College.

Volgens de gemeente zijn beide parkeerplaatsen echter uitermate geschikt voor het winkelend publiek. Zou betekenen dat ambtenaren achter het gemeentehuis parkeren en het winkelend publiek ca 600m (vanaf de Tramwerkplaats naar Hema) of 500m (Hommesplein naar Hema) moet lopen om het centrum te bereiken.

Zeker de oudere bezoekers zullen en kunnen die afstand niet eens lopen. Het zal uiteindelijk leiden tot minder omzet voor de winkels.


Gegoochel met cijfers
Qua bezetting is de functie van de lege parkeerterreinen Tramwerkplaats, Hommesplein en Poststraat te verwaarlozen. Maar bij het bepalen van de procentuele bezetting van alle parkeerplaatsen samen hebben deze wel degelijk een grote invloed. Ze zorgen er voor, dat het lijkt alsof de bezetting achter de Hema en naast het gemeentehuis minder groot is. Zie tabel 1 hierboven. Dat heet creatief omgaan met cijfers. In gewoon Nederlands “manipulatie”. Iets wat al vaker is gebeurd met de plannen voor het nieuwe gemeentehuis.


Invloed bijna halvering parkeerplaatsen
Als alleen naar de parkeerplaatsen naast en achter de Hema/gemeentehuis gekeken wordt, ontstaat de volgende tabel.

LocatieDonderdag 16-9Zaterdag 18-9Dinsdag 21-9Zaterdag 25-9Capaciteit
Achter gemeentehuis57516169124
Achter Hema112132110154132
-------------------------------------------------------
Totaal (absoluut)169183171223256
(als percentage)66%71%67%87%

Tabel 2 - Parkeeronderzoek gemeente Oldambt - gestripte versie tabel 1

Dat zijn heel andere cijfers dan in tabel 1. En dan is de drukste doordeweekse dag, de vrijdag, door de gemeente niet eens meegenomen, omdat er dan minder ambtenaren aanwezig zouden zijn.

In de nieuwe situatie zijn straks maar 140 parkeerplaatsen meer beschikbaar. Wanneer je die 140 loslaat op de huidige bezetting, zie tabel 2, kom je al flink wat parkeerplaatsen tekort. In de toekomst komen daar ook nog eens de auto’s van de ambtenaren bij. (langparkeerders). Dat gaat duidelijk problemen geven. Uitwijken naar het Schönfeldplein is geen optie, want die staat ook bijna altijd vol.


Oorzaak verdwijnen parkeerplekken
Dat bijna de helft van de parkeerplaatsen verdwijnt en het aantal langparkeerders (ambtenaren) toeneemt, heeft nog niet eens met het nieuwe gemeentehuis te maken, maar met het verdwijnen van het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis. Daar worden straks huizen (stadsvilla’s) gebouwd, die in het oorspronkelijke plan achter het nieuwe gemeentehuis waren gepland.

Het merkwaardige is dat na de sloop van het gemeentehuis op die plek een plein ontstaat. Onderstaande impressie laat het allemaal zien.

Impressie 2 – nieuwbouw gemeentehuis (nov 2021)

Het opvallende is, dat het plan waarmee de raad in 2019 akkoord is gegaan, nu wezenlijk afwijkt. Het was de bedoeling om achter het nieuwe gemeentehuis een aantal huizen te bouwen (parallel aan de Dokter D. Bosstraat). Nu wordt echter het parkeerterrein (124 plaatsen) achter het huidige gemeentehuis opgeofferd voor die woningen. Dat het parkeerterrein verdwijnt, maakte geen deel uit van raadsbesluit. Dat de raad dit pikt, is mij een compleet raadsel. Het laat nog eens zien, dat de ambtenaren samen met de wethouders vrolijk hun gang kunnen gaan.


Hoe nieuwbouw stoppen?
In eerdere artikelen op deze website is aangegeven dat het nut van de nieuwbouw en financiële onderbouwing (vooral de zogenaamde besparing) een aaneenschakeling is van halve waarheden en ronduit leugens.  [“nieuw gemeentehuis – gegoochel met cijfers”] en [“gemeentehuis – sloop en nieuwbouw – de verantwoordelijken deel-1” ] Een meerderheid van de gemeenteraad interesseert dat blijkbaar totaal niet. Het is ronduit beschamend en triest dat zij niet staan voor de belangen van de Oldambtster bevolking. Daaronder valt echt geen nieuw “ambtenarenpaleisje”.

In 2019 werden de kosten, inclusief inrichting, op 25 miljoen geschat. Volgens onderstaande planning zal de bouw eind 2022 starten.

illustratie 2 – planning nieuwbouw gemeentehuis

Het ingehuurde architectenbureau DP6 uit Delft beweerde onlangs met droge ogen dat het gebouw nog steeds voor dat bedrag gebouwd kan worden. Tja, creatieve mensen hebben vaak andere prioriteiten dan financiële experts.

U en ik weten allemaal dat de kosten door “onverwachte” omstandigheden fors overschreden zullen worden. Met als gevolg extra belastingen. De gemeenteraad heeft niks geleerd van het Klinkerdrama. Niet alleen met het nieuwe gemeentehuis, maar ook met andere onderwerpen laat een dergelijke raad duidelijk zien, dat haar functie grotendeels nutteloos is en geen enkele waarde heeft voor de inwoners van de gemeente.
Betekent dat de burgers zelf moeten proberen het nieuwbouwplan te stoppen.


