Waar is Bard Boon (wethouder jeugdzorg) ?

De Oldambtster gemeenteraadsleden hebben van het college van burgemeester en wethouders een lijst gekregen met onderwerpen waarop mogelijk bezuinigd kan worden. Op maandag 23 september wordt over de lijst gediscussieerd in de gemeenteraad.

Een deel van de bezuinigingsvoorstellen lijkt op voorhand al dan niet bewust in de openbaarheid te zijn gebracht. Mogelijk om te zien hoe er gereageerd zou worden. Wat dat betreft was het geen verrassing dat de plannen al tot veel maatschappelijke onrust en boosheid hebben geleid.

Veel voorstellen leveren slechts een relatief geringe besparing op, maar hebben wel behoorlijk maatschappelijke negatieve gevolgen, zoals onderhoud van voetbalvelden (€ 120.000) of onderhoud begraafplaatsen (€ 24.000). Behalve dat het geld bespaart, is een ander veel gebruikt argument dat het geen wettelijke verplichting is dat de gemeente het onderhoud doet. Andere voorstellen zijn slecht doordacht, zoals het schrappen van de schaapskudde. Ooit ingesteld om te bezuinigen op het grasmaaien. Hoe wil je dan dat gras gaan bijhouden?

Waarom bezuinigingen?
Oorzaak van de bezuinigingen zijn vooral de tekorten op de jeugdzorg en in mindere mate de WMO.
Sinds 2010 is Bard Boon de verantwoordelijke wethouder voor de jeugdzorg. Hij is in deze hele discussie echter volledig afwezig. Dat is toch vreemd. Je hebt als wethouder een enorm tekort op je begroting, maar zwijgt als het graf. Oké, één keer heeft de wethouder iets over de jeugdzorg gezegd. Dat ging echter specifiek over bijzonder onderwijsschool De Stuwe in Winschoten. (bron: DvhN van 21-09-2017)
Opmerking: Vanaf 2018 valt WMO onder verantwoordelijkheid van wethouder Broekhuizen. Wordt op de gemeentelijke website echter niet aangegeven. Daarvoor onder wethouder Boon.

De enige die over dit onderwerp in de media regelmatig iets heeft gezegd, was de inmiddels opgestapte wethouder van financiën, Kees Swagerman (SP).
Ja, het gaat over geld, maar dat geldt voor een heleboel zaken. Zou betekenen dat de wethouder van financiën voortdurend iets moet zeggen als bij een andere wethouder iets niet goed gaat. Dat lijkt me toch niet de bedoeling.

Swagerman had als wethouder financiën al lang aan de bel moeten trekken in de zin van “Er is een x bedrag beschikbaar. Daar moet je het mee doen.”
Dat deed ie niet. Hij ging in de media luidkeels klagen over de landelijke overheid die te weinig geld beschikbaar zou stellen.

Dat zal best, maar dat geldt wel voor meer onderwerpen. Maar bij de jeugdzorg gaat het om kinderen en die zijn blijkbaar heilig. Iedere aanvraag om hulp wordt gehonoreerd. Uiteraard kom je dan geld tekort. Betekent dat je ergens een grens moet trekken. Dat gebeurt dus niet. Sterker nog, alle burgers moeten bloeden wegens die tekorten.

Zorg creëert haar eigen klanten
Onlangs schreef Elsevier Weekblad het volgende over de jeugdzorg:

Een snel groeiend deel van de jeugd redt het kennelijk niet zonder hulp, vinden ouders, leerkrachten en zorgverleners. Mogelijk is de jeugdzorg door de invoering van bijvoorbeeld buurt- en wijkteams ook toegankelijker geworden. De steeds grotere vraag jaagt gemeenten op kosten: die moeten daardoor spreiden, waardoor er minder geld overblijft voor de echt zware gevallen.
Scholen zijn vaak de eerste halte bij het bestempelen van kinderen als “afwijkend”. Hoe minder probleemgevallen, hoe hoger de scores. Gemeenten doen net zo hard mee. Ouders spelen ook een belangrijke rol: zij denken sneller aan psychiatrische stoornissen dan vroeger. Als ouders of leerkrachten menen een gedragsstoornis bij een kind waar te nemen, roepen ze gemakkelijker hulp in. Bijna nooit wordt tegen die ouders gezegd: “‘Beste ouders, uw kind is lastig, maar niet abnormaal.”

