Blijhamsterstraat 5 en 5a – restauratie of sloop
Inleiding
Op deze site is al meerdere keren geschreven over de curieuze wijze waarop de gemeente omgaat met vastgoed. Het gaat dan om bijvoorbeeld het jarenlang laten verpauperen van historische gebouwen als de voormalige Tramwerkplaats, Phaff-wijnfabriek en de panden Kok. Artikel staat [hier]
Andere gebouwen die amper 40 jaar oud waren, zoals de Muziekschool (1977-2010, 33 jaar), Klinker (1973-2009, 36 jaar) en bibliotheek (1977-2019, 42 jaar) werden gesloopt, omdat het geen “courante” gebouwen meer zouden zijn. Artikelen [Klinker hier] en [bibliotheek hier]
Inmiddels zijn de laatste maanden weer 2 panden regelmatig in het nieuws. Het gaat om Blijhamsterstraat 5 en 5a in Winschoten. Twee karakteristieke woon/winkelpanden gebouwd tussen ca 1880-1890. De vraag is: Wordt het slopen of restaureren van de voorgevel met daarachter nieuwbouw?
Meer dan alleen Blijhamsterstraat 5 en 5a
De ontwikkelingen rond deze twee panden kunnen echter niet los gezien worden van die van het naastgelegen appartementencomplex op de hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg. Zelfs de voormalige videotheek aan de Torenstraat 32/32a doet mee in dit drama.
Het gesodemieter is begonnen in 2002 met het in brand steken van het hoekpand Blijhamsterstraat/Carolieweg. Onderstaande tijdlijn is een beknopte samenvatting van de gebeurtenissen van de afgelopen 19 jaar.
Tijdlijn
Datum Gebeurtenis
2002 - 6 mrt hoekpand Blijhamsterstraat/Carolieweg afgebrand. (Officiële huisnrs Blijhamsterstraat 3 en 3a.)
2004 - 17 mrt Winschoter bedrijf Second Vastgoed koopt Blijhamsterstraat 5 en 5a + hoekpand 3 en 3a.
2004 - 24 dec. plan voor appartementen/winkels gepresenteerd (in Dagblad)
op 5/5a 8 appartementen + bedrijfsruimte + parkeerkelder
op 3/3a 9 appartementen + bedrijfsruimte
2005 appartementencomplex hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg klaar.
Ingangen aan de Torenstraat. Dat zijn de nieuwe adressen.
Adressen Blijhamsterstraat 3 en 3a opgeheven.
2011 - juli/dec Slochter firma Havos koopt Blijhamsterstraat 5/5a en appartementencomplex 3/3a voor Eu 490.000 van Deutsche Bank wegens niet nakomen financi?le verplichtingen van Second Vastgoed (dus niet wegens faillissement).
2013 - 22 jan. Second Vastgoed failliet verklaard
2015 - 10 febr college B & W besluit tot aankoop Torenstraat 32 (videotheek Hekman)
2015 - 13 febr gemeente koopt panden 5/5a van Havos voor 200.000 euro
2015 - 21 sept sloopvergunning Torenstraat 32 aangevraagd (gesloopt in 2015/2016)
2015/2016 bedrijfsruimte onder appartementencomplex omgebouwd tot appartementen
2018 - dec. lijst met karakteristieke panden centrum klaar (incl Blijhamsterstraat 5/5a)
2019 - 26 mrt gemeente wil panden 5/5a binnen enkele weken slopen
2020 - 25 mei sloop afgeblazen, college wist niet dat pand op lijst karakteristieke panden stond. architectenbureau Adema maakt renovatieplan
2020 - dec Havos maakt bekend de gemeente voor de rechter te slepen om bergingen en wil sloop panden
2021 - 5 mrt gemeente meldt de plaatsing van 6 containers voor gevels
2021 - 9 mrt architect Adema boos op gemeente
Bouw appartementen na brand 2002
Ruim 2 jaar nadat het hoekpand Blijhamsterstraat/Carolieweg door brand verwoest werd, kocht het Winschoter bedrijf Second Vastgoed het inmiddels opgeruimde perceel + de panden Blijhamsterstraat 5 en 5a. Het was de bedoeling om er appartementen neer te zetten. Het plan omvatte zowel nieuwbouw als verbouw.
De bouw zou in fases plaatsvinden. Als eerste werd een appartementencomplex op de hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg gebouwd met op de begane grond bedrijfsruimte. In 2005 was het gebouw klaar en trokken de eerste huurders in de appartementen, maar de bedrijfsruimte bleef onverhuurd.
De panden 5/5a stonden al die jaren leeg in afwachting van fase twee, namelijk het verbouwen tot appartementen met daaronder een parkeerkelder. De uitgang van de kelder zou aan de achterkant, de Torenstraat uitkomen. Op die plek, nr 32, stond videotheek Hekman.