Methodes
Het kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld rechtszaken. Dat is een directe, maar wat duurdere methode. Gelukkig zijn er ook goedkopere oplossingen waarbij het doel is om de bouw zodanig te vertragen, dat de nieuwbouw moet worden afgeblazen wegens te hoog opgelopen bouwkosten.

De gemeente moet voor diverse stappen een vergunning aanvragen (bij zichzelf) of een wijzigingsvoorstel indienen. Het aanpassen van het bestemmingsplan, zoals in dit artikel beschreven, is de eerste stap naar nieuwbouw. Als eerste vraagt de gemeente naar de zienswijze (mening) van betrokkenen over deze wijziging.
Het ligt voor de hand, dat de middenstand een zienswijze indient vanwege het verdwijnen van parkeerplaatsen, maar gewone burgers mogen dat ook doen.

Tot en met 5 januari 2022 kan in dit geval een zienswijze (mening) worden ingediend bij het college van B & W. Dat kan via e-mail (info@gemeente-oldambt.nl) of door een brief te sturen naar Postbus 175, 9670 AD Winschoten.

Mocht die datum te krap zijn, dat kan een pro-forma brief naar de gemeente worden gestuurd met daarin uw persoonlijke gegevens en het kenmerk van het besluit (NL.IMRO.1895.02BP3007-0301). Vervolgens heeft u nog 14 dagen om alsnog een zienswijze in te dienen.

Het indienen van een echt bezwaarschrift komt pas als alle ingediende zienswijzen aan de kant worden gegooid. Dat gaat gebeuren, maar daar kan tegen in beroep worden gegaan. Maar dat zien we over een paar maanden wel.


Verkiezingen 2022
Volgend jaar maart worden gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Het is interessant om te zien of met een gerichte mediacampagne van boze burgers de bouw van het gemeentehuis gestopt kan worden. Mits goed gevoerd, zal een dergelijke campagne in ieder geval een ontwrichtende invloed hebben op de vorming van een nieuwe coalitie.

 

Opmerking: een deel van de tekst is afkomstig van het BOB-artikel “Versterking binnenstad 2022 – visieloze gemeente en middenstand” 

Versterking binnenstad 2022 – visieloze gemeente en middenstand (aangepast)

Opmerking: De originele versie van dit artikel staat hier. Dit is een ingekorte versie waar het grootste deel over parkeren en nieuwe gemeentehuis uitgehaald is en ondergebracht in een nieuw artikel [nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg].

 

Inleiding
Op deze site is al vaker geschreven over de binnenstad en het belang van de middenstand voor het centrum van Winschoten [Versterking Binnenstad – De leugen van 26 miljoen].

Wat steeds weer terugkeert, is de gebrekkige samenwerking tussen de verschillende partijen. Als de middenstanders onderling geen ruzie maken, doet men het wel met de gemeente. Uiteindelijk zijn er alleen maar verliezers. Gelukkig is er nu wel weer één middenstandsvereniging (City Club Winschoten) in plaats van twee. Jammer overigens van die nietszeggende naam.


Nieuwe detailhandelsvisie rapport
In juni dit jaar zou de gemeenteraad beslissen over een nieuwe detailhandelsvisie waarin staat omschreven hoe de gemeente de toekomst van het winkelcentrum ziet.
Voor het opstellen heeft de gemeente het gerenommeerde adviesbureau “Broekhuis, Rijs en de Gier” ingehuurd. Dat bedrijf heeft vaker voor de gemeente gewerkt en op deze site is ook meerdere keren uit een ander rapport geciteerd, omdat er verstandige dingen in staan. De detailhandelsvisie is opgesteld in overleg met opdrachtgever gemeente Oldambt. Dat is niet onlogisch, omdat die immers al bepaalde ideeën heeft hoe het verder moet met de winkels in Winschoten. Dat moet dan wel onderbouwd worden met cijfers en argumenten. Het rapport was in januari 2021 klaar [Staat hier].

Helaas had de gemeente de direct belanghebbenden, de middenstanders, niet om hun visie gevraagd. Het gevolg was een mediabombardement met stevige argumenten van boze middenstandsvoormannen. Een aantal politieke partijen en verantwoordelijke wethouder Erich Wünker (VVD) schrokken daar zo van, dat het voorstel werd teruggetrokken.
De wethouder beloofde in het najaar met een nieuwe versie te komen. Die is nu klaar en daar gaat de gemeenteraad op 13 december over beslissen. In deze versie (uitgave november) is flink geschrapt. Vrijwel alle “pijnpunten” zoals de middenstandsclub die zag, zijn er uitgehaald.
Iedereen blij dus. Nou nee, want dan was dit een overbodig verhaal en zou u nu klaar zijn met lezen.


Belangrijkste bezwaren middenstand tegen de oude versie
De grootste bezwaren van de middenstanders tegen de detailhandelsvisie van januari waren de volgende punten:

  • De looproute vanaf het Oldambtplein naar de Langestraat en het zuidelijke deel van de Torenstraat wordt niet langer gezien als kernwinkelgebied, maar als aanlooproute. Daardoor is het geen exclusief winkelgebied meer, maar kan in die straten een mix ontstaan van winkels, horeca, kantoren en wonen op de begane grond.
    De middenstandsclub is bang dat daardoor gaten in de winkelstraat vallen waardoor de eenheid weg is.