bron: Elsevier 03-05-2019 – complete artikel hier

Winschoten heeft een school voor bijzonder onderwijs, “De Stuwe”, waar het aantal leerlingen tegen de verwachting in enorm is toegenomen. Bij de start in 2013 was juist een daling verwacht.  Daarom heeft de gemeente dit jaar 1,2 miljoen euro uitgetrokken om de school uit te breiden met 5 lokalen. Dat sluit naadloos aan op het Elsevier verhaal hierboven.
Het klinkt heel mooi passend onderwijs voor kinderen met problemen, maar die problemen zijn vaak maar tijdelijk. Maar het kind denkt uiteindelijk wel dat het anders is dan de anderen. Uiteindelijk wordt het er helemaal niet beter van.

Waar wordt het geld aan uitgegeven?
Het trieste is wel, dat gemeenten niet eens goed te weten waar het geld naar toe gaat. Grote zorginstellingen als Elker-Het Poortje, Lentis en Accare zeggen vrijwel geen toename te kennen van jeugdhulp. Wel is duidelijk dat een deel gaat naar extra ambtenaren bij de gemeenten, sociale wijkteams en via aanneem-constructies naar kleine jeugdzorgbedrijfjes. (bron: DvhN_19-11-2018)

Die organisatorische kerstboom is terug te zien aan de manier waarop gemeenten de zorg inkopen.
De Groninger gemeenten hebben samen de Gemeenschappelijke Regeling Publieke Gezondheid & Zorg opgericht (GR P & GZ). Die heeft weer een subafdeling, de RIGG, die uiteindelijk de jeugdzorg inkoopt. In het bestuur van de “Gemeenschappelijke Regeling” zit een wethouder van iedere deelnemende gemeente. Namens Oldambt is dat Bard Boon. Hier extra info.

Woordvoerder is de Stadskanaalster wethouder Johan Hamster (CU). Over het gebrek aan inzicht in de kosten maakte hij de volgende opmerking:

We werken er hard aan de stijging van de kosten inzichtelijk te krijgen.
(bron: DvhN _19-11-2018)

Let wel, de problemen waren toen al een aantal jaren bekend. Blijkbaar vond hij dat niet zo belangrijk gezien de volgende uitspraken eerder dat jaar.

Het kost meer dan verwacht, maar daarvoor heb je dan wel meer jeugdzorg dan voorheen. En in Groningen zijn tenminste geen wachttijden of opnamestops.

Oké, de gemeenten in Groningen kunnen dan maar wat minder aan andere zaken uitgeven. Het is toch onze maatschappelijke taak ervoor te zorgen dat het goed gaat met de bevolking? Dat kost dan blijkbaar geld.
(bron: DvhN_30-03-2018)

Dat is wel erg simplistisch geredeneerd.

Gelukkig zijn er ook wethouders die iets realistischer tegen de zaak aankijken. Wethouder Peter Verschuren (SP) van Midden-Groningen zei onlangs het volgende:

We hebben zeker bij de jeugd de laatste jaren erg makkelijk alle verzoeken om hulp gehonoreerd. Wij zeiden: niet moeilijk doen, gewoon hulp geven.
Vorig jaar kampte de gemeente Midden-Groningen met een tekort van bijna zeven miljoen euro op de jeugdhulp. De maatregelen die naar aanleiding daarvan werden genomen, brengen het tekort naar verwachting dit jaar terug tot een kleine vijf miljoen euro. Nog steeds te veel en daarom moet er dus verder worden gesneden in de uitgaven.
(Bron: website RTVNoord_05-09-2019)

Oorzaken tekort gemeente Oldambt
De gemeente Oldambt geeft toe dat het tekort ook mede veroorzaakt wordt, doordat zij zelf te veel uitgeeft. Citaat:

Onze begroting en meerjarenraming laten forse tekorten zien. Deze tekorten komen voort uit met name een tweetal factoren. Een belangrijke factor is de gevolgen van de recente decentralisaties in het sociaal domein waarvoor het Rijk onvoldoende middelen meegeeft. Daarnaast zijn er tekorten ontstaan als gevolg van eigen beleid.