Wegens financiële problemen van Second Vastgoed liep het allemaal wat anders.
Havos koopt panden Blijhamsterstraat in 2011
Aangezien Second Vastgoed zijn schulden aan de bank niet kon aflossen, verkocht de bank o.a. de panden Blijhamsterstraat 5/5a en 3/3a (appartementencomplex) aan Havos. Vervolgens deed Havos vrijwel niets met 5/5a waardoor deze alleen maar verder verpauperden. (foto’s uit 2009 en 2014)
Gemeente koopt 5/5a in 2015
In de periode 2013-2017 liep bij de gemeente het project “Versterking Binnenstad”. Het project had onder andere als doel het opkopen/slopen van verpauperde panden in het Winschoter centrum.
In het kader van dat project kocht de gemeente in 2015 Blijhamsterstraat 5/5a voor Eu 200.000,- van Havos. In de koopakte stond een merkwaardige bepaling (optierecht) over het terugkopen van een stuk grond (96m2) waarop Havos twaalf bergingen zou plaatsen voor de bewoners van het appartementencomplex er naast (hoek Blijhamsterstraat/Carolieweg). [rood omkaderd, pagina 4 – document klik hier]
Die bepaling is echter alleen uit te voeren als de panden zouden worden gesloopt. Dat was destijds dus ook al de intentie van de gemeente. In de koopakte wordt dat omschreven als “herontwikkeling van de panden aan de Blijhamsterstraat 5 en 5a en de daarbij behorende grond.”
Volgens de situatietekening die bij het koopcontract zat [document hieronder, helaas niet zo scherp], ontstaat na sloop een doorkijk van Blijhamsterstraat naar Torenstraat (gele deel) waarbij de bergingen aan de Blijhamsterstraatkant zouden worden geplaatst. Dat is het grote blauw gearceerd stuk. Komt overeen met ca 96m2.
Voor het aanzicht van de straat is dat werkelijk een drama. (De blauwe pijlen zijn doorgangen. Zo is er een ook doorgang getekend van Torenstraat naar de Blijhamsterstraat tussen de bergingen en het naastgelegen appartementencomplex in. De functie van de kleinere, blauwe vakken achter Hekman is niet duidelijk. Valt ook buiten het 5/5a gebied. )
Op de tekening is ook te zien dat Torenstraat 32, videotheek Hekman, al is verdwenen. Officieel was de gemeente toen nog geen eigenaar van het pand (pas op 14 juli 2015) en moest het nog gesloopt worden.
Ik begrijp werkelijk niet wie namens de gemeente akkoord gaat met zulke bepalingen.
Na het sluiten van het koopcontract zal meneer Havos ongetwijfeld minstens 1 fles champagne hebben ontkurkt om deze voor hem lucratieve deal te vieren.
Ga maar na. Hij krijgt een forse zak geld voor 2 panden die al ernstig verpauperd waren en voor hem geen waarde meer hebben. Hoeft deze niet te slopen en heeft dus geen sloopkosten, en krijgt voor 1 euro een deel van het opgeschoonde terrein terug.
Torenstraat 32 – videotheek
De achterkant van Blijhamsterstraat 5/5a komt via 2 smalle stegen uit in de Torenstraat. Tussen de beide stegen in stond de voormalige videotheek Hekman. Zie foto.
In het oorspronkelijke plan van Second Vastgoed zouden in 5/5a appartementen komen met daaronder een parkeerkelder. Om die goed bereikbaar te maken, lukt alleen als de videotheek gesloopt zou worden. Dat is in de periode dat het parkeerkelderverhaal speelde echter niet gebeurd.
Die aankoop/sloop van de videotheek was dan ook een vreemde beslissing. Blijhamsterstraat 5/5a zou gesloopt worden, dus een ingang voor een parkeerkelder was niet meer nodig. Het pand Torenstraat 32 was ook niet slecht, zie foto. Zou prima omgebouwd kunnen worden tot appartementen, zoals later met meer panden in de Torenstraat is gebeurd. Het werd echter gesloopt, omdat het als een rotte kies werd beschouwd. Wordt nu gebruikt als stadstuintje.
Opvallend genoeg nam de gemeente de beslissing tot koop/sloop drie dagen na het aankopen van Blijhamsterstraat 5/5a. De koopsom van de videotheek bedroeg Eu 180.000,-.
Rol gemeente 1 – sloop of restauratie
Zoals uit het voorgaande al duidelijk werd, speelt de gemeente een vreemde rol in het geheel.
De gemeente beweert dat zij na de aankoop in 2015 wel degelijk heeft geprobeerd de panden te beschermen. Beide zouden wind- en waterdicht gemaakt zijn en palen aan de binnenkant geslagen om de constructie te verstevigen. Ook is de dakgoot aangepakt.