Tja, door de forse leegstand zijn die gaten er al vele jaren en dat wordt alleen maar erger. Juist een mix van allerlei soorten bedrijvigheid en wonen kan er voor zorgen dat er geen dode etalages ontstaan.

  • Het opzetten van een nieuwe winkelroute in de vorm van een Z waarbij ‘t Rond, de pleinen, de Langestraat en het ziekenhuisterrein op een logische manier op elkaar aansluiten.
    De middenstandsclub vindt dat maar niks en wil een route die door de gehele Langestraat + stukje Torenstraat loopt waarbij het publiek heen en terug loopt en dus 2x langs de winkels komt. Zoals het in een ver verleden was.

Klinkt mooi. Echter die route is er al 50 jaar, maar heeft blijkbaar zijn aantrekkingskracht verloren.

  • Het invoeren van een “uitsterfregeling voor straten” die niet tot het kernwinkelgebied horen, bijvoorbeeld de Venne. Betekent dat als een winkel stopt en er ontstaat leegstand, dan vervalt na een bepaalde tijd de bestemming detailhandel.

 

Het lijkt er op dat de middenstandsclub vooral alles bij het oude wil laten in de hoop dat het weer wordt als vroeger. Helaas is vroeger voorbij. Winschoten is geen eiland, maar heeft net als andere middelgrote winkelcentra zoals Veendam en Hoogezand te maken met afnemende bezoekersaantallen.


Wat is de visie van de middenstandsclub dan wel?
Naast de drie bovengenoemde punten werd in een interview aangegeven wat er nog meer zou moeten gebeuren.

  1. (rolstoelvriendelijke) openbare toiletten,
  2. een bewaakte fietsenstalling
  3. een stadsgarderobe
  4. voldoende parkeerplaatsen op loopafstand
  5. gezellige terrassen in de Langestraat
  6. allerlei unieke winkelconcepten.

Dat is eerlijk gezegd geen visie, maar gaat meer over concrete zaken waarvan de meeste snel gerealiseerd kunnen worden. De openbare toiletten en bewaakte fietsenstalling waren er ooit, maar zijn door de gemeente geschrapt als bezuiniging en wegens gebrek aan belangstelling. Misschien terug met veel wegwijsborden, kostendekkende tarieven (dus geen 30 eurocent) en financieren met geld uit de BIZ-pot (vervanging reclamebelasting)?
Parkeerplaatsen op loopafstand zijn zondermeer zeer belangrijk, maar is op het moment geen punt van discussie. Wel dreigt er een probleem vanwege de bouw van het nieuwe gemeentehuis. Daar wordt verderop in dit artikel uitgebreid aandacht aan besteed. Net als een idee voor een terras.
Over winkelconcepten gaat de gemeente gelukkig niet. Dat is een zaak van ondernemers die daar brood in zien.


Ontwikkeling Sint Lucas ziekenhuisterrein en Langestraat
In de detailhandelsvisie wordt ook gekeken naar het leegstaande ziekenhuis aan de Stikkerlaan. De afgelopen jaren zijn er diverse plannen voor gemaakt. Het opvallendste was wel een outlet.
Nu is er sprake van winkels. In een eerder BOB-artikel is al eens voorgesteld om de Aldi/Jumbo te verplaatsen naar het Sint Lucas, zodat er een trekker kan ontstaan voor het noordelijke deel van de Langestraat (Moushörn). Maar dan moet er wel een doorsteek naar de Langestraat worden gecreëerd.
De gemeente ziet ook wel iets in winkels en heeft onlangs Langestraat 81 aangekocht (ooit Hallfords) met de bedoeling om het te slopen. Daardoor zou een doorgang kunnen ontstaan.
Goed beschouwd is echter het vestigen van winkels in het ziekenhuis een uiterst riskant plan. Onderstaande plattegrond laat zien waarom.

Bron: Broekhuis, Rijs en de Gier (aangepast door BOB)

Er is nu een niet-functionerende Z-route. Die loopt van de Aldi/Jumbo via de Langestraat naar ’t Rond. Er wandelen echter te weinig mensen van beide supermarkten naar het noordelijk deel van de Langestraat met als gevolg steeds meer leegstand.

Wanneer in het ziekenhuis winkels worden gevestigd, ontstaat een tweede Z-route. Die loopt van het ziekenhuis naar ’t Rond. Het risico is levensgroot aanwezig dat het winkelend publiek het korte stukje naar het noordelijke deel dan helemaal links laat liggen en kiest voor de afslag naar het langere deel richting Hema. In plaats van de boel te versterken, wordt het juist verzwakt. Daardoor sterft dat deel van de Langestraat nog sneller af.

Om van de doorsteek iets moois te maken zou het een brede gang moeten worden met etalages of zelfs winkels. In ieder geval geen dode wanden. Die ruimte is er met alleen de sloop van Hallfords niet. Nog meer slopen, bijvoorbeeld het voormalige Scheer & Foppen pand?