Vertaling: De landelijke overheid geeft ons te weinig geld, maar wij geven desondanks toch meer uit dan we hebben.

Sluitende begroting Oldambt
Om het begrotingstekort voor de komende jaren op nul te zetten, hebben de wethouders een lijst met bezuinigingsvoorstellen opgesteld. Dat wordt “herstelplan” genoemd (wie verzint in vredesnaam zo’n stupide eufemisme). Het overzicht staat hier.

Het bijzondere is dat op de WMO wel wordt bezuinigd, maar de post die voor een miljoenentekort zorgt, de jeugdzorg, bijna niet. Ja, er wordt eerst € 550.000  geïnvesteerd in de hoop dat er € 1,1 miljoen bespaard wordt. Dus men hoopt op een netto besparing van € 550.000 uit te komen. [Meer info hier.] WMO zat altijd in de portefeuille van wethouder Boon. Nu is wethouder Broekhuizen verantwoordelijk en kan er blijkbaar wel bezuinigd worden.

Potverteren
Veel ernstiger is dat de reservepot met aandelen Enexis wordt gebruikt om de komende jaren (2019-2022) het resterende tekort op de begroting te dekken. Uit deze pot wordt maar liefst 16 miljoen euro gehaald. Een dergelijke reserve is bedoeld voor incidentele tegenvallers, niet voor structurele tekorten. De Provincie moet dit oneigenlijke gebruik nog goedkeuren, maar het is te hopen dat dat niet gebeurt.

Conclusie
Weer wordt duidelijk dat politici hun werk niet goed doen en al een aantal jaren weglopen voor het nemen van maatregelen, namelijk het mes zetten in de jeugdzorg en dan vooral de organisatorische opzet.
Dan is ook het grootste deel van de bezuinigingen overbodig.

Een deel van die bezuinigingen is in mijn ogen wel terecht, zoals het deels schrappen van het kinderontbijt op 3 basisscholen (besparing € 40.000), desondanks wordt er nog steeds € 40.000 aan besteed. Dat is echt geen gemeentelijke taak.

Hetzelfde geld voor 38 inwoners van de voormalige gemeente Reiderland, die ieder jaar gemiddeld per persoon 1000 euro op hun rekening gestort krijgen als reisvergoeding zonder dat er ook maar 1 bonnetje tegenover staat. Ja zegt de gemeente, dat zijn oude regelingen.
Blijkbaar kan er nu wel iets aan worden gedaan.

Waar helaas niet op bezuinigd wordt, is de kledingbon voor kinderen t/m 18 jaar.
In 2017 gaf de gemeente 115.000 euro weg (772 bonnen van € 150, -).  In 2018 ging het om ruim € 56.000 (756 bonnen van € 75 ). De gemeente noemt de regeling een groot succes. Zucht, hoe is dat toch mogelijk.

Het is onbegrijpelijk dat de gemeenteraad voortdurend cadeautjes uitdeelt alsof het geld met bakken binnenkomt. Al jarenlang verslonzen de stad en omliggende dorpen, maar de gemeenteraad is ziende blind en heeft alleen maar oog voor de groep mensen die weinig te besteden heeft.
Wat de raad vergeet, is dat er ook een heleboel mensen zijn die een bescheiden salaris verdienen en veel kosten hebben (hypotheek, studerende kinderen), maar voor geen enkele vergoeding of kwijtschelding in aanmerking komen. Dat zijn de mensen die ook nog eens de cadeautjes betalen die de gemeenteraad uitdeelt onder het mom van armoedebestrijding.

Zou mooi zijn als de raad dat eens zou beseffen.