Dat is een raar verhaal. Toen de gemeente de panden in 2015 kocht, was het al de bedoeling om deze te slopen en er bergingen neer te zetten. Staat min of meer in het koopcontract [document klik hier]. Onderstaande foto’s laten ook zien dat er aan de buitenkant nooit iets constructiefs aan het pand is gebeurd. Al helemaal niet aan de dakgoot. Wie laat een gemeentelijke woordvoerder dergelijke onzin uitkramen?
In maart 2019 vraagt de gemeente een sloopvergunning aan voor 5/5a. Weer gebeurt er ruim een jaar niets. In mei 2020 maakte de gemeente bekend, dat de sloop niet doorgaat. Met dank aan erfgoedvereniging Heemschut die het college van B & W erop attendeerde, dat beide panden op de gemeentelijke lijst met karakteristieke panden staan (DvhN 29-05-2020).
De gemeente had zelfs een architectenbureau (Adema) weten te vinden dat een renovatieplan zou gaan opstellen, zodat de panden weer geschikt zijn voor bewoning. Als het plan wordt goedgekeurd, mag het architectenbureau de panden zelfs kopen.
Het plan is nu, maart 2021, vrijwel klaar en er zijn al wat schetsen te zien geweest op de site van het Dagblad van het Noorden. Hier een voorbeeld.
Rol gemeente 2 – containers voor gevels
Voorafgaand aan het opstellen van het renovatieplan heeft het architectenbureau de panden van binnen opgeruimd en niet geconstateerd, dat er iets met de gevels aan de hand is. Nu, begin maart, heeft een bouwkundige vastgesteld dat de gevels van nrs 5/5a voorover zouden hellen. Daarop heeft de gemeente 6 grote containers voor de panden gezet.
Maar wie heeft die bouwkundige ingehuurd en waarom?
Is de gemeente bang voor een rechtszaak met Havos en stuurt zij alsnog aan op sloop?
Rol gemeente 3 – lijst met karakteristieke panden
Die lijst met karakteristieke panden is van december 2018. [Document staat hier]
Waarom wist het college van B & W niet dat die panden daar op staan? De verantwoordelijke afdeling is Ruimtelijke Ordening (slopen en bouwen). Communiceert die niet met haar baas, wethouder Erich Wünker of heeft die z’n eigen agenda?
Rol gemeente 4 – ruzie met verkoper Havos
Inmiddels ruziet de voormalige verkoper, Havos, al jarenlang met de gemeente over de bouw van de bergingen. Die ruzie is zodanig hoog opgelopen, dat het Havos verboden is nog direct te mailen of bellen met de bij het project betrokken ambtenaren.
Havos heeft de gemeente voor de rechter gedaagd om een uitspraak af te dwingen over het slopen van 5/5a en de bouw van de bergingen op een deel van de dan vrijgekomen grond. Betekent dat de rechter een uitspraak zou moeten doen over wel of niet slopen. In het koopcontract met de gemeente staat echter niet met zoveel woorden omschreven dat de panden gesloopt moeten worden. Er wordt gesproken over “herontwikkeling”. Daar kun je alle kanten mee op. Als er niets gesloopt wordt, is het optierecht ook niet van toepassing.
Maar helaas voor de gemeente en de Oldambtster belastingbetalers staat in de koopakte ook nog bepaling 8 [rood omkaderd, pagina 5 – document klik hier].
8. Boeteclausule
Indien de optiegever het registergoed in strijd met het aan de optienemer verleende optierecht overdraagt, verbeurt zij een boete groot tien duizend euro (€ 10.000,00), onverminderd het recht van de optienemer op de vergoeding van de schade die hij dientengevolge lijdt.
Mogelijk heeft de gemeente deze bepaling pas onlangs ontdekt. Dat zou het zwalkende beleid van slopen – restaureren – slopen kunnen verklaren. De zogenaamd voorover hellende gevels en plaatsing van containers lijken bedoeld om het pad voor sloop te effenen.
Hoe verder?
Het renovatieplan van architectenbureau Adema lijkt een geweldige mogelijkheid om de panden (gevels) van Blijhamsterstraat 5/a te behouden. Dat is winst voor vrijwel iedereen.
Blijft het probleem van de 12 bergingen. Is het wat om die op het terrein van de voormalige videotheek in de Torenstraat te plaatsen? Nu is daar een zogenaamde stadstuin. Uiteindelijk is dat niks anders dan een lelijk gat in de bebouwing. Wanneer de bergingen ook nog eens achter een mooie hoge heg worden geplaatst, ziet het er een stuk beter uit dan nu.
Nog fraaier is op die plek een pand met appartementen en op de begane grond of in de kelder bergingen. Uiteindelijk is het een win-win situatie voor iedereen, maar het meest voor de inwoners van Winschoten.