Al met al is er heel veel geld nodig om iets te ontwikkelen waarvan niet duidelijk is of het wat brengt. De vraag is hoe dat gefinancierd zou moeten worden. Alsjeblieft niet met belastinggeld. Als commerciële partijen er niets in zien, dat is dat het einde van het verhaal.
Ja, er is een pot met NPG-geld (Nationaal Programma Groningen) met 5 miljoen euro voor het verplaatsen en opheffen van winkels. Dat geld gebruiken (beter gezegd: verspillen) voor dit soort projecten is kolder.
Dat winkels verdwijnen is vooral jammer voor de eigenaar, maar niet bepaald een maatschappelijk probleem wat met belastinggeld zou moeten worden opgelost. Het winkelend publiek ligt er blijkbaar ook niet wakker van, anders zou het daar wil inkopen doen.

Dan zijn er nog andere ideeën over het verplaatsen van winkels en een supermarkt naar het ziekenhuisterrein, maar uiteindelijk drie supermarkten dicht bij elkaar is voor de spreiding over Winschoten erg ongelukkig en leidt alleen maar tot een verkeersinfarct op de Stikkerlaan. Niet doen dus.

Het uiteinde van de Langestraat is niet geholpen met deze plannen. Wat in de eerste versie van de detailhandelsvisie stond, namelijk een mix van winkels, kantoren, horeca en wonen (op de begane grond) lijkt mij de enige juiste oplossing. Dat kost relatief weinig belastinggeld, voorkomt dode etalages en zorgt voor een nette uitstraling.
Helaas is de wethouder gezwicht voor de druk van de middenstandsclub en een aantal politieke partijen met als gevolgd dat die passages uit de detailhandelsvisie zijn gehaald. Uiteindelijk is er op dat gebied een inhoudsloze visie overgebleven. Citaat uit de nieuwe detailhandelsvisie (pag. 55):

“De ontwikkeling van het gemeentehuis en de nieuwe Hema (Poort van Winschoten) biedt een impuls voor het gebied Langestraat/Schönfeldplein/Torenstraat. We menen dat deze kansen dusdanig substantieel zijn, dat de projecten met voorrang opgepakt moeten worden. Tegelijkertijd betekent dit dat het nu niet gepast zou zijn om in te grijpen in de functie van de uiteinden van het kernwinkelgebied, maar juist erop in te zetten de kansen te verzilveren en het kernwinkelgebied in de huidige omvang nu in stand te laten.”

Met name de laatste zin laat zien, dat er uiteindelijk weer niets gebeurt. Daarnaast het constante geneuzel over wat voor een geweldige aanwinst het nieuwe gemeentehuis wel niet zal zijn. Dat heeft geen enkele invloed op de uiteinden van de Langestraat en Torenstraat.
Waar het nieuwe gemeentehuis wel invloed op heeft, is parkeren.


Parkeren – ambtenaren als langparkeerders
Een belangrijk punt in de detailhandelsvisie wordt niet als zodanig genoemd, maar komt wel regelmatig aan de orde, namelijk parkeren. Een flink deel van het winkelend publiek komt met de auto. Goed bereikbare parkeerterreinen dicht bij de winkels zijn zeer belangrijk. Dat lijkt een open deur, maar wat er gaat gebeuren achter en naast de Hema is daarmee volledig in tegenspraak. De oorzaak is de nieuwbouw van het gemeentehuis en het verdwijnen van het parkeerterrein achter het huidige gemeentehuis.

Nu is achter het gemeentehuis en de Hema samen ruimte voor maximaal 256 auto’s. Als het nieuwe gemeentehuis klaar is slechts 140.

Een deel van die 140 parkeerplekken zal ook nog eens ingenomen worden door de extra ambtenaren die in het nieuwe gemeentehuis komen te werken vanwege de samenvoeging van 3 locaties. Voor het winkelend publiek blijft er zo niet veel parkeerruimte over.

Een uitgebreid artikel over de te verwachten parkeerproblemen staat hier [nieuw gemeentehuis jaagt klanten winkels weg].


Suggesties 1 – Geen winkels maar wat dan wel?
BOB-artikelen zijn vaak kritisch, maar bijna altijd worden ook suggesties aangedragen.
Wat betreft het ziekenhuis lijken winkels niet de juiste weg. Ook al zou alleen op de begane grond een aantal winkels worden gevestigd, dan is het de vraag wat te doen met de andere verdiepingen. En dan gaan het om heel veel vierkante meters.
Het is niet bepaald een nieuw idee, maar ombouwen tot woningruimte ligt het meest voor de hand. Daarbij zijn er meerdere opties. Het ziekenhuis is een oerdegelijk gebouw. Slopen kost een vermogen. Bouw het om tot wat luxere appartementen.
Alternatief is toch slopen en er woningen of appartementen neerzetten (zoals in Delfzijl).


Suggesties 2 – Extra horeca in de Langestraat
Het noordelijk deel van de Langestraat (Moushörn) kent bijna geen daghoreca. Twee stuks als ik goed geteld heb. Dat aantal is in bijvoorbeeld Leer (Duitsland) vele malen hoger. De bijhorende terrassen houden mensen vast en zorgen voor een stukje levendigheid.
De Langestraat is relatief smal waardoor een redelijk terras niet mogelijk is. Er is echter wel degelijk een mogelijkheid om zelfs een horecapleintje te creëren.

De vrijwel volledig afgebrande panden van voorheen Jan Emo Smid en Dixons zijn daar zeer geschikt voor. Deze worden opgeruimd en bestraat waardoor een pleintje ontstaat met veel groen en een grote boom in het midden. (Geschikte naam misschien het “JES-” of “Smid-pleintje”?)
Het heeft een breedte van ca 25m. Is behoorlijk diep met achter de overgebleven bebouwing zelfs een stuk tuin wat uitkomt op het ziekenhuisterrein. De beide beschadigde historische panden links (Floret Fashion) en rechts (Scooter) lijken nog in redelijke staat. In die panden zou daghoreca kunnen worden gevestigd. In de zijmuren kunnen schuifpuien worden geplaatst voor een directe verbinding met het pleintje. Qua zonneschijn is het ideaal want om 12 uur ’s middags ligt het pleintje maximaal in de zon.


Suggestie 3 – Alternatieve plek gemeentehuis
De Aldi/Jumbo staan niet alleen verkeerd-om, maar ook op een verkeerde plek.
Stel je bouwt op de Liefkenshoek, tussen het voormalige gebouw van de Winschoter Courant en ’t Rond, een complex met onderin de Aldi/Jumbo en op de 1e verdieping woningen. Het vervelende is echter, dat 2 belangrijke panden in handen zijn van vastgoedbedrijven. Het pand waar nu de Budgetfood in zit (ooit begon de Aldi daar in Winschoten) is in handen van een Nederlandse speculant, terwijl het verwaarloosde hoekpand naast het Rond eigendom is van een Nederlandse/Turkse firma die er heel veel geld voor heeft neergeteld. Daarnaast staat nog een goedkoop pandje dat van de gemeente is. Uiteraard zou die malle “sloot”, (stuk “stadsgracht”) gedempt worden. Voor die hoek van Winschoten zou het een geweldige oppepper zijn. Eigenlijk worden daarmee de fouten hersteld, die zijn gemaakt met het weghalen van de C1000.

De huidige panden van de Aldi/Jumbo zijn vrij nieuw (2013). Daar kan na een verbouwing het gemeentehuis in gevestigd worden met eventueel een stukje nieuwbouw richting de Blaauwlokatie. De Raadszaal kan blijven zitten aan de Havenkade.
Hiermee is ook gelijk het parkeerprobleem met de nieuwbouw van het gemeentehuis naast de Hema opgelost.


Samenwerken?
In de detailhandelsvisie wordt aangegeven wat en waar het mis is en mogelijkheden genoemd om de leegstand aan te pakken. De gemeente wil aan de ene kant visie tonen, maar werkt dat vervolgens tegen met haar eigen plannen, zoals het nieuw gemeentehuis.
Een deel van de oplossing is het vestigen van het nieuwe gemeentehuis in bijvoorbeeld ’t Rond. De leegstand daar wordt zo grotendeels opgelost en het is veel goedkoper dan nieuwbouw. Ook ontstaan er geen parkeerproblemen.

Wat betreft de nieuwe detailhandelsvisie is het een goede zaak, dat de argumenten van de middenstand worden meegenomen. Dat echter een groot deel van de gemeentelijke ideeën over hoe de leegstand aan te pakken onder druk van de middenstandsclub en politiek geschrapt is, is een slechte zaak. [Belangrijkste geschrapte delen staan hier.] Dat is vooral pappen en nathouden, maar getuigt niet bepaald van visie.

De middenstandsclub droomt van het verleden en houdt vernieuwing tegen. Ondernemen is echter niet alleen nu op de winkel passen, maar ook vooruitkijken. Een belangrijk toekomstig punt, namelijk het verlies van parkeerplaatsen op een cruciale plek (achter de Hema), hebben de middenstandsvoormannen blijkbaar over het hoofd gezien.

In de detailhandelsvisie wordt gesproken over samenwerking tussen de verschillende partijen. Citaat (pag. 57):

“Een goed functionerend centrum van Winschoten is in het belang van inwoners, de gemeente, ondernemers en de vastgoedeigenaren. Dit vereist een professionele aanpak vanuit alle partijen, bij voorkeur in een gezamenlijke overleg- en uitvoeringsstructuur en voldoende capaciteit om de verschillende investeringen, projecten en activiteiten gezamenlijk uit te voeren.”

Dat klinkt mooi, maar zoals dit artikel laat zien, zijn alle partijen vooral met zichzelf bezig.

Uiteindelijk is de nieuwe detailhandelsvisie  dan ook een visieloos document, omdat er geen problemen mee worden opgelost, maar vooruitgeschoven.

 

Gratis parkeren – Gemeente naait ondernemers oor aan

Inleiding
Dit artikel is eigenlijk een aanvulling op het artikel “De bange middenstand”.
Tijdens de research voor dat stuk doken namelijk nog wat interessante cijfertjes op die ik u niet wil onthouden.

Parkeerautomaat vrij parkeren IMG_0891_cr (Medium)_cr (Medium) Sinds 1 januari 2015 is parkeren weer gratis, althans voor de automobilisten.
De inkomsten uit parkeren worden namelijk gebruikt om de gemeentekas te spekken. Door betaald parkeren af te schaffen, ontstaat er echter een gat in de gemeentelijke begroting. Dat moet nu door de winkeliers, supermarkten en pandeigenaren in het centrum worden opgebracht.


Opbrengst parkeergeld
Onderstaande tabel (tabel 1) laat zien hoeveel geld de gemeente de laatste 4 jaren netto heeft overgehouden aan betaald parkeren. Duidelijk is te zien dat de opbrengsten flink zijn teruggelopen. Parkeergarage ’t Rond zit hier overigens niet bij in. Dat is een apart verhaal. Komt verderop aan de orde.

Jaar2011201220132014
netto€ 362.000€ 335.000€ 286.000€ 155.000

Tabel 1 - Netto opbrengst parkeren jaren 2011-2014

Wanneer we de netto opbrengsten uitsplitsen naar herkomst (tabel 2), is het opmerkelijk dat het grootste deel van het geld wordt binnengehaald door boetes. Die hebben in ambtelijk jargon de prachtige naam “naheffing”. De gemeente had 3 parkeerwachters in dienst die samen per jaar zo’n € 150.000 kosten. De cijfers laten zien dat zij voornamelijk bezig waren hun eigen salaris via boetes terug te verdienen. Alleen in 2014 moest er dik geld bij. Of ze ook een bonus ontvingen voor het aantal boetes is niet bekend. Denk het eerlijk gezegd niet. Het is natuurlijk wel zo dat van hun aanwezigheid een preventieve werking uitgaat.

Jaar2011201220132014
Parkeergelden€157.000€ 155.000€ 134.000€ 56.000
Opbrengst boetes€ 205.000 € 180.000€ 152.000€ 99.000
--------------------------------------------------------
Netto€ 362.000 € 335.000 € 286.000 € 155.000

Tabel 2 - Netto opbrengst parkeren uitgesplitst naar parkeergeld en boetes


Parkeergarage ’t Rond
De parkeergarage is een vreemde eend in de bijt als het gaat om parkeervoorzieningen. De gemeente is eigenaar, maar het beheer is in handen van het landelijke bedrijf Interparking. En die beheerskosten zijn zeer hoog. Op jaarbasis zo’n € 128.000. Daar komen nog allerlei andere vaste kosten bij, zoals onderhoud, verzekering en bijdrage aan VVE. Al met al een totaal bedrag van € 41.000. Voor 2014 bedroegen de totale kosten dan ook zo’n € 169.000. Dat is jaarlijks een redelijk constant bedrag. Als we dan kijken naar de bruto opbrengsten van de parkeergarage in tabel 3, is duidelijk te zien dat de garage al jarenlang fors verlies lijdt.

Jaar2011201220132014
Parkeergarage bruto€ 117.000€ 112.000€ 112.000€ 100.000

Tabel 3 - Bruto opbrengst parkeergarage 't Rond jaren 2011-2014

Parkeergarage Rond buitenkant IMG_0872_klein (Medium)

Bovenstaande cijfers van de parkeergarage worden in de gemeentelijke jaarrekening niet apart vermeld. Daar staan wel de bruto-opbrengsten van straatparkeren/vergunningen inclusief boetes, maar de bruto opbrengst van ’t Rond wordt niet meegenomen. Het alleen vermelden van de bruto opbrengst is echter weinig zinvol als niet ook de kosten worden vermeld, zodat uiteindelijk duidelijk is wat je als gemeente netto overhoudt. Voor de volledigheid van dit artikel staan alle gegevens samengevat in tabel 4. Opmerkelijk genoeg is de gemeente niet consequent, want in de post “Kosten” zitten wel alle kosten van de parkeergarage verwerkt.

Jaar2011201220132014
Bruto opbrengst incl. boetes (zoals vermeld in jaarverslag gemeente)€ 1.058.000€ 933.000€ 888.000€ 820.000
parkeergarage bruto€ 117.000 € 112.000€ 112.000€100.000
Kosten€ 813.000€ 710.000€ 714.000€ 765.000
--------------------------------------------------------
Netto€ 362.000 € 335.000 € 286.000 € 155.000

Tabel 4 - Netto opbrengst parkeren jaren 2011-2014

Er was wel wat doorvragen voor nodig bij het ambtenarenkorps om alle informatie boven water te halen.


Waarom is de gemeente nu wel voor afschaffen betaald parkeren?
Jarenlang was de gemeente mordicus tegen gratis parkeren, maar de laatste 2 jaren is sprake van een omslag. Waarom?
Wel, hieronder nogmaals tabel 1, die laat zien dat al een aantal jaren de netto parkeeropbrengsten flink teruglopen. Dat is vervelend, want dan kun je als gemeente minder geld uitgeven.

Jaar2011201220132014
netto€ 362.000€ 335.000€ 286.000€ 155.000

Tabel 1 - Netto opbrengst parkeren jaren 2011-2014

Daarom bedacht men op het Gemeentehuis een slimme truc. We schaffen betaald parkeren af, want daar zeuren de middenstanders al jaren om en laten hen ter compensatie de gemiste parkeerinkomsten betalen. Zo sla je 2 vliegen in 1 klap. Je maakt burger en middenstand blij door betaald parkeren af te schaffen en de gemeente heeft een aantal jaren een vaste inkomstenbron.
Parkeerterrein achter WC IMG_0885_cr (Medium)

Betaald parkeren kan echter niet zo maar worden stopgezet. Er zijn meerjarenafspraken gemaakt over bijv de huur van het parkeerterrein achter het oude gebouw van de Winschoter Courant en wat te doen met de parkeerwachters. Uiteindelijk is de volgende verdeling gemaakt. De gemeente draagt de kosten van de afbouw en de ondernemers vergoeden de gemiste netto parkeeropbrengsten

  • Jaarlijks gemiste netto parkeeropbrengst – € 205.000 (periode 2015-2019)
  • Jaarlijks doorlopende kosten gemeente – € 177.000 (periode 2015-2019)

Zoals tabel 1 laat zien, is dat niet realistisch oftewel de ondernemers betalen veel te veel. Dat wordt niet alleen veroorzaakt doordat de netto parkeeropbrengst te hoog is ingeschat, maar de ondernemers ook opdraaien voor de zogenaamde afschrijvingskosten van het parkeerterrein rond de Klinker. Die bedragen maar liefst € 105.000 per jaar. Dat is een merkwaardige kostenpost die wat meer aandacht verdient.


Parkeerplaats Klinker
Deze kostenpost heet in ambtelijke termen “kapitaallast”. Om de aanlegkosten te dekken, zou het parkeerterrein 30 jaar lang € 105.000 moeten opbrengen. Uiteraard is dit onzin. Het zou niet best zijn als een dergelijk terrein zoveel geld zou kosten.
Parkeerterrein Aldi+Jumbo+Klinker IMG_0864_klein (Medium)
Het gaat hier in werkelijkheid dan ook om de medefinanciering van de bouw van de Klinker. Deze zit uiterst krakkemikkig in elkaar. De opbrengsten van parkeren (inclusief nooit gerealiseerde parkeergarage) hadden voor ca € 3,8 miljoen moeten bijdragen aan de bouwkosten van de Klinker. In haar onnozelheid heeft de gemeenteraad op 20-10-2010 dat zo beslist. [Klik hier voor dat document].
Die begroting zal trouwens de komende jaren nog meer problemen gaan opleveren, zoals de geschatte opbrengst van de oude bibliotheek die niet realistisch is. Maar dit is niet de juiste plek om daar uitgebreid op in te gaan. De sloop van de oude Klinker en huidige nieuwbouw is één van de meest trieste beslissingen van de Winschoter/Oldambtster gemeenteraad in de afgelopen jaren.
De omschrijving “kapitaallast” is op zich helemaal correct, maar het is niet fair om niet aan te geven waar het geld werkelijk voor bedoeld is.


Akkoord Handel & Nijverheid
Het vorige bestuur van horeca- en middenstandsvereniging Handel & Nijverheid vond het wel een goed plan en maakte eind 2014 met de gemeente de afspraak dat de ondernemers in het Winschoter centrum tot en met 2019 jaarlijks de volgende bedragen betalen.

  • ondernemers binnenstad: € 150.000
  • supermarkten en vastgoedeigenaren tenminste € 75.000 + minimaal € 25.000 eenmalig.

De gemeente draagt € 151.000 bij uit de pot voor het opknappen van het centrum (Actieprogramma opknappen binnenstad). Dat geld heeft de gemeente van de Provincie gekregen en kost haar dus niks. Het is een slimme zet, want iedereen draagt z’n steentje bij, behalve de gemeente.


Hoe wordt de bijdrage ondernemers geïnd?
Ondernemers betalen al een aantal jaren een zogenaamde reclamebelasting. Deze wordt gebruikt om meer bezoekers naar de binnenstad te lokken m.b.v. promotie, activiteiten en evenementen.
Om de parkeerbijdrage van de ondernemers te innen, wordt de reclamebelasting-verordening aangepast waardoor beide in 1x kunnen worden geïnd. Dat moet voor 1 januari 2016 rond zijn. De nieuwe bijdrage bestaat uit een vast bedrag van € 250 en een deel dat afhankelijk is van de OZB-waarde en lokatie van het pand. Namelijk € 3,10 per 1000 Euro WOZ-waarde (kleine cirkel) of € 1,55 (grote cirkel). Rond het centrum zijn hiertoe 2 denkbeeldige cirkels getrokken. De kleine cirkel is het gebied waarbinnen de ondernemers al jaren de reclamebelasting betaalden en de bedrijven daarbuiten zijn nu ook de klos. [ Klik hier voor kaart tariefgebieden Reclamebelasting (LET OP: groot bestand, laden kan even duren).]


Resultaat na 3 maanden gratis parkeren
Natuurlijk is de gemeente nieuwsgierig of gratis parkeren tot verhoging van de omzet heeft geleid. Uit een onderzoek van Gertjan van ’t Land (“Resultaten parkeerenquête Winschoten maart 2015”) wat de eerste 3 maanden evalueert, blijkt dat tegen te vallen.
Gevraagd werd hoe de ondernemers hun omzet inschatten. Zijn dus nog niet de werkelijke getallen. Hier de cijfers (te vinden op pagina 12).

  • 33% – omzet gestegen
  • 50% – omzet blijft gelijk
  • 17% – omzet gedaald

Ondernemers betalen nu de parkeerkosten i.p.v. de klanten in de hoop op een stijging van de omzet (dat is iets anders dan winst). Bovenstaande cijfers laten zien, dat de praktijk in Winschoten toch anders is. Betekent dat je als ondernemer meer kosten maakt, maar minder verdient. Dat brengt dus niks. Het is dus helaas zo als ik in eerder stuk (“De bange middenstand”) al schreef. Wanneer je als laatste gemeente betaald parkeren afschaft, gaat de omzet niet met “wel 10% procent omhoog” zo als in diverse publicaties wordt beweerd. Al kan het zijn, dat het publiek misschien nog moet wennen aan de nieuwe situatie.


Malle ideeën
Het afschaffen van betaald parkeren leidt tot minder inkomsten voor de gemeente. Om dat op te vangen, werden allerlei ideeën bedacht. Deze zijn te vinden in het rapport “Gratis Parkeren” van Gertjan van ’t Land. Eén was het verhogen van de OZB. De achterliggende gedachte was dat u als autobezitter (ongeacht dure of goedkope wagen) in het Oldambt een voordeel van wel € 30 tot € 40 per jaar zou hebben van het afschaffen van betaald parkeren. Maar de opsteller van het rapport meent, dat in het kader van de zogenaamde armoedebestrijding beter de OZB kan worden verhoogd. Iemand met een “dikke” auto woont vast in een groot huis en kan het dus beter betalen. Gelukkig heeft de politiek dat idee (voorlopig?) laten varen.

=========================================================================================================

Aanvullende informatie

Om tot dit artikel te komen, heb ik allerlei documenten doorgeworsteld, tabellen opgezet in Excel en ambtenaren met vragen bestookt. Niet alles is hierboven verwerkt, omdat het tot een onleesbare brij aan informatie leidt. En het is al weer een lang stuk geworden. Misschien moet ik de uitdrukking “schrijven is schrappen” wat meer ter harte nemen. Voor de liefhebbers echter hieronder nog wat extra informatie en tabellen.

Bestemming parkeergelden
De opbrengsten uit betaald parkeren worden vooral uitgeven aan algemene zaken, zoals de financiering van de nieuwe Klinker. Het reguleren van het verkeer is nooit het doel geweest. Tijdens een raadsvergadering in mei 2001 riep wethouder van financiën Ada Boerma (CDA) al dat de gemeente het geld nodig had voor algemene middelen.
Dat is nog steeds zo, gezien een opmerking in de gemeentelijke nota “Vrij parkeren” van Gertjan van ’t Land. Die nota was de basis om gratis parkeren in te voeren. Daar staat op pagina 66:

De gemeente bevestigt dat een deel van de inkomsten uit parkeren op dit moment gebruikt worden als algemene dekkingsmiddelen voor de gemeentelijke begroting. Hieruit worden bijvoorbeeld kosten betaald zoals het onderhoud van wegen, pleinen en plantsoenen, zwembad en sporthallen en de bibliotheek.

Nog wat extra tabellen
Om tot gratis parkeren te komen, heeft de gemeente verschillende rapporten laten opstellen, o.a. door Adviesbureau Broekhuis/Rijs. Dat bureau gebruikte voor de bruto parkeeropbrengsten cijfers van het CBS die echter niet kloppen. Tabel X1 laat de foute en juiste cijfers zien. Het bureau was daardoor iets te somber in haar rapportage.

Jaar2011201220132014
Foute cijfers opbrengst€ 1.290.000€ 1.048.000€ 975.000geen cijfers
Verandering -19%-7%
werkelijke opbrengst€ 1.058.000€ 933.000€ 888.032€ 920.000
Verandering-12%-5%+3,6%

Tabel X1 - Onjuiste opbrengst parkeergeld volgens adviesbureau Broekhuis Rijs


De hoeveelheid uitgeschreven parkeerboetes is de afgelopen jaren flink teruggelopen. Te zien in tabel X2

Jaar2011201220132014
Aantal boetes4379350030372000
Opbrengst € 205.000€ 189.000€ 164.000€ 99.000

Tabel X2 - Uitgeschreven boetes 2011-2014


De kosten van het parkeersysteem zijn hoog. Onderstaande tabel X3 is een overzicht van de geschatte kosten van 2014. De werkelijke kosten bedroegen € 765.00. Aardig goed ingeschat van het ambtelijk team dus. Daaronder tabel X4 die de totale opbrengsten (inclusief ’t Rond), alle kosten en uiteindelijke netto opbrengst laat zien.

OmschrijvingBedrag
Beheer van parkeergarage 't Rond door firma Interparking (gemeente is eigenaar)€ 128.000
Vaste lasten van parkeergarage 't Rond, zoals onderhoud, bijdrage aan VVE€ 41.000
Kosten van straatparkeren, zoals invorderingskosten, kosten politie regio Groningen, kosten Taxameter en Brinks geld transport.€184.000
parkeerpolitie, 3 personen€ 150.000
Kapitaallast (afschrijving) parkeerplaats bij het de Klinker (Cultuurhuis)€ 105.000
huur parkeerterrein naast oude Winschoter Courant gebouw (eindigt in 2019)€ 56.000
diverse kapitaallasten die eindigen in 2017 € 55.000
Ambtelijke kosten zoals beleidsontwikkeling, overleg en vergunningverlening€ 62.000
-----------------
Totaal€ 781.000

Tabel X3 - Kostenposten parkeergarage 't Rond

Jaar2011201220132014
Bruto opbrengst incl. 't Rond € 1.175.000€ 1.045.000€ 1.000.000€ 920.000
Kosten€ 813.000€ 710.000€ 714.000€ 765.000
--------------------------------------------------------
Netto€ 362.000 € 335.000 € 286.000 € 155.000

Tabel X4 - Bruto, kosten en netto opbrengst parkeren